tag:blogger.com,1999:blog-29986980635454204352024-03-27T15:06:23.297-05:00Normalización INENValidación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.comBlogger170125tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-31541545806464725672024-02-02T15:01:00.001-05:002024-02-02T15:07:55.302-05:00Procedimiento de Evaluación de la Conformidad (PEC)<p> </p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">A continuación,
se detalla la base del campo de aplicación establecido en los reglamentos
técnicos ecuatorianos vigentes, en donde se indican los productos y las
subpartidas que deben cumplir con requisitos orientados a la protección de los objetivos
legítimos.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">La demostración
de la conformidad de los productos con los requisitos establecidos en los
reglamentos técnicos ecuatorianos se lo debe realizar previamente a la
comercialización de productos de fabricación nacional o importados, a través de
los Procedimientos de Evaluación de la Conformidad (PEC), establecido en el Reglamento
Técnico Ecuatoriano (RTE) correspondientes o mediante la aplicación de Acuerdos
de Reconocimiento Mutuo, Convenios de Facilitación al Comercio o cualquier otro
instrumento legal que el Ecuador haya suscrito con algún país y que éste haya
sido ratificado.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">Cuando una
subpartida arancelaria referenciada en un RTE cuenta con restricción INEN, los
importadores deben obtener el Certificado de Reconocimiento INEN a través de la
Ventanilla Única Ecuatoriana (VUE) como documento de soporte a la declaración
aduanera, bajo las siguientes opciones:</span></p>
<p class="MsoListParagraph" style="line-height: 200%; margin-left: 18pt; mso-add-space: auto; mso-list: l3 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">1.<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Acuerdos de reconocimiento mutuo </span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">para productos provenientes de países miembros de
la Comunidad Andina de Naciones (CAN) y de la Unión Europea (UE)</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">:</span></p>
<p class="MsoListParagraph" style="line-height: 200%; margin-left: 21.3pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -14.2pt;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-fareast-language: ES-MX;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">La </span><span face=""Arial",sans-serif" lang="EN-US" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;"><a href="https://drive.google.com/file/d/1f2wRdqZ-9mg5OAMn7yORDewuDiU1Da0w/view?usp=sharing"><span lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">Resolución 14 241</span></a></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;"> del MPCEIP dispone que</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">,</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-language: ES-MX;"> en consideración a los
estándares de calidad vigentes en la Unión</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-language: ES-MX;">Europea, se reconoce como equivalentes la normativa
y reglamentación técnica de la</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-language: ES-MX;">Unión Europea y sus países </span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">miembros</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">. En su
Artículo 2 menciona:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-left: 35.4pt; text-align: justify;"><i><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">“Art.2.- La demostración de la conformidad con los reglamentos técnicos
ecuatorianos de productos de origen europeo, se verificará mediante los
procedimientos de evaluación de la conformidad previstos en los respectivos
reglamentos técnicos ecuatorianos o por medio del certificado de conformidad de
primera parte o de la declaración juramentada del importador de cumplimiento de
reglamento técnico ecuatoriano.”</span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-left: 35.4pt; text-align: justify;"><i><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">“Art. 3.- Lo dispuesto en el artículo 2 de este Acuerdo Ministerial
prevalecerá sobre los procedimientos de evaluación de la conformidad
establecidos en los reglamentos técnicos ecuatorianos.”</span></i></p>
<p class="MsoListParagraph" style="line-height: 200%; margin-left: 21.3pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -14.2pt;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-fareast-language: ES-MX;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">De igual manera la </span><span face=""Arial",sans-serif" lang="EN-US" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;"><a href="https://drive.google.com/file/d/1leihu3IoQ8pBjv0nws82fHvCG8Ss_O2N/view?usp=sharing"><span lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">Resolución 16 006</span></a></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;"> del MPCEIP, establece <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>que los</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-language: ES-MX;"> importadores que ingresen
al</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-language: ES-MX;">territorio ecuatoriano
bienes de origen de la Comunidad Andina,<span class="MsoHyperlink"><span style="text-decoration: none; text-underline: none;"> </span></span></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">indica en su Artículo 2, lo siguiente:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-left: 35.4pt; text-align: justify;"><i><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">“Art. 2.- La demostración de la conformidad con los reglamentos técnicos
ecuatorianos de productos de origen de la Comunidad Andina, se verificará
mediante los procedimientos de evaluación de la conformidad previstos en los
reglamentos técnicos ecuatorianos, o el certificado de conformidad de primera
parte, o la declaración juramentada del fabricante, o por medio de una
declaración juramentada del importador de cumplimiento del reglamento técnico
ecuatoriano, o mediante el Sello INEN otorgado en el Ecuador.”</span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-left: 35.4pt; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-MX;">Sobre estos acuerdos el MPCEIP emitió el Acuerdo 16 136 mediante el cual
establece el instructivo para la aplicación de los Acuerdos Ministeriales Nos.
14 241 y 16 006, en el cual se establece las siguientes opciones:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-left: 35.4pt; text-align: justify;"><i><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: Arial; mso-fareast-language: ES-MX;">“3.1 Procedimientos
de evaluación de la conformidad previstos en los respectivos Reglamentos
Técnicos Ecuatorianos (RTE – INEN)”</span></i><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: Arial; mso-fareast-language: ES-MX;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-left: 35.4pt; text-align: justify;"><i><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: Arial; mso-fareast-language: ES-MX;">“3.2
Certificado de Conformidad de Primera Parte (proveedor).” </span></i><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: Arial; mso-fareast-language: ES-MX;">(de acuerdo con
el formato ISO/IEC 17050-1)</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-left: 35.4pt; text-align: justify;"><i><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: Arial; mso-fareast-language: ES-MX;">3.3 Declaración
Juramentada del Importador de Cumplimiento de Reglamento Técnico Ecuatoriano.”</span></i><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: Arial; mso-fareast-language: ES-MX;"> (de acuerdo
con el formato ISO/IEC 17050-1)</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-left: 18pt; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: Arial; mso-fareast-language: ES-MX;">Así mismo,
este Acuerdo Ministerial menciona: <b>PREVALENCIA</b>: “Los documentos
expresamente contemplados en los numerales 3.2 y 3.3 constituirán los únicos
requisitos que los importadores deberán presentar para la obtención del Certificado
de Reconocimiento INEN para las importaciones provenientes de la Unión Europea,
sus Países Miembros y, la Comunidad Andina y sus Países Miembros.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 18.0pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; margin: 0cm 0cm 0cm 18pt; mso-add-space: auto; mso-list: l3 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">2.<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Esquemas de certificación de producto establecidos en
los Procedimientos de Evaluación de la Conformidad (PEC), establecidos en los
RTE vigentes.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 18.0pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; margin: 0cm 0cm 0cm 18pt; mso-add-space: auto; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Los certificados de
conformidad deben ser emitidos por organismos de certificación acreditados o
reconocidos por el SAE o designados por el MPCEIP, para los esquemas de
certificación establecidos en la norma ISO/IEC 17067:2013, “Evaluación de la
conformidad. Fundamentos de certificación de productos y directrices aplicables
a los esquemas de certificación de producto”.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 18.0pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; margin: 0cm 0cm 0cm 18pt; mso-add-space: auto; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Sobre la base de la
norma ISO/IEC 17067, los RTE vigentes pueden establecer las siguientes opciones
de certificación:</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; mso-list: l1 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";">
</span></span></span><b><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Esquema
tipo 1a.</span></b><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> En este esquema, una o
más muestras del producto están sujetas a las actividades de determinación. Se
emite un certificado de conformidad u otra declaración de conformidad (por
ejemplo, una carta) para el tipo de producto, cuyas características se detallan
en el certificado o documento mencionado en el certificado. Los ítems de
producción posteriores no están cubiertos por la certificación de conformidad
de la entidad certificadora.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Las muestras son representativas de los ítems
posteriores de producción que podrían ser referidos por el fabricante como
fabricadas de conformidad con el tipo certificado.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">El organismo de certificación puede conceder al
fabricante el derecho de utilizar el tipo de certificado u otra declaración de
conformidad (por ejemplo, carta) como base para que el fabricante declare que
los ítems posteriores de producción se ajustan a los requisitos especificados.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; mso-list: l1 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";">
</span></span></span><b><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Esquema
tipo 1b.</span></b><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> Este tipo de esquema
consiste en la certificación de un lote entero del producto, después de la
selección y la determinación como se especifica en el esquema. La proporción a
ensayar, que puede incluir ensayo de todas las unidades en el lote (ensayo al
100%), se basaría, por ejemplo, en la homogeneidad de los ítems en el lote y la
aplicación de un plan de muestreo, cuando sea apropiado. Si el resultado de la
determinación, la revisión y la decisión es positivo, todos los ítems del lote
pueden ser descritos como certificados y pueden tener una marca de conformidad
adjunta, si aquello está incluido en el esquema.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";">
</span></span></span><b><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Esquemas
tipo 5. </span></b><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>La parte de vigilancia de este esquema permite
la elección entre tomar periódicamente muestras del producto del punto de
producción, del mercado o de ambos, y someterlos a actividades de determinación
para comprobar que los ítems que se produzcan con posterioridad a la
certificación inicial cumplen los requisitos especificados. La vigilancia
incluye la evaluación periódica del proceso de producción o una auditoría del
esquema de gestión, o ambas. La medida en que se llevan a cabo las cuatro
actividades de vigilancia puede ser variada para una situación dada, tal como
se definen en</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"> </span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">el esquema. Si la vigilancia incluye una auditoría del
esquema de gestión, será necesaria una auditoría inicial del esquema de
gestión.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 200%; margin-left: 18pt; mso-add-space: auto; mso-list: l3 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">3.<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Declaración de conformidad de primera parte según la
norma ISO/IEC 17050-1 (certificado de conformidad de primera parte).</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-left: 18pt; mso-add-space: auto; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">La
Norma ISO/IEC 17050 especifica los requisitos generales para la declaración de
conformidad de un proveedor en los casos en que es deseable, o necesario, que
la conformidad de un objeto con requisitos especificados sea atestada,
independientemente del sector involucrado. Para el propósito de esta parte de
la Norma ISO/IEC 17050, el objeto de la declaración de conformidad puede ser un
producto, proceso, sistema de gestión, persona u organismo.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-left: 18pt; mso-add-space: auto; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Do
conformidad a las políticas públicas establecidas por el Comité
Interministerial de la Calidad la declaración de conformidad de primera parde
debe estar acompañada por documentos técnicos de soporte, por lo que se ha
establecido las siguientes opciones:</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-left: 18pt; mso-add-space: auto; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">a.
Informe de ensayos del producto (lote o tipo) emitido por un laboratorio
acreditado, cuya acreditación sea emitida o reconocida por el SAE, que
demuestre la conformidad del producto con este reglamento técnico, cuya fecha
de emisión no debe exceder 30 (treinta) meses a la fecha de presentación; o,</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-left: 18pt; mso-add-space: auto; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">b.
Informe de ensayos del producto (lote o tipo) emitido por un laboratorio de
tercera parte que evidencie competencia técnica según la norma ISO/IEC 17025 y,
tenga alcance para realizar los ensayos que demuestren la conformidad del
producto con este reglamento técnico, cuya fecha de emisión no debe exceder 30
(treinta) meses a la fecha de presentación; o,</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-left: 18pt; mso-add-space: auto; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">c.
Informe de ensayos del producto (lote o tipo) emitido por un laboratorio del
fabricante que evidencie competencia técnica según la norma ISO/IEC 17025 y,
tenga alcance para realizar los ensayos que demuestren la conformidad del
producto con este reglamento técnico, cuya fecha de emisión no debe exceder 30
(treinta) meses a la fecha de presentación.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; mso-list: l2 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">El
informe de ensayos del producto emitido por un laboratorio acreditado se
considera para los PRTE que presenten la opción de Declaración de conformidad
de un proveedor. Además, dicho informe de ensayo puede ser emitido ya sea por
lote o por tipo, es decir, según las características del producto certificado.
Un ejemplo de esto son los informes emitidos al modelo de un artefacto dentro
del campo de seguridad eléctrica e industrial, eficiencia energética y sector
automotriz; o, informes emitidos al lote de un producto en el sector
metalmecánico y químico.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; mso-list: l2 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">El
informe de ensayos del producto emitido por un laboratorio de tercera parte se
considera para los PRTE que presenten la opción de Declaración de conformidad
de un proveedor. Además, dicho informe de ensayo puede ser emitido ya sea por
lote o por tipo, es decir, según las características del producto certificado.
Un ejemplo de esto son los informes emitidos al modelo de un artefacto dentro
del campo de seguridad eléctrica e industrial, eficiencia energética y sector
automotriz; o, informes emitidos al lote de un producto en el sector
metalmecánico y químico.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-left: 21.3pt; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">A la Declaración de conformidad del proveedor se debe adjuntar el
informe de cumplimiento con los requisitos de etiquetado, marcado e
indicaciones para el uso del producto, establecido en el presente reglamento
técnico, emitido por el fabricante, importador, distribuidor u organismo de
evaluación de la conformidad.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-left: 21.3pt; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">Además, de estas opciones y dependiendo del RTE vigente existen otras
opciones para demostrar el cumplimiento siendo estas:</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 200%; mso-list: l2 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">La
licencia de uso de Marca de fabricación se considera únicamente para aquellos
PRTE relacionados al sector automotriz incluido autopartes, lubricantes, etc.; como
por ejemplo la licencia AMECA.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 200%; mso-list: l2 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">El
Certificado de Marca de conformidad de producto con las normas de referencia se
considera únicamente para aquellos PRTE cuyas normas bases de estudio han sido
desarrolladas por organismos de normalización que mantienen, además de
actividades de vigilancia de mercado y certificación. Un ejemplo de
certificados de marca son los Certificados UL, marcado CE, certificados esquema
CB, entre otros.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-indent: 18pt;"><b><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">NOTA:</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-left: 18pt; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">Se debe tomar en cuenta que las opciones para demostrar la conformidad son
las establecidas en los procedimientos de evaluación de la conformidad de los
RTE vigentes por lo que es importante verificar los reglamentos a través de la página
web del INEN: </span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-TRAD"><a href="http://www.normalizacion.gob.ec"><span lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">www.normalizacion.gob.ec</span></a></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-left: 18pt; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:2;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:0 268435456 0 0 -2147483648 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-TRAD;
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
color:blue;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-name:"Párrafo de lista\,TIT 2 IND\,Capítulo\,Texto\,List Paragraph1\,Lista Documento\,Titulo parrafo\,tEXTO\,List Paragraph\,w Parrafo numerado";
mso-style-priority:1;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-link:"Párrafo de lista Car\,TIT 2 IND Car\,Capítulo Car\,Texto Car\,List Paragraph1 Car\,Lista Documento Car\,Titulo parrafo Car\,tEXTO Car\,List Paragraph Car\,w Parrafo numerado Car";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:EN-US;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-name:"Párrafo de lista\,TIT 2 IND\,Capítulo\,Texto\,List Paragraph1\,Lista Documento\,Titulo parrafo\,tEXTO\,List Paragraph\,w Parrafo numeradoCxSpFirst";
mso-style-priority:1;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-link:"Párrafo de lista Car\,TIT 2 IND Car\,Capítulo Car\,Texto Car\,List Paragraph1 Car\,Lista Documento Car\,Titulo parrafo Car\,tEXTO Car\,List Paragraph Car\,w Parrafo numerado Car";
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:EN-US;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-name:"Párrafo de lista\,TIT 2 IND\,Capítulo\,Texto\,List Paragraph1\,Lista Documento\,Titulo parrafo\,tEXTO\,List Paragraph\,w Parrafo numeradoCxSpMiddle";
mso-style-priority:1;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-link:"Párrafo de lista Car\,TIT 2 IND Car\,Capítulo Car\,Texto Car\,List Paragraph1 Car\,Lista Documento Car\,Titulo parrafo Car\,tEXTO Car\,List Paragraph Car\,w Parrafo numerado Car";
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:EN-US;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-name:"Párrafo de lista\,TIT 2 IND\,Capítulo\,Texto\,List Paragraph1\,Lista Documento\,Titulo parrafo\,tEXTO\,List Paragraph\,w Parrafo numeradoCxSpLast";
mso-style-priority:1;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-link:"Párrafo de lista Car\,TIT 2 IND Car\,Capítulo Car\,Texto Car\,List Paragraph1 Car\,Lista Documento Car\,Titulo parrafo Car\,tEXTO Car\,List Paragraph Car\,w Parrafo numerado Car";
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:EN-US;
mso-fareast-language:EN-US;}span.PrrafodelistaCar
{mso-style-name:"Párrafo de lista Car\,TIT 2 IND Car\,Capítulo Car\,Texto Car\,List Paragraph1 Car\,Lista Documento Car\,Titulo parrafo Car\,tEXTO Car\,List Paragraph Car\,w Parrafo numerado Car";
mso-style-priority:1;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-parent:"";
mso-style-link:"Párrafo de lista\,TIT 2 IND\,Capítulo\,Texto\,List Paragraph1\,Lista Documento\,Titulo parrafo\,tEXTO\,List Paragraph\,w Parrafo numerado";
mso-font-kerning:0pt;
mso-ligatures:none;
mso-ansi-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:11.0pt;
mso-ansi-font-size:11.0pt;
mso-bidi-font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-font-kerning:1.0pt;
mso-ligatures:standardcontextual;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoPapDefault
{mso-style-type:export-only;
margin-bottom:8.0pt;
line-height:107%;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-51840316273251251052024-01-31T15:38:00.000-05:002024-01-31T15:38:11.438-05:00Brochure Industria y Comercio <p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmOS29dzsKoloiQ3qdprL0OYSImZZoJSjJKx0tvg-S2BgZ1lxnKSPzh-k49KSbdUW2pBEsz42Zx8RjFNUDzElmNYrDkqgcJXdEV0bmtEdf_VI-6tb1dtmPYqPR6IK-3-Ae5fDrtXOfDQ0jScBCVNnQJ0FAP3DWom8Orf3n_uekI-yTSgz2kb7mNwyeZPQ/s556/1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="556" data-original-width="390" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmOS29dzsKoloiQ3qdprL0OYSImZZoJSjJKx0tvg-S2BgZ1lxnKSPzh-k49KSbdUW2pBEsz42Zx8RjFNUDzElmNYrDkqgcJXdEV0bmtEdf_VI-6tb1dtmPYqPR6IK-3-Ae5fDrtXOfDQ0jScBCVNnQJ0FAP3DWom8Orf3n_uekI-yTSgz2kb7mNwyeZPQ/w448-h640/1.png" width="448" /> </a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjzj_tqhQW62ykU8tMz_36zjzvMcAh3LDJuHmOPnVbC7xtOiytO4VpcaL4Ily7Pot27PSqJ62vSluBFpFId4LVa1hdH6eVGsWUurgnf3Y4IbJKqYXj55jhC-fdT0GtWn2ok-Gye3uB8g9sRiKPoXYQQxio1a74NWp447nx8W3DbtJaV8ixTmgRaLn3jAfU/s780/2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="554" data-original-width="780" height="454" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjzj_tqhQW62ykU8tMz_36zjzvMcAh3LDJuHmOPnVbC7xtOiytO4VpcaL4Ily7Pot27PSqJ62vSluBFpFId4LVa1hdH6eVGsWUurgnf3Y4IbJKqYXj55jhC-fdT0GtWn2ok-Gye3uB8g9sRiKPoXYQQxio1a74NWp447nx8W3DbtJaV8ixTmgRaLn3jAfU/w640-h454/2.png" width="640" /></a></div><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdiTlq6x2p2QtPzA7NY3eEd-opE-0nwr-mvsIuP5ijQMLVsiwZR9_8tdGqPItl-5NlSfZ4i1cC-xb9hXSTtPo84bwN-q5tjQDLY_SwG_vf738-vMBT6pRTyArNJeGx9ti-FYBzs5l79DKZcDct8J5QmDxDL5hzXupW3HDzoaa2yhVdOAIjpldZCIgrZPE/s781/3.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="553" data-original-width="781" height="454" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdiTlq6x2p2QtPzA7NY3eEd-opE-0nwr-mvsIuP5ijQMLVsiwZR9_8tdGqPItl-5NlSfZ4i1cC-xb9hXSTtPo84bwN-q5tjQDLY_SwG_vf738-vMBT6pRTyArNJeGx9ti-FYBzs5l79DKZcDct8J5QmDxDL5hzXupW3HDzoaa2yhVdOAIjpldZCIgrZPE/w640-h454/3.png" width="640" /> </a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSoKqPTwwmaRLPDeguZvy2B1S7DRGMB0UPZguvnBZtBe13G3jSHZuQ4SmTDNbpH2VSa5jvxwQ_cjO4PoyoNuve7LHTTUrqIMtWpAhA9Y5p3tiQPn3Iw8Q4SddvVcQlzKmhM_YHv-RXR1sMHSNpBaQuWFHw0Xjfe07n__mES0b965hEqQCKNWk0_wRCviI/s780/4.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="553" data-original-width="780" height="454" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSoKqPTwwmaRLPDeguZvy2B1S7DRGMB0UPZguvnBZtBe13G3jSHZuQ4SmTDNbpH2VSa5jvxwQ_cjO4PoyoNuve7LHTTUrqIMtWpAhA9Y5p3tiQPn3Iw8Q4SddvVcQlzKmhM_YHv-RXR1sMHSNpBaQuWFHw0Xjfe07n__mES0b965hEqQCKNWk0_wRCviI/w640-h454/4.png" width="640" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiyUmDhRnNesWhyphenhyphen_zecXgzTVGtc0qkKALjTPqGewfJUBuyjc9fpfkfgkUD_fS4rEtQ5em-oM8lH4xXNdZzW3rbyobxVZIgrGJY0gJRFEPAMu62FBgsI-ND24bNUoGtt_gTix1jlTq6m12wEqG7NUV0bQ-sBhD3o00WytYCGRgOwuJ9RCdN03egyhTZwmg4/s781/5.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="554" data-original-width="781" height="454" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiyUmDhRnNesWhyphenhyphen_zecXgzTVGtc0qkKALjTPqGewfJUBuyjc9fpfkfgkUD_fS4rEtQ5em-oM8lH4xXNdZzW3rbyobxVZIgrGJY0gJRFEPAMu62FBgsI-ND24bNUoGtt_gTix1jlTq6m12wEqG7NUV0bQ-sBhD3o00WytYCGRgOwuJ9RCdN03egyhTZwmg4/w640-h454/5.png" width="640" /></a></div><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZ9DFhMN9DI6l8vwlPS7oOYReqzoa_9oR-k85FSnk73eattKPY3RjTAJ1A564R4GmfPWC0-S3PZ8Afq3G1j7ooSczrLho7Ha7qS5mbIRJ20rAh6X_soq-_FrwV3alEM8LBJLjuwWnXjVrsmft0VS0t1efzr5BIZOyStyb7ZX_-UwFso8x1hzctONdGKJc/s784/6.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="554" data-original-width="784" height="452" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZ9DFhMN9DI6l8vwlPS7oOYReqzoa_9oR-k85FSnk73eattKPY3RjTAJ1A564R4GmfPWC0-S3PZ8Afq3G1j7ooSczrLho7Ha7qS5mbIRJ20rAh6X_soq-_FrwV3alEM8LBJLjuwWnXjVrsmft0VS0t1efzr5BIZOyStyb7ZX_-UwFso8x1hzctONdGKJc/w640-h452/6.png" width="640" /> </a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixXTbc9sZ16FNsy-PtEk9m4oVlpmIOKry8FtB6wC1-EsMako4nB9RVTWIYLwaakjFsDNQUIXjarSgcdQUCeZq_mZW85HzhnxMQf16lLhBhWH0wMBYcUluJZ6XoLvWfbkMmxipbMYvDkVv3UZMOeuFbGz8Haxk0faXxbVce-tEUaGLMRIWGCzTLyke0ADA/s780/7.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="555" data-original-width="780" height="456" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixXTbc9sZ16FNsy-PtEk9m4oVlpmIOKry8FtB6wC1-EsMako4nB9RVTWIYLwaakjFsDNQUIXjarSgcdQUCeZq_mZW85HzhnxMQf16lLhBhWH0wMBYcUluJZ6XoLvWfbkMmxipbMYvDkVv3UZMOeuFbGz8Haxk0faXxbVce-tEUaGLMRIWGCzTLyke0ADA/w640-h456/7.png" width="640" /></a></div> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifHtMynD62-bouYFEPfC_Y2vtDnVeJ6RJaMuPzB0R-JtJ7n9awtGws_3fkjfDHipeQv75P6LehxxDcEEzXt7X4ctWgtMQBuOhtOHrmGNr3l_QPqBT-krVVJAqZpIUF_GitHe6Ln3wmVyoaDcWY2qMLMeGlPmydhiX-Y_qD2VqH_mbejeJ4R9L1_wIUpEY/s782/9.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="556" data-original-width="782" height="456" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEikMiSRW81pX-CwEa7izYUtfvN6cAIEvuRUdiwIE4hLQhH6Ty65IwZtF2mEOG068JhTH-H-Xq8FLI68t1pzBxTAJphcOi6tcdCKZRiUWSHbOqPp_wAiITm2CY6foagJ5SBQ26kLapNT0qz6zWhDv7M2jjOzcP31r39UJEdeWOPBs3N5SAI6jIV9TIjbohg/w640-h456/8.png" width="640" /><img border="0" data-original-height="553" data-original-width="782" height="461" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifHtMynD62-bouYFEPfC_Y2vtDnVeJ6RJaMuPzB0R-JtJ7n9awtGws_3fkjfDHipeQv75P6LehxxDcEEzXt7X4ctWgtMQBuOhtOHrmGNr3l_QPqBT-krVVJAqZpIUF_GitHe6Ln3wmVyoaDcWY2qMLMeGlPmydhiX-Y_qD2VqH_mbejeJ4R9L1_wIUpEY/w653-h461/9.png" width="653" /></a></div><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEigzVSpJjB-70lZtkUBSDOQFuXekAfwyGoo42ng5T7QDFi7-lboqPIZtL_4qI9TdVIZMII4c_mTbf5XIP_XK2dWMETh7nwio3SY4TqRKd_tFxl4plqrY47vlyKTcCz3DvTIGPgitvAXSdR07-w2zeeHa4cG8n5-7E4nTZnVdTeZc2TO6v735pgS0U4WW0k/s779/10.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="553" data-original-width="779" height="454" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEigzVSpJjB-70lZtkUBSDOQFuXekAfwyGoo42ng5T7QDFi7-lboqPIZtL_4qI9TdVIZMII4c_mTbf5XIP_XK2dWMETh7nwio3SY4TqRKd_tFxl4plqrY47vlyKTcCz3DvTIGPgitvAXSdR07-w2zeeHa4cG8n5-7E4nTZnVdTeZc2TO6v735pgS0U4WW0k/w640-h454/10.png" width="640" /></a><p style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNy0TSxZ4SJ6Pu99O0Udd0tsdpr0y6OaSfkLB2D9ow1edY7-nVoAdEglGfzJsSrGn_dL9Ev6hfgB0lxVW_VmbGgrIfZv6FckYnyAlg9RRMRQ4QcMxwE2N4xC2R5fwqEuiNGY8GUHNVrf5ooTHGKJWUfiPq99h3HIPAtmaQCPpu15QiI02m6ptR7bGOK1s/s552/12.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="552" data-original-width="389" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNy0TSxZ4SJ6Pu99O0Udd0tsdpr0y6OaSfkLB2D9ow1edY7-nVoAdEglGfzJsSrGn_dL9Ev6hfgB0lxVW_VmbGgrIfZv6FckYnyAlg9RRMRQ4QcMxwE2N4xC2R5fwqEuiNGY8GUHNVrf5ooTHGKJWUfiPq99h3HIPAtmaQCPpu15QiI02m6ptR7bGOK1s/w452-h640/12.png" width="452" /></a></p><br />Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-82728192296006541492023-12-11T10:07:00.005-05:002023-12-11T10:07:41.282-05:00Importancia de Seguridad de la Información<p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: right;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">Por Judith Quinatoa Arias<span style="letter-spacing: 3.0pt;"></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">La información es un activo
valioso que puede hacer crecer o destruir a una organización, para ello es
importante asegurar la confidencialidad, integridad y disponibilidad de la
información </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">de una organización. Los sistemas y
aplicaciones que la tratan en las organizaciones son de vital importancia para
todos. Esto se puede lograr mediante la implementación de la norma NTE INEN
ISO/IEC 27001.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Es importante indicar que la norma NTE INEN ISO/IEC 27001
no es solo una norma de ciberseguridad, sino también es una norma de Seguridad
de la Información, en formato digital, en papel, microfilm, video o cualquier
otro medio. Además de los requisitos, la ISO/IEC 27001 nos aporta un Sistema de
Gestión de Seguridad de la Información (SGSI) sólido en medidas direccionadas a
proteger la información, independientemente del formato contra cualquier tipo
de amenaza, y garantiza la seguridad de la información <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>en cada paso del proceso y en las actividades
de las organizaciones.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; letter-spacing: 3.0pt; line-height: 200%;"> </span></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipwcf87d3ZkUrlArSEGupJmMIDs0Yqzwy8m96UBWaaGTSIrdrTC39pPG9QvlIpJRu2FGoCJ2vjy0uuGQ-bfobdcfAoMuqGJ3UM8mCQRQ8VJ4hCI4b9TjKZidkGdKlWUfFlLvgW7JnbtiLcq1uPnq9vICesboVz8em6kJjUMJMHkakBWhMFabgVhTRLGT0/s532/Captura%20de%20pantalla%202023-12-11%20a%20las%2010.06.00.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="302" data-original-width="532" height="228" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipwcf87d3ZkUrlArSEGupJmMIDs0Yqzwy8m96UBWaaGTSIrdrTC39pPG9QvlIpJRu2FGoCJ2vjy0uuGQ-bfobdcfAoMuqGJ3UM8mCQRQ8VJ4hCI4b9TjKZidkGdKlWUfFlLvgW7JnbtiLcq1uPnq9vICesboVz8em6kJjUMJMHkakBWhMFabgVhTRLGT0/w400-h228/Captura%20de%20pantalla%202023-12-11%20a%20las%2010.06.00.png" width="400" /></a></b></div><p></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; line-height: 200%;">Figura 1</span></b><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; line-height: 200%;">:
Recomendaciones para administrar la información, disponible en:</span><span lang="ES-EC" style="font-size: 10.0pt; line-height: 200%;"> </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.unir.net/ingenieria/revista/iso-27001/">https://www.unir.net/ingenieria/revista/iso-27001/</a>
</span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">Tomando en cuenta estos aspectos,
el Servicio Ecuatoriano de Normalización (INEN), desde el año 2014 realiza
adopciones de los documentos normativos de la familia de ISO/IEC 27000 y las
actualizaciones respectivas. En el 2022, el INEN empezó a participar como </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">miembro <span style="mso-bidi-font-style: italic;">Participante</span></span></b><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;"> (miembro P) en el Comité Internacional ISO/IEC JTC
1/SC 27, para lo cual el INEN ha aportado activamente y se han realizado, hasta
el momento, 110 votaciones que han incidido en documentos normativos de retiro,
revisión, confirmación y nuevos proyectos.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">El Comité Técnico ISO/IEC JTC 1, <i>Tecnologías de la
información</i>, es un comité técnico conjunto (JTC) de la Organización
Internacional de Normalización (ISO) y la Comisión Electrotécnica Internacional
(IEC) y su propósito es desarrollar, mantener y promover normas en los campos
de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC). </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">Con este antecedente en el mes de
agosto de 2022, el INEN realizó el Comité Nacional Espejo, “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tecnologías de la Información</i>”, en la cual
se revisó el documento ISO/IEC FDIS 27001, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Information
security, cybersecurity and privacy protection Information security management
systems — Requirements, </i><span style="mso-bidi-font-style: italic;">para el
cual se emitieron </span>observaciones como posición país al Comité ISO/IEC JTC
1/SC 27. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">ISO/IEC FDIS 27001 </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-language: X-NONE;">tiene como objeto especificar
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">los requisitos para establecer,
implementar, mantener y mejorar continuamente un sistema de gestión de
seguridad de la información dentro del contexto de la organización. Este
documento también incluye requisitos para la evaluación y el tratamiento de los
riesgos de seguridad de la información adaptados a las necesidades de la
organización. Los requisitos establecidos en este documento son genéricos y
están destinados a ser aplicables a todas las organizaciones,
independientemente de su tipo, tamaño o naturaleza.”</i>.</span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">
(</span><span lang="ES-EC" style="font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="../../../../../cgordon/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/Content.Outlook/WM8Q2LZG/27001-ISO-IEC%20confrontación.doc"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">ISO/IEC 27001:20</span></a></span><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">22</span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">).</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-language: X-NONE;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Finalmente, en noviembre del 2022, el INEN participó de
manera presencial en la Reunión Plenaria del Comité Internacional ISO/IEC JTC 1,
<i>Tecnologías de la Información en Tokyo – Japón.</i> En esta Reunión Plenaria
se evidenció que el Comité Técnico JTC1 es extremadamente grande, contiene varios
subcomités y grupos de trabajo, lo que hace que este comité trate varias
aristas temáticas que van con la tendencia tecnológica y mundial sobre el
desarrollo, la revisión y aprobación de las normas técnicas relacionadas a
Tecnologías de la Información. Además, fue posible conocer de forma directa la
planificación del año 2023 y los documentos que se encuentran en cada etapa de
estudio. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">Bibliografía</span></b></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 200%; margin-left: 32.2pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">ISO/IEC
27001, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Information security,
cybersecurity and privacy protection — Information security management systems
— Requirements</i>.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-left: 32.2pt; mso-add-space: auto; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;"> </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-left: 32.2pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; text-decoration: none; text-underline: none;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Consultoría
Online, <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(septiembre, 2021), <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">ISO
27001 SEGURIDAD DE LA INFORMACIÓN,</span></i> Normas ISO. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span class="MsoHyperlink">https://www.normas-iso.com/iso-27001/</span></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 200%;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:77;
mso-generic-font-family:decorative;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 -2147483647 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:blue;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-80047230008431152512023-12-11T10:04:00.000-05:002023-12-11T10:04:08.113-05:00¿Qué es ISO/IEC 27002?<p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: right;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Por César Cabrera</span></p>
<p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: right;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/standard/75652.html"><span lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">ISO/IEC 27002</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> es una norma internacional que proporciona
orientación para las organizaciones que buscan establecer, implementar y
mejorar un <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Sistema de Gestión de
Seguridad de la Información (</b></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Sistema_de_gesti%C3%B3n_de_la_seguridad_de_la_informaci%C3%B3n"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">SGSI</span></b></a></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">)</span></b><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">
centrado en la </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://latam.kaspersky.com/resource-center/definitions/what-is-cyber-security"><span lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">ciberseguridad</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">. Ver la Figura 1. Mientras que ISO/IEC 27001 describe
los requisitos para un SGSI, ISO/IEC 27002 ofrece mejores prácticas y objetivos
de control relacionados con aspectos clave de ciberseguridad, incluido el
control de acceso, la </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.universidadviu.com/es/actualidad/nuestros-expertos/que-es-la-criptografia-y-cuales-son-sus-usos"><span lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">criptografía</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">, la seguridad de los recursos humanos y la respuesta
a incidentes. La norma sirve como modelo práctico para las organizaciones que
buscan salvaguardar de forma eficaz sus activos de información contra las
amenazas cibernéticas. Siguiendo las directrices y recomendaciones de ISO/IEC
27002, las empresas pueden adoptar un enfoque proactivo para la gestión de
riesgos de ciberseguridad y proteger la información crítica contra el acceso no
autorizado o su pérdida.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Figura 1. Esquema de un SGSI</span></b></p><p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"></span></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1LG0dAKBx5oSoBYN4kAoXFnFQ7bN2DLGLbBpyiyB5ypke-at9mlCJiS23bs7G5NmJm04G4pS3Z1R7Wzjj3G9nGQMthrgAj4KhKFIGHJfO33ziFLqTGNKGXd83iNlr-RLj-2dNTkzhKaT9fIRSQnHZyEBD7qytdlB6ANrHug_TAb9Iy3xLIidOKHk6j-E/s720/Captura%20de%20pantalla%202023-12-11%20a%20las%2010.00.39.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="405" data-original-width="720" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1LG0dAKBx5oSoBYN4kAoXFnFQ7bN2DLGLbBpyiyB5ypke-at9mlCJiS23bs7G5NmJm04G4pS3Z1R7Wzjj3G9nGQMthrgAj4KhKFIGHJfO33ziFLqTGNKGXd83iNlr-RLj-2dNTkzhKaT9fIRSQnHZyEBD7qytdlB6ANrHug_TAb9Iy3xLIidOKHk6j-E/w640-h360/Captura%20de%20pantalla%202023-12-11%20a%20las%2010.00.39.png" width="640" /></a><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> <br /></span></b></b></div><p></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Fuente: </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://enterpriseit.cl/conoces-lo-que-es-un-sistema-de-gestion-de-seguridad-de-la-informacion/"><span lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">https://enterpriseit.cl/conoces-lo-que-es-un-sistema-de-gestion-de-seguridad-de-la-informacion/</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">¿Por
qué es importante ISO/IEC 27002?</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">El panorama digital en rápida
evolución ha generado oportunidades sin precedentes para las empresas, pero
también ha introducido una gran cantidad de vulnerabilidades y amenazas. La
implementación de los controles y directrices de ISO/IEC 27002 significa un
enfoque proactivo para la seguridad de la información, minimizando los riesgos
de violaciones de datos, acceso no autorizado y posibles daños financieros y de
reputación. Ver la Figura 2.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Figura 2. Controles descritos en ISO/IEC 27002:2022</span></b></p><p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></b></p><p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"></span></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-OX_ltoBzJCBaFUqHb8_CrL0kapNRCCXrciEwtyepWUnypYGRxR4fyovA5cC2CrR7zFVTYKdlvDL2vLR-rHqfmnMviB31FkzIT-qWM6Aeik8xbrcIVVm6y333ol_-TOf4T0ez6TVV_HFZYs0qEzCk4Mu5kZQSmyN2Mp1DwmW7d0dOn_f4jTo5XuQjyT8/s720/Captura%20de%20pantalla%202023-12-11%20a%20las%2010.00.57.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="332" data-original-width="720" height="296" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-OX_ltoBzJCBaFUqHb8_CrL0kapNRCCXrciEwtyepWUnypYGRxR4fyovA5cC2CrR7zFVTYKdlvDL2vLR-rHqfmnMviB31FkzIT-qWM6Aeik8xbrcIVVm6y333ol_-TOf4T0ez6TVV_HFZYs0qEzCk4Mu5kZQSmyN2Mp1DwmW7d0dOn_f4jTo5XuQjyT8/w640-h296/Captura%20de%20pantalla%202023-12-11%20a%20las%2010.00.57.png" width="640" /></a></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"> <br /></b></div><p></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Fuente:<a href="https://globaltrustassociation.org/es/sabes-cuales-son-las-mejoras-de-la-nueva-iso-270022022/">https://globaltrustassociation.org/es/sabes-cuales-son-las-mejoras-de-la-nueva-iso-270022022/</a>
</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Esta norma sirve de base para el
Esquema Gubernamental de Seguridad de la Información, </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.gobiernoelectronico.gob.ec/egsi-v2/"><span lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">EGSI</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">, que es de cumplimiento obligatorio en las
instituciones del Estado mediante el Acuerdo Ministerial 025-2019.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">El INEN ha realizado la adopción de
esta norma internacional como <br />
</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/fgGjwpwyyH3RtFc"><span lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">NTE INEN-ISO/IEC 27002</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Seguridad de
la información, ciberseguridad y protección de la privacidad - Controles de
seguridad de la información</i> (ISO/IEC 27002:2022, IDT)</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">ISO/IEC 27002, ayuda a las
organizaciones a enfrentar los desafíos de seguridad de la información mediante
un marco probado de mejores prácticas, garantizando que no solo protejan sus
datos confidenciales sino que también fomenten la confianza entre las partes
interesadas, clientes y socios.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Bibliografía:</span></b></p>
<p class="MsoListParagraph" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">-<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/standard/75652.html"><span lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">https://www.iso.org/standard/75652.html</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:77;
mso-generic-font-family:decorative;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 -2147483647 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:EN-US;
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:#0563C1;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:EN-US;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:EN-US;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:EN-US;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:EN-US;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-56411392280030021742023-11-17T10:56:00.005-05:002023-11-17T10:56:44.624-05:00Técnicas de muestreo del agua<p>
</p><p align="right" style="background: white; line-height: 200%; margin: 0cm; text-align: right; vertical-align: baseline;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-color-alt: windowtext;">Elaborado por Gabriela Mora C.</span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif;"></span></p>
<p align="right" style="background: white; line-height: 200%; margin: 0cm; text-align: right; vertical-align: baseline;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif;"> </span></p>
<p style="background: white; line-height: 200%; margin: 0cm; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span lang="ES-EC" style="border: none windowtext 1.0pt; color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-border-alt: none windowtext 0cm; mso-color-alt: windowtext; padding: 0cm;"><br />El agua es importante para la vida de
cualquier ser vivo, por lo que se debe tomar en cuenta que su calidad no
siempre es la misma ya que </span><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-color-alt: windowtext;">depende de factores como la acción humana,
siendo necesario realizar una<span style="border: none windowtext 1.0pt; mso-border-alt: none windowtext 0cm; padding: 0cm;"> evaluación de esta y de sus usos
previstos y, en particular, de aquellos que pueden afectar a la salud humana
y/o medio acuático (Glosario Hidrológico Internacional, 2012). Para </span>evaluar
las características del agua es indispensable establecer técnicas de muestreo
que permitan obtener una muestra representativa de agua </span><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: ES; mso-color-alt: windowtext;">(</span><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-color-alt: windowtext;">ISO 6107, 2021). </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJNMybqmQz2EX3NbP4lTnlXPdhO2ElhKD4hK64R0oy-deBIxgxiagFh9h1IxDqnKh12IQ2Q0AnUfvWTabtoCHSEeK8rdtySQLHDeB5YLjHrI8yQ7RzoYjcbHdwndaUXe4MEXoKHw7gXmbbEMKhWOJ3zhpVgBRW_zQzDyTBBw8qkcVrD1g8sjtSSziXaPM/s189/Captura%20de%20pantalla%202023-11-17%20a%20las%2010.54.37.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="182" data-original-width="189" height="182" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJNMybqmQz2EX3NbP4lTnlXPdhO2ElhKD4hK64R0oy-deBIxgxiagFh9h1IxDqnKh12IQ2Q0AnUfvWTabtoCHSEeK8rdtySQLHDeB5YLjHrI8yQ7RzoYjcbHdwndaUXe4MEXoKHw7gXmbbEMKhWOJ3zhpVgBRW_zQzDyTBBw8qkcVrD1g8sjtSSziXaPM/s1600/Captura%20de%20pantalla%202023-11-17%20a%20las%2010.54.37.png" width="189" /></a></div><p></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-language: ES-EC;"> </span></p>
<p style="background: white; line-height: 200%; margin: 0cm; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-color-alt: windowtext;">ISO ha establecido la serie de normas ISO
5667 que están relacionadas con los Objetivos de Desarrollo Sostenible 3, 6 y
11. La serie de normas ISO 5667 establece diversas técnicas de muestreo de
diferentes tipos de agua (subterránea, potable, residual, de lagos, entre
otras), lo que permite al usuario de la normativa conocer las consideraciones
necesarias para planificar el muestreo del agua, estudiar su calidad y garantizar
que las propiedades físicas, químicas o biológicas de las muestras recolectadas
no cambien entre el tiempo de muestreo, su análisis y evaluar o detectar su contaminación
para seleccionar el método adecuado para su tratamiento, preservación,
almacenamiento o remediación posterior. </span></p><p style="background: white; line-height: 200%; margin: 0cm; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-color-alt: windowtext;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhHEv7K6WhDWjaN0mIr9pGoyz-R9FYWZj4zWNKDpBtC1y3R6SqRzW44dZsQByBtNxXQ74LzethT-67j6vPxlN8aUltvgQGDZliZbwRlH8tnkCklXCRk0Fd-81h8FT_wOKpT9fP7hq3pNFM29eRaRSKLXvmIv51ZePv6Cotrl2CjTipMCzkclnRcdvwpoF4/s414/Captura%20de%20pantalla%202023-11-17%20a%20las%2010.54.59.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="414" data-original-width="160" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhHEv7K6WhDWjaN0mIr9pGoyz-R9FYWZj4zWNKDpBtC1y3R6SqRzW44dZsQByBtNxXQ74LzethT-67j6vPxlN8aUltvgQGDZliZbwRlH8tnkCklXCRk0Fd-81h8FT_wOKpT9fP7hq3pNFM29eRaRSKLXvmIv51ZePv6Cotrl2CjTipMCzkclnRcdvwpoF4/s320/Captura%20de%20pantalla%202023-11-17%20a%20las%2010.54.59.png" width="124" /></a></div><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif;"></span><p></p>
<p style="background: white; line-height: 200%; margin: 0cm; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-color-alt: windowtext;">L</span><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: ES; mso-color-alt: windowtext;">a selección de las
técnicas de muestreo están relacionadas estrechamente con el tipo de agua, </span><span lang="ES-EC" style="background: white; color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-color-alt: windowtext;">e</span><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: ES; mso-color-alt: windowtext;">l lugar y equipo de
muestreo (manual o automático), los recipientes para muestras (</span><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-color-alt: windowtext;">deben estar previamente esterilizados y lavados con el agua que se va
a recolectar), además, en estos se debe dejar un espacio de cabeza para la aireación
en el caso de ensayos biológicos y deben estar claramente identificados (NTE
INEN-ISO 5667-3). </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-language: ES-EC;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">El Servicio Ecuatoriano de Normalización (INEN), dispone de
las siguientes normas adoptadas relacionadas con técnicas de muestreo del agua:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/QBCd6c3FA9nzRpK">NTE
INEN-ISO 5667-1:2022</a>, <span class="markedcontent"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="background: white; color: black; mso-color-alt: windowtext;">Calidad
del agua — Muestreo — Parte 1: Guía para el</span></i></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="background: white; color: black; mso-color-alt: windowtext;"> <span class="markedcontent">diseño de programas y técnicas de
muestreo</span> </span></i><span class="markedcontent"><span style="background: white; color: black; mso-bidi-font-style: italic; mso-color-alt: windowtext;">(ISO
5667-1:2020, IDT)</span><span style="background: white; color: black; mso-color-alt: windowtext;"> </span></span><span style="background: white;"></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/wjyR5B4wNEjT2n6">NTE
INEN-ISO 5667-5:2021</a><span style="color: black;">, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Calidad del agua — Muestreo — Parte 5: Guía para el muestreo de agua potable
de plantas de tratamiento y de sistemas de distribución por tubería </i><span style="mso-bidi-font-style: italic;">(ISO 5667-5:2006, IDT)</span> </span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-language: ES-EC;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/TkdiAzidFkbKDcG">NTE
INEN-ISO 5667-13:2014</a><span style="color: black;">, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Calidad del agua – Muestreo – Parte 13: Guía para el muestreo de lodos </i><span style="mso-bidi-font-style: italic;">(ISO 5667-13:2011, IDT)</span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 14.2pt 44.95pt 76.8pt 86.9pt; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/Q93dDcXgoBJNqyX">NTE
INEN-ISO 5667-19:2014</a><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: black;">, Calidad del agua – Muestreo – Parte 19: Guía para el
muestreo de sedimentos marinos </span></i><span style="color: black; mso-bidi-font-style: italic;">(ISO 5667-19:2004, IDT)</span><span style="color: black;"></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; tab-stops: 0cm 14.2pt 44.95pt 106.35pt; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/bD6q49dp5Sr2ac8">NTE
INEN-ISO 5667-23:2014</a><span style="color: black;">, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Calidad del agua – Muestreo - Parte 23: Guía para el muestreo pasivo en
aguas superficiales </i><span style="mso-bidi-font-style: italic;">(ISO
5667-23:2011, IDT)</span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 164.25pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Bibliografía:</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-color-alt: windowtext; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Organización
Meteorológica Mundial.2012. <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">International Glossary of Hydrology</span></i><b>,
</b></span><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-font-weight: bold; mso-char-type: symbol; mso-color-alt: windowtext; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC; mso-hansi-font-family: Arial; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">[</span></span><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-color-alt: windowtext; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">visto 2023-10-17</span><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-font-weight: bold; mso-char-type: symbol; mso-color-alt: windowtext; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC; mso-hansi-font-family: Arial; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">]</span></span><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-color-alt: windowtext; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">.<b> </b></span><span lang="EN-US" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">ISBN:</span><b><span lang="EN-US" style="color: #333333; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"> </span></b><span lang="EN-US" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">978-92-3-001154-3,
978-92-63-03385-8.</span><b><span lang="EN-US" style="color: #333333; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"> </span></b><span lang="EN-US" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Disponible en:</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-color-alt: windowtext;"> </span><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-color-alt: windowtext;"><a href="https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000221862"><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000221862</span></a></span><span lang="EN-US" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 200%; margin-bottom: 0cm;"><span lang="EN-US" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm;"><span lang="EN-US" style="background: white; color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-color-alt: windowtext;">ISO
6107:2021, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Water quality — Vocabulary</i></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="background: white; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;"></span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="background: white; color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-color-alt: windowtext;">NTE
INEN-ISO <span style="mso-bidi-font-style: italic;">5667-3:2014,</span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"> Calidad del agua – Muestreo – Parte 3:
Conservación y manipulación de las muestras de agua (ISO 5667-3:2012, IDT)</i></span><span lang="ES-EC" style="background: white; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm;"><span lang="ES-EC" style="background: white; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="background: white; color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-color-alt: windowtext;">NTE
INEN-ISO 5667-1:2022, </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Calidad
del agua — Muestreo — Parte 1: Guía para el<span style="background: white; color: black; mso-color-alt: windowtext;"> </span>diseño de programas y técnicas de muestreo<span style="background: white; color: black; mso-color-alt: windowtext;"> </span></span></i><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-style: italic;">(ISO 5667-1:2020, IDT)</span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:#0563C1;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p
{mso-style-priority:99;
mso-margin-top-alt:auto;
margin-right:0cm;
mso-margin-bottom-alt:auto;
margin-left:0cm;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman",serif;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:ES-EC;}span.markedcontent
{mso-style-name:markedcontent;
mso-style-unhide:no;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-49286981828669113822023-11-17T10:53:00.004-05:002023-11-17T10:53:40.264-05:00Tanques de polietileno para almacenamiento de agua<p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: right;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Por
Lilian Marisol Ibaza Tambi</span></b></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjN2kV1FqMNyoRI8qUteS3wRqzT0peM0cEe3q8twH_IGNdPqJ7ZCox2BWEVLvd9GhKRFtAyMBGvnDiOSfE3TPSwax5N6Hh7IBgFD1J0-GzPKRkC2l5wLFpoBGJ6KNnKlgkfsldoOL33Asm1O4oXuHgk_RJ7RyCvOEU8dgRxwIkY53g6Yu1MYOtkHpHwJeM/s451/Captura%20de%20pantalla%202023-11-17%20a%20las%2010.52.10.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="299" data-original-width="451" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjN2kV1FqMNyoRI8qUteS3wRqzT0peM0cEe3q8twH_IGNdPqJ7ZCox2BWEVLvd9GhKRFtAyMBGvnDiOSfE3TPSwax5N6Hh7IBgFD1J0-GzPKRkC2l5wLFpoBGJ6KNnKlgkfsldoOL33Asm1O4oXuHgk_RJ7RyCvOEU8dgRxwIkY53g6Yu1MYOtkHpHwJeM/w400-h265/Captura%20de%20pantalla%202023-11-17%20a%20las%2010.52.10.png" width="400" /></a></b></div><p></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 9.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.ultra-fresh.com/es/water-storage-tanks-with-antimicrobial-technology"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">FUENTE: Tanques de almacenamiento de agua
con tecnología microbiana incorporada</b></a><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;"><br />
Los tanques de almacenamiento de agua, tanto en hogares como en la industria,
son fundamentales para asegurar un suministro continuo y de alta calidad para
diversas actividades como beber, cocinar, jardinería y lavandería. Estos
contenedores de almacenamiento de agua están disponibles en muchos materiales, comúnmente
en plástico (</span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://rotoplascentroamerica.com/tanques-de-polietileno-vs-tanque-de-concreto-para-almacenamiento-de-agua/"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">polietileno de rotomoldeo y PRFV), concreto o
acero</span></a><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">.</span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">El polietileno se ha convertido
en un material ampliamente utilizado en la construcción de tanques y
recipientes de gran tamaño para líquidos debido a sus ventajas que incluyen: <a href="https://www.aristegui.info/ventajas-del-polietileno-para-su-uso-en-tanques-de-agua/">ser
más ligero, resistente y económico</a>, en comparación con materiales
tradicionales como el acero inoxidable. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">Es por ello que los tanques de
almacenamiento de agua en polietileno son ideales para conservar agua potable
debido a su </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.distribuidornacional.com/mantenimiento-de-los-tanques-de-polietileno-de-alta-densidad/"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">durabilidad, seguridad y resistencia a la
corrosión</span></a><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">. Al adquirir uno
de estos tanques es esencial considerar factores como </span><a href="https://doctoraquapr.com/3-aspectos-importantes-tanques-almacenamiento-s"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">capacidad, calidad, seguridad y durabilidad</span></a><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"> para asegurar su eficacia y longevidad.</span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">Al considerar estos aspectos, se
garantiza la eficiencia y durabilidad del sistema de almacenamiento de agua, lo
que es fundamental para mantener un suministro de agua seguro y confiable en
hogares y negocios.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">Al respecto, el Servicio
Ecuatoriano de Normalización (INEN) se encuentra trabajando en la adaptación del
proyecto normativo PNTE INEN 3086, <i>Tanques de polietileno rotomoldeados para
almacenamiento. Requisitos y métodos de ensayos</i>, el cual especifica los
requisitos y métodos de ensayo para los tanques de polietileno fabricados
mediante el proceso de rotomoldeo utilizados para almacenar agua.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">En conclusión, los tanques de
almacenamiento de agua en polietileno son fundamentales para asegurar un
suministro continuo y de alta calidad de agua en hogares y la industria. El uso
del polietileno garantiza la protección y la integridad de las características
del agua almacenada, evitando alteraciones no deseadas. Además, su capacidad de
almacenar una variedad de líquidos y su facilidad de transporte y manejo lo
convierten en una elección valiosa para la industria. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">BIBLIOGRAFÍA</span></b></p>
<ul style="margin-top: 0cm;" type="disc"><li class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">Aristegui
Maquinaria. (2023). Ventajas del polietileno para su uso en tanques de
agua. Recuperado de </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.aristegui.info/ventajas-del-polietileno-para-su-uso-en-tanques-de-agua/"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">https://www.aristegui.info/ventajas-del-polietileno-para-su-uso-en-tanques-de-agua/</span></a><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"> </span></span></li><li class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">Distribuidor
Nacional. (2023). Mantenimientos de los Tanques de Polietileno de Alta
Densidad. Recuperado de <a href="https://www.distribuidornacional.com/mantenimiento-de-los-tanques-de-polietileno-de-alta-densidad/">https://www.distribuidornacional.com/mantenimiento-de-los-tanques-de-polietileno-de-alta-densidad/</a>
</span></li><li class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">Doctoraquapr.
(2023). 3 aspectos claves al momento de comprar un tanque de
almacenamiento de agua en polietileno. Recuperado de <a href="https://doctoraquapr.com/3-aspectos-importantes-tanques-almacenamiento-s">https://doctoraquapr.com/3-aspectos-importantes-tanques-almacenamiento-s</a><span class="MsoHyperlink"><span style="color: windowtext;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span></span></li><li class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">Rotoplas.
(2023). Tanques de polietileno vs. tanque de concreto para almacenamiento
de agua. Recuperado de <a href="https://rotoplascentroamerica.com/tanques-de-polietileno-vs-tanque-de-concreto-para-almacenamiento-de-agua/">https://rotoplascentroamerica.com/tanques-de-polietileno-vs-tanque-de-concreto-para-almacenamiento-de-agua/</a><span class="MsoHyperlink"><span style="color: windowtext;"> </span></span></span></li><li class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify;"><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="color: windowtext; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-weight: bold;">Ultra-fresh. (2023). Tanques
de almacenamiento de agua con tecnología antimicrobiana incorporada.
Recuperado de </span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.ultra-fresh.com/es/water-storage-tanks-with-antimicrobial-technology"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">https://www.ultra-fresh.com/es/water-storage-tanks-with-antimicrobial-technology</span></a><span class="MsoHyperlink"><span style="color: windowtext; mso-bidi-font-weight: bold;"> </span></span><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"></span></span></li></ul>
<p><style>@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:77;
mso-generic-font-family:decorative;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 -2147483647 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:blue;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-61671572168956488452023-11-17T10:50:00.005-05:002023-11-17T10:50:48.113-05:00Patrones para la verificación de instrumentos de pesar <p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: right;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Por:
Luis Silva</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Para asegurar el correcto funcionamiento de los equipos de
pesar, se deben realizar comprobaciones periódicas, que incluyen exámenes
técnicos para mantener sus características metrológicas, siendo los patrones de
verificación (pesas) los elementos esenciales para llevar a cabo el control
para que las básculas y balanzas sean precisas y fiables. Por ello, la
Dirección Técnica Normalización del INEN, <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>llevó a cabo la adopción de la recomendación
técnica: Rec. Téc. INEN-OIML R 111-1, Pesas de las clases E<sub>1</sub>, E<sub>2</sub>,
F<sub>1</sub>, F<sub>2</sub>, M<sub>1</sub>, M<sub>1-2</sub>, M<sub>2</sub>, M<sub>2-3
</sub>y M<sub>3</sub>. Parte 1: Requisitos metrológicos y técnicos. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">El estudio del documento, en el Comité Técnico, permitió dar
a conocer los requisitos que deben cumplir los patrones para la verificación de
los instrumentos de pesar y disponer de documentos técnicos que cuenten con una
terminología acorde con lo que se maneja en el sector, gracias al involucramiento
de las partes interesadas.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Los patrones para la verificación de los instrumentos de
pesar deben cumplir determinados requisitos técnicos de acuerdo con su clase, como
la forma, construcción, material, condiciones superficiales, marcado y
presentación. Con respecto a la forma, las pesas deben tener una silueta
geométrica simple para facilitar su fabricación, no deben tener bordes, ni
esquinas afiladas para evitar su deterioro, ni agujeros pronunciados para
evitar que se deposite, por ejemplo, polvo en su superficie, si hablamos del
material que se utiliza para la fabricación de las pesas, este puede ser
tratado con un recubrimiento metálico con la finalidad de mejorar su resistencia
a la corrosión y oxidación. La condición superficial de las pesas debe ser lisa
y los bordes deben ser redondeados (ver la Figura 1) y por último su
presentación, la tapa de la caja que contiene las pesas debe estar marcada para
indicar su clase. </span></p>
<br /><br /><p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgD_Wt3japUabCm3xzyU98oEJgvSxPq70MiPHIr0opfpO5S1BIdAQV2KXd5GbW2Bx0B7ZGw0s-GUdCb0WiKLgAPbPezaBoujWGw5ZQgAYmbeVkruqMUbm34wu7V13QDKYEZx8m0XrdxQv97yoQsb7Zy4Gx5kJk9D_z2Hk2Z6_rWYFyqrBKW3rKiJsY8eJk/s350/Captura%20de%20pantalla%202023-11-17%20a%20las%2010.29.07.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="202" data-original-width="350" height="231" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgD_Wt3japUabCm3xzyU98oEJgvSxPq70MiPHIr0opfpO5S1BIdAQV2KXd5GbW2Bx0B7ZGw0s-GUdCb0WiKLgAPbPezaBoujWGw5ZQgAYmbeVkruqMUbm34wu7V13QDKYEZx8m0XrdxQv97yoQsb7Zy4Gx5kJk9D_z2Hk2Z6_rWYFyqrBKW3rKiJsY8eJk/w400-h231/Captura%20de%20pantalla%202023-11-17%20a%20las%2010.29.07.png" width="400" /></a></div><p></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">Figura 1. Pesa para
verificación de instrumentos de pesar</span></b></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">Fuente:
https://www.comprarbasculas.com/la-importancia-de-la-calibracion-en-basculas-y-balanzas/</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">El involucramiento de las partes interesadas se llevó a
cabo mediante la conformación del comité, “Metrología y mediciones”, siendo el
espacio para que las partes interesadas lleguen al consenso para establecer la
terminología a utilizar, al comité asistieron delegados técnicos de la academia,
instituciones públicas y privadas.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Los patrones para la verificación de los instrumentos de
pesar requieren un cuidado minucioso para su manipulación y preservación,
debido a que existen parámetros técnicos que no se deben alterar para
garantizar un correcto uso de las pesas de acuerdo con la recomendación técnica
que emite la Organización Internacional de Metrología Legal (OIML). <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">El contar con delegados <a name="_Hlk149056890">técnicos </a>generó
que la revisión del documento normativo se lleve a cabo de forma ágil y
proactiva, ya que su experiencia permitió que la revisión de la terminología
técnica sea acorde a lo que se maneja en el medio.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Bibliografía</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Rec. Téc. INEN-OIML R 111-1, Pesas de las clases E<sub>1</sub>,
E<sub>2</sub>, F<sub>1</sub>, F<sub>2</sub>, M<sub>1</sub>, M<sub>1-2</sub>, M<sub>2</sub>,
M<sub>2-3 </sub>y M<sub>3</sub>. Parte 1: Requisitos metrológicos y técnicos
(OIML R 111-1:2004, IDT)</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-67113919430594277382023-10-10T11:55:00.000-05:002023-10-10T11:55:10.012-05:00Seguridad Alimentaria<p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: right;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">Por Erika Chicaiza</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">El </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://espanol.foodsafety.gov/"><span lang="ES-MX" style="mso-ansi-language: ES-MX;">CDC</span></a></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;"> y la </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.fda.gov/food/consumers/mes-de-educacion-sobre-la-inocuidad-alimentaria#:~:text=%C2%A1Septiembre%20es%20el%20mes%20nacional%20de%20educaci%C3%B3n%20sobre%20la%20inocuidad%20alimentaria!"><span lang="ES-MX" style="mso-ansi-language: ES-MX;">US. Food & Drug Adminsitration</span></a></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;"> de los Estados Unidos ha declarado que septiembre de
cada año, sea el mes de la educación sobre Seguridad Alimentaria; buscando que
todos se tomen un momento para pensar en algo que a menudo se da por sentado, la
seguridad alimentaria. Cada año, aproximadamente 48 millones de estadounidenses
contraen enfermedades transmitidas por los alimentos (intoxicación por
alimentos).<span style="mso-no-proof: yes;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(FOODSAFETY, 2023)</span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">Los alimentos que sean preparados sin considerar los
principios de buenas prácticas pueden ser una amenaza para la salud humana,
especialmente de mujeres, niñas, niños y adultos mayores. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">¿Qué es la seguridad alimentaria?</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">El concepto de seguridad alimentaria surge en la
década del 70, basado en la producción y disponibilidad alimentaria a nivel
global y nacional. En los años 80, se añadió la idea del acceso, tanto
económico como físico.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">Según la Organización de las Naciones Unidas para la
Alimentación y la Agricultura (FAO), la seguridad alimentaria existe cuando
todas las personas tienen, en todo momento, acceso físico, social y económico a
alimentos suficientes, inocuos y nutritivos que satisfacen sus necesidades
energéticas diarias y preferencias alimentarias para llevar una vida activa y
sana <span style="mso-no-proof: yes;">(FAO, 2023)</span>.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">En la misma línea <span style="mso-no-proof: yes;">(FAO, 2023)</span>,
ha considerado cuatro dimensiones sobre este concepto las cuales se exponen en
la siguiente tabla:</span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;"></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0H-_yak92mtCfEtNOPDfdUnI6oTbESZl4lP0w-ao-OrQIredwfhMuC07fBk9gf4_pZsRhxts5ORSsO71KX4weAOeIKyt2Hd3RFFlDe97b_fr-EABQSpb_uHuMa8RJooedhvNs0AF2hjjnlmfKOLz08GMGv3eTRovR5OxmY8wfOTfhyIzqyr6km_ru114/s887/norma1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="466" data-original-width="887" height="336" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0H-_yak92mtCfEtNOPDfdUnI6oTbESZl4lP0w-ao-OrQIredwfhMuC07fBk9gf4_pZsRhxts5ORSsO71KX4weAOeIKyt2Hd3RFFlDe97b_fr-EABQSpb_uHuMa8RJooedhvNs0AF2hjjnlmfKOLz08GMGv3eTRovR5OxmY8wfOTfhyIzqyr6km_ru114/w640-h336/norma1.png" width="640" /></a></div><p></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">¿Cuál es la importancia de la seguridad alimentaria?</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">El acceso a cantidades suficientes de alimentos
seguros y nutritivos es clave para mantener la vida y promover la buena salud.
Los alimentos inseguros contienen bacterias, virus, parásitos o sustancias
químicas dañinas causantes de más de 200 enfermedades, que van desde la diarrea
hasta el cáncer. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">¿Existen normas sobre la seguridad alimentaria?</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">Por la importancia del tema y con el propósito de
velar por la seguridad alimentaria y garantizar la calidad y la seguridad de
los alimentos que comemos, la ISO desarrolló la norma ISO 22000: 2018 la cual
especifica los requisitos que debe cumplir un sistema de gestión para asegurar
la inocuidad de los alimentos a lo largo de toda la cadena alimentaria, hasta
el punto de venta, como de consumo final. <span style="mso-no-proof: yes;">(ISO, 2023)</span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">Así también, existen otras normativas relacionadas que
ayudan a asegurar la calidad de los productos y servicios alimenticios como:</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 200%; mso-list: l1 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-MX" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">ISO/TS
22002-1:2009 <span style="mso-bidi-font-style: italic;">Programas de requisitos
previos sobre inocuidad de los alimentos — Parte 1: Fabricación de alimentos</span></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; mso-list: l1 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-MX" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-bidi-font-style: italic; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">ISO/TS 22002-2:2013 <span style="mso-bidi-font-style: italic;">Programas de requisitos previos sobre inocuidad de los alimentos —
Parte 2: Catering<i></i></span></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; mso-list: l1 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-MX" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-bidi-font-style: italic; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">ISO/TS 22002-3:2011 <span style="mso-bidi-font-style: italic;">Programas de requisitos previos sobre inocuidad de los alimentos —
Parte 3: Agricultura<i></i></span></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; mso-list: l1 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-MX" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-bidi-font-style: italic; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">ISO/TS 22002-4:2013 <span style="mso-bidi-font-style: italic;">Programas de requisitos previos sobre inocuidad de los alimentos. Parte
4: Fabricación de envases para alimentos<i></i></span></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; mso-list: l1 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-MX" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-bidi-font-style: italic; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">ISO/TS 22002-5:2019 <span style="mso-bidi-font-style: italic;">Programas de requisitos previos sobre inocuidad de los alimentos —
Parte 5: Transporte y almacenamiento</span></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; mso-list: l1 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-MX" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-bidi-font-style: italic; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">ISO/TS 22002-6:2016 <span style="mso-bidi-font-style: italic;">Programas de requisitos previos sobre inocuidad de los alimentos —
Parte 6: Producción de piensos y alimentos para animales</span></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; mso-list: l1 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-MX" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-bidi-font-style: italic; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">ISO 22003-1:2022 <span style="mso-bidi-font-style: italic;">Inocuidad de los alimentos — Parte 1: Requisitos para los organismos
que realizan la auditoría y certificación de los sistemas de gestión de la
inocuidad de los alimentos</span></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; mso-list: l1 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-MX" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-bidi-font-style: italic; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">ISO 22003-2:2022 <span style="mso-bidi-font-style: italic;">Inocuidad de los alimentos — Parte 2: Requisitos para los organismos
que proporcionan evaluación y certificación de productos, procesos y servicios,
incluida una auditoría del sistema de inocuidad de los alimentos</span></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 200%; mso-list: l1 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-MX" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-bidi-font-style: italic; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">ISO 22005:2007 <span style="mso-bidi-font-style: italic;">Trazabilidad
en la cadena alimentaria y de piensos: principios generales y requisitos
básicos para el diseño y la implementación del sistema</span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">El INEN sumándose a esta necesidad mundial ha
realizado la adopción de las normas que se citan a continuación: </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 200%; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-MX" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">NTE
INEN-ISO 22000 Sistemas de gestión de la inocuidad de los alimentos -
requisitos para cualquier organización en la cadena alimentaria (ISO
22000:2018, IDT)</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-MX" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">NTE
INEN-ISO/TS 22002-1 Programas prerrequisitos sobre inocuidad de los alimentos -
parte 1: fabricación de alimentos (ISO/TS 22002-1: 2009, IDT)<span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-MX" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">ETE
INEN-ISO/TS 22002-4 Programas de requisitos previos para la inocuidad de los
alimentos — Parte 4: fabricación de envases y empaques para alimentos (ISO/TS
22002-4:2013, IDT) </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 200%; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-MX" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">NTE
INEN-ISO 22005 Trazabilidad en la cadena alimentaria. Principios generales y
requisitos básicos para diseñar e implementar el sistema.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">Para acceder a los documentos normativos consultar el
catálogo de normas a través del siguiente enlace </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://apps.normalizacion.gob.ec/"><span lang="ES-MX" style="mso-ansi-language: ES-MX;">https://apps.normalizacion.gob.ec/</span></a></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;">.</span></p>
<h1 style="line-height: 200%;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">Bibliografía</span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span><span style="color: windowtext; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;"></span></h1>
<p class="MsoBibliography" style="line-height: 200%; margin-left: 36.0pt; text-indent: -36.0pt;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-no-proof: yes;">FAO. (22 de 02 de 2023).
https://www.fao.org/3/al936s/al936s00.pdf</span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p>
<p class="MsoBibliography" style="line-height: 200%; margin-left: 36.0pt; text-indent: -36.0pt;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-no-proof: yes;">FOODSAFETY. (22 de
02 de 2023).
https://espanol.foodsafety.gov/blog/food-safety-education-month-2022</span></p>
<p class="MsoBibliography" style="line-height: 200%; margin-left: 36.0pt; text-indent: -36.0pt;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-no-proof: yes;">ISO. (22 de 02 de
2023). <i>ISO 22000.</i>
https://www.iso.org/obp/ui#iso:std:iso:22000:ed-2:v2:es</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX;"> </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:2;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:0 268435456 0 0 -2147483648 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}h1
{mso-style-priority:9;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-link:"Título 1 Car";
mso-style-next:Normal;
margin-top:12.0pt;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan lines-together;
page-break-after:avoid;
mso-outline-level:1;
font-size:16.0pt;
font-family:"Calibri Light",sans-serif;
mso-ascii-font-family:"Calibri Light";
mso-ascii-theme-font:major-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:major-fareast;
mso-hansi-font-family:"Calibri Light";
mso-hansi-theme-font:major-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:major-bidi;
color:#2F5496;
mso-themecolor:accent1;
mso-themeshade:191;
mso-font-kerning:0pt;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:ES-EC;
font-weight:normal;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
color:#0563C1;
mso-themecolor:hyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoBibliography, li.MsoBibliography, div.MsoBibliography
{mso-style-priority:37;
mso-style-next:Normal;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}span.Ttulo1Car
{mso-style-name:"Título 1 Car";
mso-style-priority:9;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:"Título 1";
mso-ansi-font-size:16.0pt;
mso-bidi-font-size:16.0pt;
font-family:"Calibri Light",sans-serif;
mso-ascii-font-family:"Calibri Light";
mso-ascii-theme-font:major-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:major-fareast;
mso-hansi-font-family:"Calibri Light";
mso-hansi-theme-font:major-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:major-bidi;
color:#2F5496;
mso-themecolor:accent1;
mso-themeshade:191;
mso-fareast-language:ES-EC;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:11.0pt;
mso-ansi-font-size:11.0pt;
mso-bidi-font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoPapDefault
{mso-style-type:export-only;
margin-bottom:8.0pt;
line-height:107%;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-27825902488806267152023-10-10T11:51:00.001-05:002023-10-10T11:51:29.481-05:00Buenas Prácticas Agrícolas en el Cultivo de Cannabis
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: right;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Elaborado
por: Evelyn Andrade</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">La
planta de cannabis comúnmente conocida como <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Cannabis_(psicotr%C3%B3pico)" target="_blank">marihuana</a> o <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1%C3%B1amo" target="_blank">cáñamo</a>, ha sido
cultivada por miles de años por sus usos medicinales, recreativos e
industriales. La creciente importancia de la planta de Cannabis en diversos
contextos ha hecho relevante el conocimiento de las Buenas Prácticas Agrícolas
(BPA) en la producción de cannabis, como la garantía de calidad, la seguridad
del consumidor y el cuidado del medioambiente. </span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="background: white; color: #242424; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjrXOQGEJFO1lSAPXwbEFdwYEkrTE51VUqCp558-QODoYlyVCcyjhWeo5gibVKbFHDgSnYyhs9lyT20Hksi12BW6c4W5AeSFpwZzfdhqkcdLXl7mCTyyEkeObCMwE1ZzzH6gb1s6FyuUQqhRn6ifUKvF5Kl-dSpxt90qtkegv-Rq2IcOfCfIXgpIkLrTlg/s462/CBD%201.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="345" data-original-width="462" height="239" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjrXOQGEJFO1lSAPXwbEFdwYEkrTE51VUqCp558-QODoYlyVCcyjhWeo5gibVKbFHDgSnYyhs9lyT20Hksi12BW6c4W5AeSFpwZzfdhqkcdLXl7mCTyyEkeObCMwE1ZzzH6gb1s6FyuUQqhRn6ifUKvF5Kl-dSpxt90qtkegv-Rq2IcOfCfIXgpIkLrTlg/s320/CBD%201.png" width="320" /></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> <br /></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">De
manera general las Buenas Prácticas Agrícolas (BPA) son un conjunto de técnicas
y principios que promueven la producción agrícola sostenible y segura. Los
principios fundamentales de las Buenas Prácticas Agrícolas (BPA) consideran la
higiene y limpieza en las instalaciones de cultivo, la <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Trazabilidad">trazabilidad</a> de los
productos, el uso responsable de <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Producto_fitosanitario">productos fitosanitarios</a> y la gestión
eficiente de recursos. </span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="background: white; color: #242424; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2MDE81av4Vb-skZl0DSYbIlJYVVaB_SKWCmeGxULGc-AUoKSZFUW9A2pIUWxjUO_Dz_5N0_WHBJogss7RdZ4b94-rwosRCiA6JBBR-yYgxaCyneQI3DSr-Nluhvaq8ZOXXNfYE4gKpXpZ7fw5NV8iy22iVSg6nVue9QGHBooSL4vrAseeXWQFGV2fPA0/s433/CBD%20.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="325" data-original-width="433" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2MDE81av4Vb-skZl0DSYbIlJYVVaB_SKWCmeGxULGc-AUoKSZFUW9A2pIUWxjUO_Dz_5N0_WHBJogss7RdZ4b94-rwosRCiA6JBBR-yYgxaCyneQI3DSr-Nluhvaq8ZOXXNfYE4gKpXpZ7fw5NV8iy22iVSg6nVue9QGHBooSL4vrAseeXWQFGV2fPA0/w320-h240/CBD%20.png" width="320" /></a></span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcNnvJdhCry__2rcwpUIuEJIJeQgYWDcEcaMSzvIqz2H5N4BlDGgJ9eH0qcVNkUxRZADMRFypD9U_BzteGShomk0o6TH2Qrd2VEu6gxWkQC1Q2zSQg2gEzMWvnxQ5p8PPywS8lmIQMf9P1wfKzvpce7KcTP04nf0AbvCkd8ytnaY0H6pASgRQvAfU2LWE/s420/CBD%203.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="327" data-original-width="420" height="249" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcNnvJdhCry__2rcwpUIuEJIJeQgYWDcEcaMSzvIqz2H5N4BlDGgJ9eH0qcVNkUxRZADMRFypD9U_BzteGShomk0o6TH2Qrd2VEu6gxWkQC1Q2zSQg2gEzMWvnxQ5p8PPywS8lmIQMf9P1wfKzvpce7KcTP04nf0AbvCkd8ytnaY0H6pASgRQvAfU2LWE/s320/CBD%203.png" width="320" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2MDE81av4Vb-skZl0DSYbIlJYVVaB_SKWCmeGxULGc-AUoKSZFUW9A2pIUWxjUO_Dz_5N0_WHBJogss7RdZ4b94-rwosRCiA6JBBR-yYgxaCyneQI3DSr-Nluhvaq8ZOXXNfYE4gKpXpZ7fw5NV8iy22iVSg6nVue9QGHBooSL4vrAseeXWQFGV2fPA0/s433/CBD%20.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"></a><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Las
BPA consideran el cultivo, la cosecha y el procesamiento primario de las
plantas de cannabis destinadas al uso medicinal e industrial, indistintamente
de los métodos de producción. Las BPA promueven una producción <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Inocuidad" target="_blank">inocua</a> para
mantener la contaminación microbiológica al mínimo; la disminución de los
efectos negativos en las plantas durante el cultivo, en el procesamiento y el
almacenamiento; así como el aseguramiento de las <a href="https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwjZ65-F3LeBAxWhQzABHW6bCoUQFnoECA4QAw&url=https%3A%2F%2Frevistas.urp.edu.pe%2Findex.php%2FEl_Palma_de_la_Juventud%2Farticle%2Fdownload%2F4247%2F5159%2F13743%23%3A~%3Atext%3DEn%2520cuanto%2520a%2520la%2520definici%25C3%25B3n%2Cy%2520Merino%252C%25202016%252C%2520p%25C3%25A1rr.&usg=AOvVaw2Ekl8WAvAjs1bn4rfS9Gb2&opi=89978449">propiedades terapéuticas</a> del
producto final.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUkFXtsoHzh_gSucjTAleqE-PWDzQ1adIRcylJ1qiGCxgEVd_DaT7GIb0SKWudGDnncrN2boDWfDJBXqjk0dt1p5eH5e2OhBi00RdxZNrb4DNxCd9C8UB1qMUCnVs64lnidY8QGjTZXTbDE3L-7ub6XEwL_wtbgl3qgtVemJ2etheLu2I-MXzrXt5jPVs/s356/CBD%204.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="341" data-original-width="356" height="307" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUkFXtsoHzh_gSucjTAleqE-PWDzQ1adIRcylJ1qiGCxgEVd_DaT7GIb0SKWudGDnncrN2boDWfDJBXqjk0dt1p5eH5e2OhBi00RdxZNrb4DNxCd9C8UB1qMUCnVs64lnidY8QGjTZXTbDE3L-7ub6XEwL_wtbgl3qgtVemJ2etheLu2I-MXzrXt5jPVs/s320/CBD%204.png" width="320" /></a></div><br /><p></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">En
el Ecuador, la <a href="https://www.agrocalidad.gob.ec/">Agencia de Aseguramiento de la Calidad del Agro - AGROCALIDAD</a> es
la entidad de control competente para emitir la normativa sobre Buenas
Prácticas Agrícolas para el Cannabis que los productores deben cumplir.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">En
conclusión, las Buenas Prácticas Agrícolas en el cultivo de cannabis son
fundamentales para garantizar la calidad y seguridad del producto final, así
como para minimizar los impactos ambientales negativos. Las BPA constituyen la
base fundamental para la <a href="https://www.agrocalidad.gob.ec/">sostenibilidad </a>del sector y el cumplimiento de las
<a href="https://definicion.de/regulacion/">regulaciones</a> y las normas de calidad. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><b><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Bibliografía</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">• Norma Técnica Colombiana NTC 6511:
2021 Buenas Prácticas agrícolas para el Cannabis sativa sp. Requisitos
generales</span></p>
<style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style><p><style>@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:2;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:0 268435456 0 0 -2147483648 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}h1
{mso-style-priority:9;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-link:"Título 1 Car";
mso-style-next:Normal;
margin-top:12.0pt;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan lines-together;
page-break-after:avoid;
mso-outline-level:1;
font-size:16.0pt;
font-family:"Calibri Light",sans-serif;
mso-ascii-font-family:"Calibri Light";
mso-ascii-theme-font:major-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:major-fareast;
mso-hansi-font-family:"Calibri Light";
mso-hansi-theme-font:major-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:major-bidi;
color:#2F5496;
mso-themecolor:accent1;
mso-themeshade:191;
mso-font-kerning:0pt;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;
font-weight:normal;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
color:#0563C1;
mso-themecolor:hyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}span.Ttulo1Car
{mso-style-name:"Título 1 Car";
mso-style-priority:9;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:"Título 1";
mso-ansi-font-size:16.0pt;
mso-bidi-font-size:16.0pt;
font-family:"Calibri Light",sans-serif;
mso-ascii-font-family:"Calibri Light";
mso-ascii-theme-font:major-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:major-fareast;
mso-hansi-font-family:"Calibri Light";
mso-hansi-theme-font:major-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:major-bidi;
color:#2F5496;
mso-themecolor:accent1;
mso-themeshade:191;
mso-ansi-language:ES-EC;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style>
</p><span lang="ES-EC" style="background: white; color: #242424; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><br /></span>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="background: white; color: #242424; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><span style="background: white; color: #242424;"><br /></span></span></p><span lang="ES-EC" style="background: white; color: #242424; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span><p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="background: white; color: #242424; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p> <span lang="ES-EC" style="background: white; color: #242424; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> <br /></span><p></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="background: white; color: #242424; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> <br /></span></p><br /><p><style>@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:2;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:0 268435456 0 0 -2147483648 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}h1
{mso-style-priority:9;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-link:"Título 1 Car";
mso-style-next:Normal;
margin-top:12.0pt;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan lines-together;
page-break-after:avoid;
mso-outline-level:1;
font-size:16.0pt;
font-family:"Calibri Light",sans-serif;
mso-ascii-font-family:"Calibri Light";
mso-ascii-theme-font:major-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:major-fareast;
mso-hansi-font-family:"Calibri Light";
mso-hansi-theme-font:major-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:major-bidi;
color:#2F5496;
mso-themecolor:accent1;
mso-themeshade:191;
mso-font-kerning:0pt;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;
font-weight:normal;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
color:#0563C1;
mso-themecolor:hyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}span.Ttulo1Car
{mso-style-name:"Título 1 Car";
mso-style-priority:9;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:"Título 1";
mso-ansi-font-size:16.0pt;
mso-bidi-font-size:16.0pt;
font-family:"Calibri Light",sans-serif;
mso-ascii-font-family:"Calibri Light";
mso-ascii-theme-font:major-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:major-fareast;
mso-hansi-font-family:"Calibri Light";
mso-hansi-theme-font:major-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:major-bidi;
color:#2F5496;
mso-themecolor:accent1;
mso-themeshade:191;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:11.0pt;
mso-ansi-font-size:11.0pt;
mso-bidi-font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoPapDefault
{mso-style-type:export-only;
margin-bottom:8.0pt;
line-height:107%;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-27763845796799485282023-09-08T15:21:00.001-05:002023-09-08T15:21:41.890-05:00Contaminación cruzada en los alimentos<p style="text-align: right;"> <span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt; text-align: right;">Por Carla Ramírez</span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjG91SUjRWcm-O-JZZoBm0R8qhcAalrZiSN6goj921P-_Ia8NzcTQp4JN1yYMqOJ_BZjauSZKIJww6XjamDo9Y7MGu8T3NRq3QnZFMEmu0ma0XT2YMIx8ild4-8qSImPNwEzbQnsBwy5Bvyd9RBAvxtahElymnV_dQOm2mBgV4joMvnOVquP2hxwO0H0Dw/s615/BLOG.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="547" data-original-width="615" height="285" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjG91SUjRWcm-O-JZZoBm0R8qhcAalrZiSN6goj921P-_Ia8NzcTQp4JN1yYMqOJ_BZjauSZKIJww6XjamDo9Y7MGu8T3NRq3QnZFMEmu0ma0XT2YMIx8ild4-8qSImPNwEzbQnsBwy5Bvyd9RBAvxtahElymnV_dQOm2mBgV4joMvnOVquP2hxwO0H0Dw/s320/BLOG.jpg" width="320" /></a></div><!--[if gte vml 1]><v:shapetype
id="_x0000_t202" coordsize="21600,21600" o:spt="202" path="m,l,21600r21600,l21600,xe">
<v:stroke joinstyle="miter"/>
<v:path gradientshapeok="t" o:connecttype="rect"/>
</v:shapetype><v:shape id="Cuadro_x0020_de_x0020_texto_x0020_4" o:spid="_x0000_s1026"
type="#_x0000_t202" style='position:absolute;left:0;text-align:left;
margin-left:73.95pt;margin-top:176.2pt;width:280.5pt;height:36.75pt;z-index:251657728;
visibility:visible;mso-width-relative:margin;mso-height-relative:margin;
v-text-anchor:middle' o:gfxdata="UEsDBBQABgAIAAAAIQC2gziS/gAAAOEBAAATAAAAW0NvbnRlbnRfVHlwZXNdLnhtbJSRQU7DMBBF
90jcwfIWJU67QAgl6YK0S0CoHGBkTxKLZGx5TGhvj5O2G0SRWNoz/78nu9wcxkFMGNg6quQqL6RA
0s5Y6ir5vt9lD1JwBDIwOMJKHpHlpr69KfdHjyxSmriSfYz+USnWPY7AufNIadK6MEJMx9ApD/oD
OlTrorhX2lFEilmcO2RdNtjC5xDF9pCuTyYBB5bi6bQ4syoJ3g9WQ0ymaiLzg5KdCXlKLjvcW893
SUOqXwnz5DrgnHtJTxOsQfEKIT7DmDSUCaxw7Rqn8787ZsmRM9e2VmPeBN4uqYvTtW7jvijg9N/y
JsXecLq0q+WD6m8AAAD//wMAUEsDBBQABgAIAAAAIQA4/SH/1gAAAJQBAAALAAAAX3JlbHMvLnJl
bHOkkMFqwzAMhu+DvYPRfXGawxijTi+j0GvpHsDYimMaW0Yy2fr2M4PBMnrbUb/Q94l/f/hMi1qR
JVI2sOt6UJgd+ZiDgffL8ekFlFSbvV0oo4EbChzGx4f9GRdb25HMsYhqlCwG5lrLq9biZkxWOiqY
22YiTra2kYMu1l1tQD30/bPm3wwYN0x18gb45AdQl1tp5j/sFB2T0FQ7R0nTNEV3j6o9feQzro1i
OWA14Fm+Q8a1a8+Bvu/d/dMb2JY5uiPbhG/ktn4cqGU/er3pcvwCAAD//wMAUEsDBBQABgAIAAAA
IQD17AloVAIAAKEEAAAOAAAAZHJzL2Uyb0RvYy54bWysVN9v2jAQfp+0/8Hy+whQoF1EqBgV0yTU
VqJTn43jkEiOzzsbEvbX7+wEyro9TePB+H7wne+775jft7VmR4WuApPx0WDImTIS8srsM/79Zf3p
jjPnhcmFBqMyflKO3y8+fpg3NlVjKEHnChmBGJc2NuOl9zZNEidLVQs3AKsMBQvAWngycZ/kKBpC
r3UyHg5nSQOYWwSpnCPvQxfki4hfFEr6p6JwyjOdcXqbjyfGcxfOZDEX6R6FLSvZP0P8wytqURkq
eoF6EF6wA1Z/QNWVRHBQ+IGEOoGiqKSKPVA3o+G7bralsCr2QuQ4e6HJ/T9Y+Xh8RlblGZ9wZkRN
I1odRI7AcsW8aj2wSSCpsS6l3K2lbN9+gZaGffY7cobe2wLr8E1dMYoT3acLxYTEJDlvprPxzZRC
kmKT2ex2PA0wyduvLTr/VUHNwiXjSCOMzIrjxvku9ZwSijnQVb6utI7Gya00sqOgaZNIcmg408J5
cmZ8HT99td9+pg1rMj4L7wooBgJeV0qb4FFRSX39QEXXcrj5dtf2/OwgPxE9CJ3KnJXrinrY0AOe
BZKsqG1aFf9ER6GBSkJ/46wE/Pk3f8inaVOUs4ZkmnH34yBQUV/fDOng82gyCbqOxmR6OyYDryO7
64g51Csgbka0lFbGa8j3+nwtEOpX2qhlqEohYSTVzrj0eDZWvlsf2kmplsuYRlq2wm/M1soAHigL
M3ppXwXafpBBTI9wlrRI382zy+3oXx48FFUcdqC445VEEgzagyiXfmfDol3bMevtn2XxCwAA//8D
AFBLAwQUAAYACAAAACEAYnYYTt4AAAALAQAADwAAAGRycy9kb3ducmV2LnhtbEyPTU/DMAyG70j8
h8hI3FhK6b5K02kCIbQblMHZbUJT0ThVk23l38+cxvG1H71+XGwm14ujGUPnScH9LAFhqPG6o1bB
/uPlbgUiRCSNvSej4NcE2JTXVwXm2p/o3Ryr2AouoZCjAhvjkEsZGmschpkfDPHu248OI8exlXrE
E5e7XqZJspAOO+ILFgfzZE3zUx2cAnyVnztqn3f7t0BfY92g3VYLpW5vpu0jiGimeIHhT5/VoWSn
2h9IB9FzzpZrRhU8zNMMBBPLZMWTWkGWztcgy0L+/6E8AwAA//8DAFBLAQItABQABgAIAAAAIQC2
gziS/gAAAOEBAAATAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAABbQ29udGVudF9UeXBlc10ueG1sUEsBAi0AFAAG
AAgAAAAhADj9If/WAAAAlAEAAAsAAAAAAAAAAAAAAAAALwEAAF9yZWxzLy5yZWxzUEsBAi0AFAAG
AAgAAAAhAPXsCWhUAgAAoQQAAA4AAAAAAAAAAAAAAAAALgIAAGRycy9lMm9Eb2MueG1sUEsBAi0A
FAAGAAgAAAAhAGJ2GE7eAAAACwEAAA8AAAAAAAAAAAAAAAAArgQAAGRycy9kb3ducmV2LnhtbFBL
BQYAAAAABAAEAPMAAAC5BQAAAAA=
" stroked="f" strokeweight=".5pt"/><![endif]--><!--[if !vml]--><span style="height: 53px; left: 0px; margin-left: 99px; margin-top: 235px; mso-ignore: vglayout; position: absolute; width: 378px; z-index: 251657728;"><br /> <span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;"> </span></span><p></p>
<p style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 6.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"></p><p class="MsoNormal" style="text-align: center;"><img alt="" src="" /></p><p style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 6pt;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-family: Arial, sans-serif;">La insalubridad de los alimentos
representa un problema de salud que ha generado la necesidad de concienciar a
los manipuladores de alimentos sobre sus responsabilidades de entregar
alimentos inocuos. De acuerdo con la Organización Mundial de la Salud - OMS (2007), se estima que cada año mueren 1,8
millones de personas como consecuencia de enfermedades diarreicas o de
transmisión alimentaria, cuya causa puede atribuirse a la ingesta de agua o alimentos
contaminados. <o:p></o:p></span></p><p></p><p style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 6.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-family: Arial, sans-serif;">Los contaminantes pueden ser agentes
químicos, físicos o biológicos, añadidos
de forma no intencionada (contaminación cruzada) y que pueden poner en
riesgo la inocuidad de los alimentos. Las enfermedades transmitidas por
alimentos son </span><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">causadas por
microorganismos y sus toxinas o sustancias químicas tóxicas como alérgenos o
residuos de pesticidas<span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial;">.<o:p></o:p></span></span></p><p style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 6.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-family: Arial, sans-serif;">La contaminación cruzada se considera como
la transferencia de microorganismos o agentes patógenos y se produce por:<o:p></o:p></span></p><ul style="margin-top: 0cm;" type="disc">
<li class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 6.0pt; margin-top: 6.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; text-align: justify;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 150%;">“contacto directo entre un producto crudo y un producto cocinado,<o:p></o:p></span></li>
<li class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 6.0pt; margin-top: 6.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; text-align: justify;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 150%;">contacto indirecto, es decir,
a través de las manos del
manipulador o mediante material
de cocina, como utensilios, trapos.” ( Agencia Catalana de Seguridad Alimentaria, 2023)<o:p></o:p></span></li>
</ul><p style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 6.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-family: Arial, sans-serif;">Por este motivo, la OMS (2007) ha proporcionado una guía para prevenir
la contaminación cruzada y asegurar la inocuidad de los alimentos mediante las “5
claves para la inocuidad de los alimentos”:<o:p></o:p></span></p><p style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 6.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-family: Arial, sans-serif;">1. Mantener la
limpieza;<o:p></o:p></span></p><p style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 6.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-family: Arial, sans-serif;">2. separar los
alimentos crudos y cocinados;<o:p></o:p></span></p><p style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 7.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-family: Arial, sans-serif;">3. cocinar completamente;<o:p></o:p></span></p><p style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 7.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-family: Arial, sans-serif;">4. mantener los alimentos a temperaturas
seguras; y<o:p></o:p></span></p><p style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 7.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-family: Arial, sans-serif;">5. usar agua y materias primas seguras.<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 6.0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Para
asegurar que los alimentos sean manipulados adecuadamente y no representen
riegos sanitarios para los consumidores, el INEN ha adoptado el Código de Práctica
CPE INEN-CODEX 1, <i>Principios generales de higiene de los alimentos</i>; y la
</span><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-language: ES-EC;">NTE INEN-CODEX 19</span><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">3,</span><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"> <i>Norma
general para los contaminantes y toxinas presentes en los alimentos y piensos</i>
(CODEX STAN 193-1995, IDT). <o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 6.0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Es
importante señalar que, se debe manipular adecuadamente en todas las fases de
procesamiento para garantizar la inocuidad de los alimentos y reducir el índice
de enfermedades transmitidas por alimentos.<o:p></o:p></span></p><h1 style="line-height: 150%;"><b><span lang="ES" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES; mso-color-alt: windowtext;">Bibliografía</span></b><b><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-color-alt: windowtext;"><o:p></o:p></span></b></h1><p class="MsoBibliography" style="margin-left: 36.0pt; text-indent: -36.0pt;"><span lang="ES">Agencia Catalana de
Seguridad Alimentaria. (2023). <i>¿Qué es la contaminación cruzada y cómo
evitarla?</i> Obtenido de
https://acsa.gencat.cat/es/seguretat_alimentaria/consells_sobre_seguretat_alimentaria/que-es-la-contaminacio-encreuada-i-com-evitar-la/</span><span lang="ES" style="font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: ES; mso-no-proof: yes;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoBibliography" style="margin-left: 36.0pt; text-indent: -36.0pt;"><span lang="ES">Organización Mundial de
la Salud. (2007). <i>Manual sobre las cinco claves de la inocuidad de los alimentos</i>.
Obtenido de
https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43634/9789243594637_spa.pdf<o:p></o:p></span></p><p class="MsoBibliography" style="margin-left: 36.0pt; text-indent: -36.0pt;"><span lang="ES">INEN. (2013). <i>NTE
INEN-CODEX 193, Norma general para los contaminantes y las toxinas presentes en
alimentos y piensos (CODEX STAN 193-1995,IDT)</i>. Obtenido de https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/D5y5aeXewt8ioMa<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 150%;"><o:p> </o:p></p><p class="MsoNormal" style="text-align: center;">
</p><p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 6.0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"> </span></p><p style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 6.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"></p><p class="MsoNormal" style="text-align: center;"><o:p></o:p></p><div style="text-align: center;"><br /></div><p></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-16036043199833004472023-09-08T15:17:00.001-05:002023-09-08T15:17:14.461-05:00La importancia de la normalización en la industria de bebidas alcohólicas<p style="text-align: right;"> <span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; text-align: right;">Por Margoth Casco</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><o:p> </o:p></span></p>
<table align="left" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoNormalTable" style="border-collapse: collapse; margin-left: 4.8pt; margin-right: 4.8pt; mso-padding-alt: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; mso-table-anchor-horizontal: column; mso-table-anchor-vertical: paragraph; mso-table-layout-alt: fixed; mso-table-left: .85pt; mso-table-lspace: 7.05pt; mso-table-rspace: 7.05pt; mso-table-top: 8.3pt;">
<tbody><tr style="height: 148.5pt; mso-yfti-firstrow: yes; mso-yfti-irow: 0;">
<td style="height: 148.5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 219.75pt;" valign="top" width="293"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQzQHywfwU25YoS17qj7d0MSXFQ-kXMNrPmGEySrn5t5yEeiNodFkuWU5am-1rwoONGljj5MWhWhmx8FEGOSzd4QWTZucbrlplonZARw6dwd17zzXVpK_7H1VYXwPNkFwH9gNT_3KC09J0yCDflI7SNfwe3WlrnJtHYTV8DGeduSV3Q-co1bA7HrR04Aw/s434/ALCOLICAS.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="327" data-original-width="434" height="241" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQzQHywfwU25YoS17qj7d0MSXFQ-kXMNrPmGEySrn5t5yEeiNodFkuWU5am-1rwoONGljj5MWhWhmx8FEGOSzd4QWTZucbrlplonZARw6dwd17zzXVpK_7H1VYXwPNkFwH9gNT_3KC09J0yCDflI7SNfwe3WlrnJtHYTV8DGeduSV3Q-co1bA7HrR04Aw/s320/ALCOLICAS.jpg" width="320" /></a></div><p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: column; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-left: .9pt; mso-element-top: 8.3pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></p>
</td>
</tr>
<tr style="height: 34.9pt; mso-yfti-irow: 1; mso-yfti-lastrow: yes;">
<td style="height: 34.9pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 219.75pt;" valign="top" width="293">
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Imagen
1. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bebidas alcohólicas con apariencia,
sabor, seguridad y sustentabilidad</i>. </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">THE FOOD TECH.</span><a href="https://thefoodtech.com/wp-content/uploads/2022/01/bebidas-alcoholicas-seguras.jpg"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">https://thefoodtech.com/wp-content/uploads/2022/01/bebidas-alcoholicas-seguras.jpg</span></a><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></p>
</td>
</tr>
</tbody></table>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 8.0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 150%;">Las
bebidas alcohólicas han sido parte de la cultura humana durante siglos, el
consumo del alcohol etílico (</span><a href="https://webbook.nist.gov/cgi/cbook.cgi?ID=64-17-5"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">etanol</span></a><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 150%;">) ha
estado presente en celebraciones sociales y familiares en todo el mundo. Sin
embargo, como cualquier producto alimenticio que se ingiere en cantidades excesivas
puede afectar a la salud, por lo que es necesario establecer normas de calidad
y de inocuidad para proteger la salud de las personas y promover prácticas
responsables para la industria de bebidas alcohólicas.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt;">El sector industrial de bebidas alcohólicas se
encuentra en constante evolución, con una amplia gama de productos y una
creciente demanda por parte de los consumidores. En este contexto, la
normalización técnica voluntaria desempeña un papel clave en la garantía de la
calidad, abarcando diversos aspectos como la caracterización del producto, ingredientes,
proceso de fabricación, envasado y almacenamiento, con la finalidad de que los
fabricantes demuestren el cumplimiento de requisitos de calidad y brinden confianza
a los consumidores.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 150%;">El INEN cuenta con cincuenta y seis </span><a href="https://apps.normalizacion.gob.ec/descarga/index.php/buscar"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">normas
técnicas de bebidas alcohólicas</span></a><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 150%;">, de las cuales, doce normas
establecen requisitos de calidad para cerveza, vino, vino de frutas,
aguardiente de caña, licores, whisky, ron, brandy, gin, cocteles - aperitivos,
vodka y anisado. Las demás normas corresponden a métodos de ensayos para
determinar sustancias volátiles congéneres, alcoholes superiores, etanol,
metanol, metales pesados, entre otros. También se encuentran normas de
rotulado, términos y definiciones, añejamiento y muestreo.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Por otro lado, se recomienda a la industria de
bebidas alcohólicas considerar el cumplimiento de leyes y reglamentos, que tienen
un rol importante en la protección de la salud de los consumidores y ante
prácticas engañosas, por lo que, las agencias de control y vigilancia sanitaria
(</span><a href="https://www.controlsanitario.gob.ec/arcsa-controla-establecimientos-de-elaboracion-de-licores-en-zona-3/"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">ARCSA</span></a><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">) y
salud pública (</span><a href="https://www.salud.gob.ec/msp-ejecuta-acciones-interinstitucionales-ante-intoxicacion-masiva-por-alcohol-metilico/"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">MSP</span></a><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">) realizan
controles del rotulado y análisis de ingredientes y sustancias peligrosas como
el </span><a href="https://webbook.nist.gov/cgi/cbook.cgi?ID=67-56-1"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">alcohol
metílico</span></a><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> (metanol) para evitar la adulteración. <span style="color: black;">También es importante que el sector industrial cumpla con
la declaración en el rótulo del </span></span><a href="https://www.dpe.gob.ec/wp-content/dpetransparencia2012/literala/BaseLegalQueRigeLaInstitucion/ReglamentoLeyOrganicadelConsumidor.pdf"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">mensaje
de advertencia</span></a><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> para menores de 18 años, debido a
que el consumo de alcohol etílico a edades tempranas puede aumentar
significativamente el riesgo de desarrollar una adicción y dependencia en el
futuro. Además, se deberá considerar ciertas restricciones sobre la </span><a href="https://www.controlsanitario.gob.ec/wp-content/uploads/downloads/2014/09/040-REGLAMENTO-PARA-LA-AUTORIZACION-Y-CONTROL-DE-LA-PUBLICIDAD-Y-PROMOCION-ALIMENTOS.pdf"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">publicidad</span></a><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> y la </span><a href="https://www.turismo.gob.ec/wp-content/uploads/2016/04/ACUERDO-1470-EXPENDIO-DE-BEBIDAS-ALCOHOLICAS-EN-ESTABLECIMIENTOS-TURISTICOS-Y-NO-TURISTICOS.pdf"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">venta</span></a><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> de bebidas alcohólicas. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt;">En el ámbito de la normalización
técnica voluntaria se puede concluir, que las normas técnicas permiten cumplir con
los requisitos de calidad fomentando a la competitividad y a la innovación,
como también favoreciendo al desarrollo de la industria de las bebidas
alcohólicas y así satisfacer las demandas de los consumidores.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">BIBLIOGRAFÍA<o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 150%;">Servicio Ecuatoriano de Normalización. Catálogo
de normas. </span><a href="http://apps.normalizacion.gob.ec/descarga/"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">http://apps.normalizacion.gob.ec/descarga/</span></a></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 150%;">Reglamento General a La Ley Orgánica de Defensa
del Consumidor publicada en el suplemento del Registro Oficial No. 116 del 10
de julio del 2000. </span><a href="https://www.dpe.gob.ec/wp-content/dpetransparencia2012/literala/BaseLegalQueRigeLaInstitucion/ReglamentoLeyOrganicadelConsumidor.pdf"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">https://www.dpe.gob.ec/wp-content/dpetransparencia2012/literala/BaseLegalQueRigeLaInstitucion/ReglamentoLeyOrganicadelConsumidor.pdf</span></a></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 150%;">Reglamento para la autorización y control de la
publicidad y promoción de alimentos procesados (acuerdo no. 00000040).
Ministerio de Salud Pública. </span><a href="https://www.controlsanitario.gob.ec/wp-content/uploads/downloads/2014/09/040-REGLAMENTO-PARA-LA-AUTORIZACION-Y-CONTROL-DE-LA-PUBLICIDAD-Y-PROMOCION-ALIMENTOS.pdf"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">https://www.controlsanitario.gob.ec/wp-content/uploads/downloads/2014/09/040-REGLAMENTO-PARA-LA-AUTORIZACION-Y-CONTROL-DE-LA-PUBLICIDAD-Y-PROMOCION-ALIMENTOS.pdf</span></a></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt;">Regulación de Venta de Bebidas Alcohólicas. Acuerdo
Ministerial 1470</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Registro Oficial 233 de 12-jul.-2010. Última
modificación: 11-jul.-2014. Estado: Vigente. </span><a href="https://www.turismo.gob.ec/wp-content/uploads/2016/04/ACUERDO-1470-EXPENDIO-DE-BEBIDAS-ALCOHOLICAS-EN-ESTABLECIMIENTOS-TURISTICOS-Y-NO-TURISTICOS.pdf"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">https://www.turismo.gob.ec/wp-content/uploads/2016/04/ACUERDO-1470-EXPENDIO-DE-BEBIDAS-ALCOHOLICAS-EN-ESTABLECIMIENTOS-TURISTICOS-Y-NO-TURISTICOS.pdf</span></a><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><o:p> </o:p></span></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-70254351812360961792023-08-31T09:23:00.000-05:002023-08-31T09:23:03.004-05:00La uvilla y sus beneficios <p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: right;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Por
Jessie Gallardo</span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: center;"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5raF9eL7hku0t6mLHD0rul_IQVlpN__6-zZUUjoYsbfPByQiZNFo1dpvaKQiNTcE71JhianR89jqG2r5PsVPdCMAJhMzVqsBp_gUJEVhgrW1hCxwIGAWYS0AQdcXrTIbyZDvNABxBaKOyVpjCe7wwYWPQfFrxagFmDCUn8y-55l5CdwxXq1qF64Tczu4/s310/uvilla.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="163" data-original-width="310" height="163" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5raF9eL7hku0t6mLHD0rul_IQVlpN__6-zZUUjoYsbfPByQiZNFo1dpvaKQiNTcE71JhianR89jqG2r5PsVPdCMAJhMzVqsBp_gUJEVhgrW1hCxwIGAWYS0AQdcXrTIbyZDvNABxBaKOyVpjCe7wwYWPQfFrxagFmDCUn8y-55l5CdwxXq1qF64Tczu4/s1600/uvilla.jpg" width="310" /></a></div><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-no-proof: yes;"></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span><p></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; line-height: 150%;">Adaptado de <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Uvilla, la fruta que cuida la salud </i>[Fotografía],
por Revista Maxi Online. (consulta: 2023-07). <a href="https://www.maxionline.ec/recetas/uvilla-la-fruta-que-cuida-la-salud/">https://www.maxionline.ec/recetas/uvilla-la-fruta-que-cuida-la-salud/</a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Physalis peruviana L. de la familia Solanaceae es comúnmente
conocida como <span style="color: black;"><a href="https://repository.agrosavia.co/bitstream/handle/20.500.12324/13137/74250_65667.pdf?sequence=1&isAllowed=y"><span style="color: black; text-decoration: none; text-underline: none;">Uvilla</span></a>
en</span> Ecuador, Uchuva en Colombia, Aguaymanto en Perú y Golden berry en
países de habla inglesa (CORPOICA, 2014). Su fruto es de forma redonda u ovoide,
recubierta con un cáliz, de color que varía del amarillo al dorado o al naranja;
o verde según la variedad. Cuando la uvilla está madura es dulce y con un
ligero sabor ácido (NTE INEN 2485). </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">En relación a su <span style="color: black;"><a href="http://www.scielo.org.co/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0121-74882015000100011#t1"><span style="color: black; text-decoration: none; text-underline: none;">composición</span></a>,
cien</span> gramos de fruto contienen 11,40 gramos de carbohidratos, 0,50 gramos
de lípidos, 1,50 gramos de proteínas y solo 56 kilocalorías de energía, además
de vitaminas (A, C, E, tiamina, niacina y riboflavina), minerales (calcio,
fósforo, hierro)<a name="_Hlk139540070"> y compuestos fenólicos tipo flavonoides
importantes para la salud.</a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="mso-bookmark: _Hlk139540070;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="mso-bookmark: _Hlk139540070;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">La
uvilla se comercializa entera para el consumo, con o sin cáliz, en estado
fresco, acondicionada y/o envasada, acorde con los requisitos establecidos en
la Norma Técnica Ecuatoriana NTE INEN 2485.</span></span></p>
<span style="mso-bookmark: _Hlk139540070;"></span>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 4.0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 4.0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Beneficios
para la salud </span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 4.0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">La uvilla y su cáliz son fuentes naturales de vitaminas y
minerales, utilizados por la industria química y farmacéutica con <span style="color: black;"><a href="https://www.semana.com/vida-moderna/articulo/que-beneficios-tiene-la-uchuva-y-que-enfermedades-ayuda-a-prevenir/202113/"><span style="color: black; text-decoration: none; text-underline: none;">fines terapéuticos</span></a></span>
(SEMANA, 2021). </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">La uvilla posee <span style="color: black;"><a href="http://www.scielo.org.co/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0121-74882015000100011"><span style="color: black; text-decoration: none; text-underline: none;">propiedades
farmacológicas</span></a></span><span class="MsoHyperlink">,</span> por lo que se
constituye en una gran aliada para la salud humana y, según Díaz Cortés et al. (2015),
debido a sus <span style="color: black;"><a href="http://www.scielo.org.co/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0121-74882015000100011"><span style="color: black; text-decoration: none; text-underline: none;">aportes
nutricionales</span></a></span>, especialmente de antioxidantes que contribuyen
a frenar la acción de los radicales libres, se utilizan contra diferentes tipos
de cáncer, principalmente el cáncer de seno. <span style="color: black;"></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">El consumo de la uvilla brinda además, otros <a href="https://www.20minutos.es/salud/nutricion/uchuva-superalimento-adelgazar-reduce-estres-previene-artrosis-5133660/"><span style="color: black; text-decoration: none; text-underline: none;">beneficios para la
salud</span></a><span class="MsoHyperlink"><span style="color: black; text-decoration: none; text-underline: none;">, </span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">ya que
favorece el tránsito intestinal; ayuda a controlar el peso corporal; contribuye
a tener bajo control el colesterol; reduce el deterioro cognitivo; mejora la
salud ocular; tiene un gran poder antiinflamatorio y cicatrizante; mantiene los
huesos y cartílagos en buen estado; tiene un potente efecto diurético; previene
la retención de líquidos y mantiene la salud renal; reduce los niveles de
estrés y ansiedad y ayuda a regular los niveles de glucosa en la sangre
(20Minutos, 2023).</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 4.0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">El interés generado por mercados internacionales debido a
las extraordinarias propiedades que posee la uvilla, las exigencias del mercado
ecuatoriano, así como la preocupación por el bienestar de los consumidores, obligan
a los productores a garantizar el cumplimiento de requisitos respecto a
calidad, aspecto general, estado de conservación y presentación, establecidos
en la Norma Técnica Ecuatoriana NTE INEN 2485, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Frutas frescas. Uvilla. Requisitos.</i> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Bibliografía:</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">REVISTA MAXI ONLINE. (s.f.). Uvilla, la fruta que cuida la
salud [Fotografía]. Revista Maxi<i style="mso-bidi-font-style: normal;">. </i><a href="https://www.maxionline.ec/recetas/uvilla-la-fruta-que-cuida-la-salud/">https://www.maxionline.ec/recetas/uvilla-la-fruta-que-cuida-la-salud/</a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">CORPOICA. (2014). <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Estado
del arte de la investigación en uchuva Physalis peruviana L. </i><a href="https://repository.agrosavia.co/bitstream/handle/20.500.12324/13137/74250_65667.pdf?sequence=1&isAllowed=y"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">https://repository.agrosavia.co/bitstream/handle/20.500.12324/13137/74250_65667.pdf?sequence=1&isAllowed=y</i></a><i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><span style="text-decoration: none;"> </span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Díaz Cortés, G.M., Prieto Suárez, G.A., Rozo Nuñez, W.E.
(2015). Caracterización bromatológica y físicoquímica de la uchuva (physalis
peruviana L.) y su posible aplicación como alimento nutracéutico<i style="mso-bidi-font-style: normal;">. Ciencia en Desarrollo, 6</i>(1)<i style="mso-bidi-font-style: normal;">, </i>Junio. <<a href="http://www.scielo.org.co/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0121-74882015000100011">http://www.scielo.org.co/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0121-74882015000100011</a><span class="MsoHyperlink">></span><span class="MsoHyperlink"><span style="text-decoration: none; text-underline: none;"> ISSN</span></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">SEMANA. (2021, Marzo 30). Qué beneficios tiene la uchuva y
qué enfermedades ayuda a prevenir<i style="mso-bidi-font-style: normal;">. Vida
Moderna</i>.<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i><a href="https://www.semana.com/vida-moderna/articulo/que-beneficios-tiene-la-uchuva-y-que-enfermedades-ayuda-a-prevenir/202113/">https://www.semana.com/vida-moderna/articulo/que-beneficios-tiene-la-uchuva-y-que-enfermedades-ayuda-a-prevenir/202113/</a><span class="MsoHyperlink"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;"></span></i></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">20MINUTOS. (2023, Junio 14<i style="mso-bidi-font-style: normal;">).<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></i>El superalimento que
reduce el estrés, previene la artrosis y ayuda a adelgazar. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Salud. </i><a href="https://www.20minutos.es/salud/nutricion/uchuva-superalimento-adelgazar-reduce-estres-previene-artrosis-5133660/">https://www.20minutos.es/salud/nutricion/uchuva-superalimento-adelgazar-reduce-estres-previene-artrosis-5133660/</a><span class="MsoHyperlink"></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><span style="text-decoration: none;"> </span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">NTE INEN 2485:2009. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Frutas
frescas. Uvilla. Requisitos.</i></span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-520082689 -1073697537 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:#0563C1;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-46943435884412830262023-08-31T09:21:00.000-05:002023-08-31T09:21:04.042-05:00Azúcar pulverizada, usos en la industria alimentaria<p>
</p><p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: right;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Elaborado por David Castro</span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: right;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhX0FkaLJAwlVifVz9MH46aoja3qRCMfQyloeraewKfdKKOzNRuzPwtl1WeZuA6ZopRY-Eswmv0ddZ8i-12iZmcKqEzvmWlI0CmnKTSu7_lgclqziXTvEwHIQ8-zacx7w_dS32Y1ZoCbvA4hSdWXtUWqt02ieSzoHVlL-hVsHX9UoXWwColxUVw1UDzmEI/s790/azucar_glass_52594_orig.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="608" data-original-width="790" height="246" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhX0FkaLJAwlVifVz9MH46aoja3qRCMfQyloeraewKfdKKOzNRuzPwtl1WeZuA6ZopRY-Eswmv0ddZ8i-12iZmcKqEzvmWlI0CmnKTSu7_lgclqziXTvEwHIQ8-zacx7w_dS32Y1ZoCbvA4hSdWXtUWqt02ieSzoHVlL-hVsHX9UoXWwColxUVw1UDzmEI/s320/azucar_glass_52594_orig.jpg" width="320" /></a></div> <span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span><p></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">En el Ecuador se cuenta con
las siguientes normas técnicas para el azúcar.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">NTE INEN 258, <i>Azúcar
crudo. Requisitos</i> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">NTE INEN 259, <i>Azúcar
blanco. Requisitos</i></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">NTE INEN 260, <i>Azúcar
refinado. Requisitos</i></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">NTE INEN 2257, <i>Azúcar
blanco especial. Requisitos</i></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">En la industria alimentaria
se usa la azúcar pulverizada para la elaboración de cubiertas de alimentos, o
como elemento decorativo en productos de panadería y pastelería.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Por tal motivo, se ha visto
la necesidad de crear una norma para este tipo de azúcar, cuales así que la
industria azucarera ha planteado que esta norma se realice utilizando como base
de estudio la CODEX STAN 212-1999, <i>Norma del CODEX para los azucares.</i></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Según CODEX STAN 212, la
azúcar pulverizada se define de la siguiente manera:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><i><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Azúcar en polvo (azúcar
glacé). Azúcar blando finamente pulverizado, con o sin la adición de un agente
antiaglutinante.</span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Utilizando la base de
estudio de CODEX STAN 212 se contaría con requisitos físicos y químicos,
contaminantes y aditivos alimentarios para normar el azúcar pulverizado y garantizar
la calidad del producto.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">El estudio y formulación de
esta norma, así como su publicación, será de mucha utilidad para la industria alimentaria
ya que actualmente desarrolla productos de confitería y recubierta de productos
de panadería, pastelería y repostería de manera industrial con la que el consumidor
hace uso directo de la azúcar pulverizada.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">El INEN desarrolla normas que garantizan al
consumidor un producto nacional de calidad.</span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Bibliografía</span></b><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">CODEX
STAN 212: 1999, Enmendada en 2001,2019, 2022. <i>Norma para los azúcares</i> </span><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-520082689 -1073697537 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-25581852796889400232023-07-13T13:46:00.002-05:002023-07-13T13:48:43.535-05:00Aparatos domésticos de cocina que utilizan combustibles gaseosos. Seguridad<p> </p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: right;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Por Eduardo Quintana</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">El Gas Licuado del Petróleo (GLP)
es un combustible que se caracteriza por su alto poder calorífico, por su
eficiencia, su versatilidad y su bajo impacto medioambiental, comparado con
otras opciones. Está compuesto principalmente por gas butano y gas propano.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Como</span><span face=""Arial",sans-serif" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;"> se puede evidenciar en
la Figura 1, el sector residencial es el mayor demandante de GLP en el país con
70,4% del total consumido.</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7Lxv9TzufTnL6WEh-U5FqgPDL6HT_gwWJ4d1LsT1EjL3pxCCKiub3Nq5kHIAH2QKf8f7ESeOw9kzh5jbUW-oNLYaVzVddmHBYUjv-0qy_IcEGG_pMCcOEvbE0hOHw4HMvNDThTqa4iTN3j8kJjmeb1KduCWVEw1Y3nLsObaS8JhLeoIgpIev6eo8-CjM/s460/Captura%20de%20pantalla%202023-07-13%20a%20las%2013.42.07.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="321" data-original-width="460" height="279" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7Lxv9TzufTnL6WEh-U5FqgPDL6HT_gwWJ4d1LsT1EjL3pxCCKiub3Nq5kHIAH2QKf8f7ESeOw9kzh5jbUW-oNLYaVzVddmHBYUjv-0qy_IcEGG_pMCcOEvbE0hOHw4HMvNDThTqa4iTN3j8kJjmeb1KduCWVEw1Y3nLsObaS8JhLeoIgpIev6eo8-CjM/w400-h279/Captura%20de%20pantalla%202023-07-13%20a%20las%2013.42.07.png" width="400" /></a></span></div><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span><p></p><p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><b><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 10pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Figura 1 </span></b><b><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 10pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: Arial; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">¾</span></span></b><b><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 10pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> Consumo de GLP por sector (%)</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 10pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">FUENTE:<a href="https://www.recursosyenergia.gob.ec/wp-content/uploads/2022/08/Balance_Energe%CC%81tico_Nacional_2021-VF_opt.pdf">https://www.recursosyenergia.gob.ec/wp-content/uploads/2022/08/Balance_Energe%CC%81tico_Nacional_2021-VF_opt.pdf</a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Adicionalmente, en el sector
residencial, el GLP es la principal fuente de energía utilizada (ver la Figura
2), ya que debido a su versatilidad es utilizado sea para cocción de alimentos,
calefacción o calentamiento de agua.</span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguwYNCLlHewdWgVJFqR7q3pwOoocz70gxN8XSSXPac_hAPJRz-A9n0WxvcAXP_Td3e8kzppFWK2sUoX28nxjvdI-77lzJjtFGjjOqWwUzgxyVy-VKvCbIqzhRZd9Iq4-wXuvLH5AjKnKPViqf59oU42DA5Vpipt240wiekNGPYdCtCoI4g5GKqRWD7bN8/s409/Captura%20de%20pantalla%202023-07-13%20a%20las%2013.42.22.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="299" data-original-width="409" height="293" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguwYNCLlHewdWgVJFqR7q3pwOoocz70gxN8XSSXPac_hAPJRz-A9n0WxvcAXP_Td3e8kzppFWK2sUoX28nxjvdI-77lzJjtFGjjOqWwUzgxyVy-VKvCbIqzhRZd9Iq4-wXuvLH5AjKnKPViqf59oU42DA5Vpipt240wiekNGPYdCtCoI4g5GKqRWD7bN8/w400-h293/Captura%20de%20pantalla%202023-07-13%20a%20las%2013.42.22.png" width="400" /></a><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> <br /></span></span></div><p></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><b><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 10pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Figura 2 </span></b><b><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 10pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: Arial; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">¾</span></span></b><b><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 10pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> Consumo de Energía en el sector residencial (%)</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 10pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">FUENTE:<a href="https://www.recursosyenergia.gob.ec/wp-content/uploads/2022/08/Balance_Energe%CC%81tico_Nacional_2021-VF_opt.pdf">https://www.recursosyenergia.gob.ec/wp-content/uploads/2022/08/Balance_Energe%CC%81tico_Nacional_2021-VF_opt.pdf</a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Las cocinas domésticas que utilizan
combustibles gaseosos son la opción popular para muchos hogares. Ofrecen
conveniencia, seguridad y confiabilidad cuando se trata de preparar alimentos. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Ya que estas son fáciles de
instalar y mantener, además de ser seguras y eficientes. Con sus bajas
emisiones y altas calificaciones de eficiencia, ligado a que en el país se
mantiene un subsidio al GLP son una opción ideal para cualquier hogar que
busque una forma económica de preparar comidas de manera rápida y conveniente.</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> </span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Sin embargo, al ser fáciles de
instalar, muchos pasan por alto la correcta utilización y manejo de estos
electrodomésticos, es por eso la importancia de conocer las normas de seguridad
relacionadas con las cocinas de gas y las normas que se deben cumplir a la hora
de utilizarlas. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">En el país rige la </span><span face=""Arial",sans-serif" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;"><a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/sW5EMBtBawtZfwg"><span lang="ES-EC" style="mso-ansi-language: ES-EC;">NTE INEN 2259</span></a></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;"> (1R), “</span><i><span face=""Arial",sans-serif" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Aparatos
domésticos de cocina que utilizan combustibles gaseosos. Requisitos e
inspección</span></i><span face=""Arial",sans-serif" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">”, y al momento
de la publicación de este blog se encuentra en desarrollo su segunda revisión el
PNTE INEN 2259 (2R) “</span><i><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Aparatos
domésticos de cocina que utilizan combustibles gaseosos. Seguridad. Requisitos
y métodos de ensayo</span></i><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">”. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">En la norma, segunda revisión se describen
parámetros de seguridad para las cocinas domésticas que utilizan combustibles
gaseosos, de forma general establece requisitos para la construcción, limpieza
y mantenimiento; requisitos de las conexiones eléctricas y de gas; requisitos de
lo componentes como son las válvulas, termostatos, sistemas de encendido;
requisitos complementarios como el accionamiento a distancia; requisitos de
funcionamiento en el que se destaca la seguridad de funcionamiento, y también
requisitos específicos para las encimeras y los hornos, como son combustión y
rendimiento.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Los aspectos comunes de la
seguridad se basan, principalmente, en el momento del encendido ya que al abrir
el paso del combustible gaseoso GLP, se puede generar accidentes o incendios
por un inadecuado encendido o falla del sistema de encendido, y de igual forma
cuando este encendido el electrodoméstico los materiales utilizados deben tener
una resistencia adecuada al sobrecalentamiento, para que cumplan la función
para la cual fueron instalados.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">Millones de personas utilizan
actualmente o disponen de cocinas domésticas que utilizan combustibles
gaseosos, es necesario que se apliquen las normas de seguridad, así como una
verificación de las instalaciones,</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;"> </span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">conexiones, mangueras y reguladores, ya que las</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;">
</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC;">instalaciones de gas mal realizadas
pueden causar fugas o emisión de gases de combustión, y al existir la
acumulación de cualquiera de estos dos elementos puede causar explosiones o
asfixias, es decir en cualquier caso puede causar algún siniestro.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 200%; margin-left: 0cm; mso-add-space: auto;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Arial;">Bibliografía</span></b></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-left: 0cm; mso-add-space: auto;"><span style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Arial;">NTE INEN 2259 (1R) </span><i><span style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Arial; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Aparatos
domésticos de cocina que utilizan combustibles gaseosos. Requisitos e
inspección</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Arial;">.</span></i></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-left: 0cm; mso-add-space: auto;"><span style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Arial;">PNTE INEN 2259 (2R) </span><i><span lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-bidi-font-family: Arial;">Aparatos
domésticos de cocina que utilizan combustibles gaseosos. Seguridad. Requisitos
y métodos de ensayo</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Arial;"></span></i></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 200%; margin-left: 0cm; mso-add-space: auto;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Arial;"> </span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;">Ferreteando
edición 62, Enero 2018. Disponible en <a href="https://issuu.com/ferreteando/docs/edicio__n_ferreteando_62-enero_2018">https://issuu.com/ferreteando/docs/edicio__n_ferreteando_62-enero_2018</a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;">consultado
el 08 de junio de 2023</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;">Ministerio
de Energía y Minas, <i>Balance Energético Nacional 2021</i>, agosto 2022,
Disponible en: <a href="https://www.recursosyenergia.gob.ec/5900-2/">https://www.recursosyenergia.gob.ec/5900-2/</a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;">consultado
el 08 de junio de 2023</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:blue;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
text-align:justify;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:11.0pt;
font-family:"Arial",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
text-align:justify;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:11.0pt;
font-family:"Arial",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
text-align:justify;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:11.0pt;
font-family:"Arial",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
text-align:justify;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:11.0pt;
font-family:"Arial",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-33630097240612246652023-06-09T12:04:00.002-05:002023-06-09T12:04:30.511-05:00Ciudades y comunidades sostenibles<p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: right;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Elaborado por:</span></b><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">
Santiago Jibaja</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Las
ciudades actualmente son el hogar de más de la mitad de la población mundial,
una cifra que se espera que supere el 70 % hasta el 2050 </span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-no-proof: yes;">(Banco Munidal, 2022)</span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">.
Las ciudades generalmente ofrecen mayores oportunidades para la vida de sus
habitantes (salud, empleo, educación, estándar de vida), debido a lo cual se
plantean desafíos para el desarrollo sostenible. Por ello, la gestión y la
planificación urbana efectiva es esencial para enfrentarse a los desafíos de un
mundo en plena urbanización.</span></p>
<span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUmcD0nQsp5qmIO7HekVf6ImyA5qvBF1HbnxFPCpksmJxRYVw9p0KeuPQygFoV1IDvPTl1cx6uBYpbuGnaFf2ovY9npxO07kn7arlgCPSLR_TYlmMSic_chnKbLCR9sehvl89lsC94k-iIv7dXryvfW8tb8EBzMwaIS0nebOW7lIuGmBtoGInA7Sa2/s414/Captura%20de%20pantalla%202023-06-09%20a%20las%2012.03.09.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="217" data-original-width="414" height="210" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUmcD0nQsp5qmIO7HekVf6ImyA5qvBF1HbnxFPCpksmJxRYVw9p0KeuPQygFoV1IDvPTl1cx6uBYpbuGnaFf2ovY9npxO07kn7arlgCPSLR_TYlmMSic_chnKbLCR9sehvl89lsC94k-iIv7dXryvfW8tb8EBzMwaIS0nebOW7lIuGmBtoGInA7Sa2/w400-h210/Captura%20de%20pantalla%202023-06-09%20a%20las%2012.03.09.png" width="400" /></a></div><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span><p></p><p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Fuente:
ISO. Sostenibilidad. (s.f).<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Un futuro
resistente al cambio climático</i> <a href="https://www.iso.org/news/ref2745.html">https://www.iso.org/news/ref2745.html</a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-language: ES-EC; mso-no-proof: yes;">Con el fin </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">de
erradicar la pobreza, proteger el planeta y asegurar la prosperidad, en el 2015
los líderes mundiales adoptaron los 17 Objetivos de Desarrollo Sostenible (ODS)
de las Naciones Unidas (ONU, Objetivos de desarrollo sostenible, 2015), que los
países deberán usar como referencia para la implementación de políticas para un
mundo mejor.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">La
ISO, a través del Comité Técnico ISO/TC 268, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ciudades y comunidades sostenibles </i><span style="mso-bidi-font-style: italic;">(ISO, 2023),</span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i>ha
publicado normas que ayudan a las ciudades y a sus responsables de decisión a
incorporar la inteligencia y la resiliencia en sus planes de sostenibilidad.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">En
este sentido, el Ecuador a través del Servicio Ecuatoriano de Normalización
(INEN) está trabajando en el proceso de adopción de las Normas ISO que aportan
con la temática de <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ciudades y comunidades
sostenibles</i>, así se tiene:</span></p>
<table align="left" border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoNormalTable" style="border-collapse: collapse; border: none; margin-left: 4.8pt; margin-right: 4.8pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-insideh: .5pt solid windowtext; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-padding-alt: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; mso-table-anchor-horizontal: margin; mso-table-anchor-vertical: paragraph; mso-table-left: left; mso-table-lspace: 7.05pt; mso-table-rspace: 7.05pt; mso-table-top: 41.1pt; mso-yfti-tbllook: 1184; width: 642px;">
<tbody><tr style="height: 17.0pt; mso-yfti-firstrow: yes; mso-yfti-irow: 0;">
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: none; border-top: solid windowtext 1.0pt; height: 17.0pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 105.85pt;" width="141">
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly; text-align: center;"><b><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">NÚMERO/NORMA</span></b></p>
</td>
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: none; border-top: solid windowtext 1.0pt; height: 17.0pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 375.6pt;" width="501">
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly; text-align: center;"><b><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">TITULO</span></b></p>
</td>
</tr>
<tr style="height: 15.75pt; mso-yfti-irow: 1;">
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; height: 15.75pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 105.85pt;" valign="top" width="141">
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">NTE INEN-ISO 37100</span></p>
</td>
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; height: 15.75pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 375.6pt;" valign="top" width="501">
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly;"><i><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">CIUDADES SOSTENIBLES Y COMUNIDADES -
VOCABULARIO (ISO 37100:2016, IDT)</span></i></p>
</td>
</tr>
<tr style="height: 34.5pt; mso-yfti-irow: 2;">
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; height: 34.5pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 105.85pt;" valign="top" width="141">
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">NTE INEN-ISO 37101</span></p>
</td>
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; height: 34.5pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 375.6pt;" valign="top" width="501">
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly;"><i><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">DESARROLLO SOSTENIBLE EN LAS
COMUNIDADES - SISTEMA DE GESTIÓN PARA EL DESARROLLO SOSTENIBLE - REQUISITOS
CON ORIENTACIÓN PARA SU USO (ISO 37101:2016, IDT)</span></i></p>
</td>
</tr>
<tr style="height: 34.5pt; mso-yfti-irow: 3;">
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; height: 34.5pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 105.85pt;" valign="top" width="141">
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">NTE INEN-ISO 37104</span></p>
</td>
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; height: 34.5pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 375.6pt;" valign="top" width="501">
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly;"><i><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">CIUDADES Y COMUNIDADES SOSTENIBLES -
TRANSFORMANDO NUESTRAS CIUDADES - ORIENTACIÓN PARA LA IMPLEMENTACIÓN PRÁCTICA
LOCAL DE ISO 37101 (ISO 37104:2019, IDT)</span></i></p>
</td>
</tr>
<tr style="height: 23.25pt; mso-yfti-irow: 4;">
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; height: 23.25pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 105.85pt;" valign="top" width="141">
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">NTE INEN-ISO 37120</span></p>
</td>
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; height: 23.25pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 375.6pt;" valign="top" width="501">
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly;"><i><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">CIUDADES Y COMUNIDADES SOSTENIBLES -
INDICADORES PARA SERVICIOS DE LA CIUDAD Y CALIDAD DE VIDA (ISO 37120:2018,
IDT)</span></i></p>
</td>
</tr>
<tr style="height: 23.25pt; mso-yfti-irow: 5;">
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; height: 23.25pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 105.85pt;" valign="top" width="141">
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">NTE INEN-ISO 37122</span></p>
</td>
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; height: 23.25pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 375.6pt;" valign="top" width="501">
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly;"><i><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">CIUDADES Y COMUNIDADES SOSTENIBLES -
INDICADORES PARA CIUDADES INTELIGENTES (ISO 37122:2019, IDT)</span></i></p>
</td>
</tr>
<tr style="height: 23.25pt; mso-yfti-irow: 6; mso-yfti-lastrow: yes;">
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; height: 23.25pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 105.85pt;" valign="top" width="141">
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">NTE INEN-ISO 37123</span></p>
</td>
<td style="background: #FDFDFD; border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; height: 23.25pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 3.5pt 0cm 3.5pt; width: 375.6pt;" valign="top" width="501">
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-element-anchor-horizontal: margin; mso-element-anchor-vertical: paragraph; mso-element-frame-hspace: 7.05pt; mso-element-top: 41.1pt; mso-element-wrap: around; mso-element: frame; mso-height-rule: exactly;"><i><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">CIUDADES Y COMUNIDADES SOSTENIBLES -
INDICADORES PARA CIUDADES RESILIENTES (ISO 37123:2019, IDT)</span></i></p>
</td>
</tr>
</tbody></table>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Tabla 1</span></b></p><b><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Normas
adoptas por el INEN en el ámbito de ciudades y comunidades sostenibles</span></b>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Las normas adoptadas por el INEN supondrán una contribución decisiva a los
17 Objetivos de Desarrollo Sostenibles de las Naciones Unidas.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Bibliografía</span></b></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 54.0pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-bidi-font-style: italic; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-fareast-language: ES-EC;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Banco Mundial (6 de octubre de 2022)
Desarrollo urbano. <i>Panorama general.</i></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> <a href="https://www.bancomundial.org/es/topic/urbandevelopment/overview"><span style="mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">https://www.bancomundial.org/es/topic/urbandevelopment/overview</span></a></span><i><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span></i></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 54.0pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-fareast-language: ES-EC;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Organización de las Naciones Unidas. (2015). Objetivos de desarrollo
sostenible. </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.un.org/sustainabledevelopment/es/objetivos-de-desarrollo-sostenible/"><span style="mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">https://www.un.org/sustainabledevelopment/es/objetivos-de-desarrollo-sostenible/#</span></a></span><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 54.0pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;"><span lang="EN-US" style="color: black; font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-fareast-language: ES-EC;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="EN-US" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">ISO. (2023). Technical Committees. ISO/TC 268
Sustainable cities and communities </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/committee/656906.html"><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">https://www.iso.org/committee/656906.html</span></a></span><span lang="EN-US" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span></p>
<span lang="EN-US" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">ISO. (2023).
Sustainability. Innovation. How do we build sustainable cities of the future? </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES-EC; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US;"><a href="https://www.iso.org/news/ref2757.html">https://www.iso.org/news/ref2757.html</a></span>
<p><style>@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:77;
mso-generic-font-family:decorative;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 -2147483647 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:blue;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-39086594636368242812023-06-09T12:01:00.001-05:002023-07-12T15:29:15.768-05:00 Proceso de fabricación de baldosas cerámicas para pisos y paredes y las Normas Técnicas relacionadas<p>
</p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: right;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-MX" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Elaborado por:</span></b><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-MX" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"> Margoth Chávez</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-MX" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Para la elaboración de
baldosas cerámicas para pisos y paredes, las industrias ecuatorianas cumplen
con la NTE INEN-ISO 13006:2021, <i>Baldosas Cerámicas ─ Definiciones,
Clasificación, Características y Rotulado </i>(ISO 13006:2018, IDT). El proceso
de fabricación es el siguiente:</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">1) Molienda: La materia prima
dosificada (feldespatos, arcillas y caolines) (Pinto,2011, p.16). Se muele en
molinos de bolas y se obtiene pasta barbotina. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: 59.5pt 233.9pt; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">2) Atomización
y prensado: La pasta barbotina se deshidrata y se obtiene polvo atomizado seguidamente
en la prensa se compacta y se obtiene el cuero.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">3) Secado y esmaltado: El cuero
permanece a 200 <sup>°</sup>C para adquirir resistencia mecánica, luego se
cubre de engobe y esmalte, dándole a la superficie características de textura,
brillo y color.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">4) Decorado y cocción: Sus
diseños se realizan con la impresión digital INKJET, luego se quema en hornos
de rodillos a temperaturas de 1170 <sup>o</sup> C y ciclos de 40 mín.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">5) Clasificación final y embalaje:
La clasificación está en función del número de defectos superficiales. El
rotulado <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>debe cumplir normativas. Las baldosas
cerámicas están listas para su distribución. <br /></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: rgb(253, 253, 253); line-height: 200%; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-color-alt: windowtext; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">El INEN tiene adoptadas algunas normas que
garantizan al consumidor un producto nacional de calidad </span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-color-alt: windowtext;"><a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/EiiqCSiMGw757oc"><u><span lang="ES-MX" style="color: #2f5496; mso-ansi-language: ES-MX;">NTE INEN-ISO
13006:2021</span></u></a></span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-MX" style="color: black; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-color-alt: windowtext;">.</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-MX" style="color: black; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-color-alt: windowtext;">
</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="color: black; font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-color-alt: windowtext;">El Sello de Calidad
INEN constituye el reconocimiento oficial del Gobierno Nacional a los
productores que cumplen permanentemente con los requisitos de las normas
técnicas. Este sello garantiza al consumidor un producto confiable y fortalece
las exportaciones. Otra de las ventajas al aplicar una normativa internacional
es la realización de interlaboratorios.</span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;">El diseño de la baldosa es otro parámetro
que el consumidor valora al momento de la compra.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-MX" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Bibliografía</span></b><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-MX" style="font-size: 12pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Pinto, Andrés.
(2011). <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Materiales y materias primas
Cerámicos</i>. </span><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;"><a href="http://www.bnm.me.gov.ar/giga1/documentos/EL007440.pdf"><u><span lang="ES-MX" style="color: #1f3864; mso-ansi-language: ES-MX; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">http://www.bnm.me.gov.ar/giga1/documentos/EL007440.pdf</span></u></a><span class="MsoHyperlink"><span face=""Arial",sans-serif"></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span face=""Arial",sans-serif" lang="ES-EC" style="font-size: 12pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoHeader, li.MsoHeader, div.MsoHeader
{mso-style-priority:99;
mso-style-link:"Encabezado Car";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
tab-stops:center 212.6pt right 425.2pt;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}span.EncabezadoCar
{mso-style-name:"Encabezado Car";
mso-style-priority:99;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:Encabezado;
mso-ansi-font-size:11.0pt;
mso-bidi-font-size:11.0pt;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-9848032872440042152023-05-09T15:34:00.001-05:002023-05-09T15:34:02.469-05:00IWA 42:2022, Directrices para el cero neto<p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: right;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Elaborado por: Soraya Gordillo</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Los cambios que se han producido en nuestro
planeta, tales como el aumento en la demografía, el uso reiterado de productos
desechables, la reducción de los hábitats y de los terrenos de cultivo, han
dejado un saldo negativo en cuanto a límites planetarios e incremento de la
temperatura, todo esto es preocupante en todas las zonas del globo. Con el fin
de brindar una guía para alcanzar un cero neto en la emisión de los gases de
efecto invernadero y ayudar a mitigar esta situación, ISO (Organización
Internacional de Normalización) ha desarrollado la IWA 42, <i>Directrices para
el cero neto</i>. (ONU Programa para el ambiente, 2022)</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> </span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8xMODYA6wmsKDKCVQxo7S4tAlcWHXwjT0kjLaYnru7GDOto3saKUpcUnX_wf1EFzqLSVKiAyUOSB5oyAXQzkGQKvDxFAreqFXNBvt-_gQBDR8owH8qUX2CR3MkGAQTEXTqKyZKQmaTFxsKC6zSXE-EbKN5ilUjRqST6_S5s7HNzmK4gQPNjUPN7aS/s450/Captura%20de%20pantalla%202023-05-09%20a%20las%2015.32.53.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="320" data-original-width="450" height="228" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8xMODYA6wmsKDKCVQxo7S4tAlcWHXwjT0kjLaYnru7GDOto3saKUpcUnX_wf1EFzqLSVKiAyUOSB5oyAXQzkGQKvDxFAreqFXNBvt-_gQBDR8owH8qUX2CR3MkGAQTEXTqKyZKQmaTFxsKC6zSXE-EbKN5ilUjRqST6_S5s7HNzmK4gQPNjUPN7aS/s320/Captura%20de%20pantalla%202023-05-09%20a%20las%2015.32.53.png" width="320" /></a><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> <br /></span></div><p></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 7.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 8.0pt;">Fuente: Nuevas
directrices para el estándar ISO IWA 42 emisiones cero</span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 7.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 8.0pt;">https://ambical.com/web/nuevas-directrices-para-el-estandar-iso-iwa-42-emsiones-cero/</span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Dentro de la guía </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 11.0pt;"><a href="https://www.iso.org/standard/85089.html"><span style="font-size: 11.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">IWA 42</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">
se definen los términos que se aplican dentro de la misma, así como los
principios rectores del cero neto, las directrices generales en las que se basa
la reducción y posterior llegada al cero neto de las emisiones de gases de
efecto invernadero. Además, trata sobre el establecimiento adecuado de niveles
y límites para evaluar el progreso hacia el cero neto.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">La ISO, consciente de la importancia de la guía
IWA 42, ha colocado este documento de manera gratuita dentro de su página
oficial, esto significa que puede ser íntegramente leído en línea, o ser
descargado, para lo cual solicita datos de identificación y la aceptación de
los términos y condiciones de confidencialidad propios de la organización.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Ecuador, siguiendo los lineamientos
internacionales, realizará en el 2023 la adopción idéntica de la guía IWA 42, con
el propósito de que las partes interesadas e instituciones puedan acceder
libremente a esta guía para lograr cero emisiones netas de gases de efecto
invernadero a través de la alineación de las iniciativas voluntarias.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Los diversos temas abordados por la guía IWA
42, la convierten en una guía recurrente de consulta en busca de información
tanto para las industrias como para los entes de control, para asegurar un
cambio positivo de la actual situación y mitigar tanto el calentamiento provocado
por la emisión de los gases de efecto invernadero como el llegar a la meta de
un cero de emisiones de este tipo de gases. (ONU Acción por el clima, s.f.)</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Bibliografía:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">ONU Programa para el medioambiente. (27 de
octubre de 2022). <i>Informe sobre la brecha de emisiones 2022</i>. </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 11.0pt;"><a href="https://www.unep.org/es/resources/informe-sobre-la-brecha-de-emisiones-2022"><span style="font-size: 11.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">https://www.unep.org/es/resources/informe-sobre-la-brecha-de-emisiones-2022</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">ONU Acción por el clima. (s.f). <i>Llegar a las
emisiones netas cero: el mundo se compromete a tomar medidas</i>. </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 10.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 11.0pt;"><a href="https://www.un.org/es/climatechange/net-zero-coalition"><span style="font-size: 11.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">https://www.un.org/es/climatechange/net-zero-coalition</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">IWA 42:2022, <i>Directrices para el cero neto</i></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; line-height: 200%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:#0563C1;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-48595986177754362542023-05-09T15:31:00.004-05:002023-05-09T15:31:56.002-05:00El bienestar animal. Ética productiva y normalización en el Ecuador con base en ISO 4465, Textiles – Producción, preparación y trazabilidad de la fibra de conejo de angora<p>
</p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Elaborado por:
Lener Carranza Salvador</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Las
imágenes de crueldad animal en China, publicadas en varios sitios de internet
sobre conejos de angora a los cuales se les está arrancando el pelo de la piel
de una manera salvaje y antitécnica, a más de haber sido repudiadas a nivel
mundial, se convirtieron en el detonante para que las organizaciones activistas
en la protección y el bienestar de los animales se pronuncien con el propósito
de incidir para que se coloque en las legislaciones de los países estos actos
bochornosos como un delito. Más información: <a href="https://bit.ly/3HShwlz">https://bit.ly/3HShwlz</a>
</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">De
acuerdo con ISO 4465:2022, <i>Textiles — Animal welfare in the supply chain —
General requirements for the production, preparation and traceability of Angora
rabbit fibre, including ethical claims and supporting information, </i>el
bienestar animal se define como el bienestar de los animales en las condiciones
éticas en las que se crían. Más información: <a href="https://bit.ly/42zqTOX">https://bit.ly/42zqTOX</a>
</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">En
este sentido cabe indicar que el conejo de angora es una especie hibrida que tiene
su origen en Turquía, de la cual se obtiene la “fibra de angora” o “pelo de
angora”, muy utilizada en la industria textil y que se encuentra designada en
el numeral 3.1.3.3 de la <a name="_Hlk132968710">NTE INEN-ISO 6938, </a></span><span style="mso-bookmark: _Hlk132968710;"><i><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;">Textiles ─ Fibras naturales ─ Nombres genéricos y definiciones</span></i></span><span style="mso-bookmark: _Hlk132968710;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;"> (ISO 6938:2012, IDT). Más información:<span style="mso-spacerun: yes;">
</span></span></span><a href="https://bit.ly/3B7WQlY"><span style="mso-bookmark: _Hlk132968710;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;">https://bit.ly/3B7WQlY</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk132968710;"></span></a><span style="mso-bookmark: _Hlk132968710;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;"> </span></span></p>
<span style="mso-bookmark: _Hlk132968710;"></span>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;">Se trata de una especie noble
de animal que es explotado económicamente y que no necesita ser sacrificado ni
maltratado para obtener la fibra, en algunas variedades de conejos de angora se
produce una muda natural del pelaje aproximadamente cada 90 días, y se requiere
un proceso periódico para peinar el animal con unos peines especiales, en otras
variedades del conejo, la fibra se obtiene por un esquilado técnico como se lo
realiza con los ovinos, alpacas, cabras y otros.</span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: center;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj11UPeCFwCxP_jRX71tun8RTGSY86vUwuM0M6RUxPYPprjKXV7Dg0zrCIt-y_zMkjifSByUsA_Z5fFmbhPDOTtiuXqaOGUpz4nAP_8886wbn0uZrOZUvagrR2VlKsBFBEUXwatFNgc4uShS3lTbpqFYxoizuJKzTZB8wa6syET6nTyNO6NnswJfw--/s275/conejo%20.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="183" data-original-width="275" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj11UPeCFwCxP_jRX71tun8RTGSY86vUwuM0M6RUxPYPprjKXV7Dg0zrCIt-y_zMkjifSByUsA_Z5fFmbhPDOTtiuXqaOGUpz4nAP_8886wbn0uZrOZUvagrR2VlKsBFBEUXwatFNgc4uShS3lTbpqFYxoizuJKzTZB8wa6syET6nTyNO6NnswJfw--/w320-h213/conejo%20.jpg" width="320" /></a></div><p></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: center;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;">Conejo de angora. Fuente </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://bit.ly/3HRU9Zg">https://bit.ly/3HRU9Zg</a> </span><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;">La fibra de angora tiene
particularidades y propiedades especiales, por ejemplo, tiene una densidad (peso
específico) de veinte a treinta veces menor que la lana de ovino y guarda el
calor (aislamiento térmico) en una proporción exponencial con respecto a la
lana de ovino, esta propiedad hace que su utilización para el tejido de prendas
de vestir interiores en países con estaciones de invierno con fríos extremos,
sea muy cotizada, por otro lado, tiene la particularidad del color “blanco
nieve” que no se puede alcanzar con tratamientos químicos en ninguna otra fibra
de origen natural. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;">Durante la crianza de los
conejos de angora en planteles que son técnicamente dispuestos para este efecto,
se realiza una trazabilidad no únicamente para la obtención óptima de la fibra,
sino sobre el nacimiento de nuevos gazapos, destete, preñez de las hembras,
vacunas, sanitización, alimentación y reproducción, este último parámetro se
codifica en razón de que no se puede cruzar a dos conejos de la misma cadena de
consanguinidad, puesto que podría dar lugar a la aparición de un gen recesivo y
el nacimiento de especies de color, manchados y con poca producción de fibra
larga. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;">En ISO 4465:2022 se establecen
los requisitos de un sistema de gestión para el manejo de los planteles
dispuestos para la crianza del conejo de angora bajo los principios de
bienestar animal, es decir, libertades, buenas prácticas de alojamiento
(estructuras, dimensiones y confort), alimentación (dietas apropiadas),
reproducción (natural, artificial, control de la natalidad, sacrificio y morbilidad),
bioseguridad, transporte, producción de fibra y la trazabilidad antes
mencionada. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://app.ute.edu.ec/sict/Biblioteca/libros.aspx?sq=219244230065228247097055102234187072152208147176123178047245073156017096025148091139120201127035233185251063160112011127058240162241234124159085154166170116171028175179031070216035134095226058111017246113117101072216004150180004189169068186&catalogo=170163130003079075100147087065039090187051112234&tip=064210163005051031046239187039202011108100078006&cAsoc=107163218125254205216196054116130153004044136173"><span lang="ES-TRAD" style="mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;"><span lang="ES-TRAD">La crianza de conejos de angora en el Ecuador</span></span></a></span><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;"> fue una actividad muy rentable
a finales de los años 80 y durante los años 90, los criadores de conejos de
angora en el país abandonaron esa actividad a finales de los años 90,
precisamente por la producción de fibra en planteles que se establecieron en
China, las altas producciones de ese país por economía de escala posibilitaron
que se bajen los precios internacionales de la fibra, en la actualidad, las
cadenas comerciales internacionales le apuestan a las prendas de vestir con
fibras que presentan certificaciones orgánicas, sellos verdes y principios de
bienestar animal, si bien no se ha logrado aún las acciones punitivas en todos
los países donde se perpetran actividades con crueldad hacia los animales, las
cadenas comerciales si las sancionan, dejando de comprar a quienes producen
fibra en esas condiciones.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;">Esto representa una gran
oportunidad para el Ecuador toda vez que su ubicación geográfica (horas de
luz), clima, calidad de forraje y agua, permite que la producción de fibra
angora supere los promedios internacionales, con más razón si se siguen los
lineamientos que se establecen en ISO 4465:2022 y si como fruto de ello, se
pudiese industrializar la fibra para la producción de guantes y tejidos para
prendas de vestir interiores. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">BIBLIOGRAFÍA
</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">- ISO 4465:2022 <i>Textiles — Animal welfare in the
supply chain — General requirements for the production, preparation and
traceability of Angora rabbit fibre, including ethical claims and supporting
information</i></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><i><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">-
</span></i><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">NTE INEN-ISO 6938 </span><i><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;">Textiles ─ Fibras naturales ─
Nombres genéricos y definiciones</span></i><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;"> (ISO 6938:2012, IDT) </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-weight: bold;">- Carranza Lener, “Proyecto de
implantación de una empresa artesanal para la confección de prendas de vestir a
partir del pelo de conejo de crianza nacional”, UTE Quito 2000. </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-font-kerning:1.0pt;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:#0563C1;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-78687879072040892962023-04-06T11:23:00.001-05:002023-04-06T11:23:41.379-05:00Nuevas normas sobre la gestión de la seguridad y salud en el trabajo<p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: right;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Elaborado por David Erazo
Cerón</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="color: #1f497d; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">En el año 2018, ISO publicó la primera
norma internacional sobre sistemas de gestión de la salud y seguridad en el
trabajo al publicar la norma <a href="https://www.iso.org/standard/63787.html?browse=tc">ISO 45001</a>, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Sistemas de gestión de la seguridad y salud
en el trabajo — Requisitos con orientación para su uso,</i> que reemplazó a la
normas OHSAS 18001, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Sistemas de gestión
de la seguridad y salud en el trabajo. Requisitos</i>” y OHSAS
18002, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Sistemas de gestión de la
seguridad y salud en el trabajo</i>. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Directrices
para la implementación de OHSAS 18001:2007</i>.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Debido al impacto de esta norma, ISO
continuó con el desarrollo de documentos normativos para apoyar el logro de la
seguridad y salud en el trabajo a nivel mundial en las organizaciones de todos
los tamaños y sectores, es así que en 2020 publicó la Especificación Publica
Disponible <a href="https://www.iso.org/standard/64286.html">ISO/PAS 45005</a>,
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Gestión de la seguridad y salud en el
trabajo — Directrices generales para el trabajo seguro durante la pandemia de
COVID-19,</i> la cual sirvió como un apoyo para todas las empresas que estaban
operando durante la pandemia, reestableciendo sus operaciones tras un cierre
total o parcial, o que empezarían a operar nuevamente en medio de la pandemia
de COVID-19. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Así mismo, en el 2021, se publicó la norma
<a href="https://www.iso.org/standard/64283.html">ISO 45003</a>, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Gestión de la seguridad y salud en el
trabajo — Seguridad y salud psicológicas en el trabajo — Directrices para la
gestión de los riesgos psicosociales, </i>que brinda directrices para la
gestión del riesgo psicosocial dentro de un sistema de gestión de la seguridad y
salud en el trabajo (SST) basado en ISO 45001. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">La norma <a href="https://www.iso.org/standard/76619.html">ISO 45002</a>, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Occupational health and safety management
systems — General guidelines for the implementation of ISO 45001:2018</i>
proporciona orientación para la implementación, el mantenimiento y la mejora
continua de un sistema de gestión de la salud y la seguridad en el trabajo
según ISO 45001:2018.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">ISO está trabajando actualmente en dos
documentos, <a href="https://www.iso.org/standard/64285.html">ISO/DIS 45004</a>,
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Occupational health and safety management
— Guidelines on performance evaluation</i> que proporciona orientación sobre
como evaluar el desempeño e <a href="https://www.iso.org/standard/64361.html">ISO/DIS
45006</a>, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Occupational health and safety
management — Guidelines for organizations on preventing and managing infectious
diseases </i>que proporciona directrices para prevenir o controlar la
exposición a agentes infecciosos y gestionar los riesgos asociados con
enfermedades infecciosas, ambos se encuentran en etapa de borrador de comité
internacional. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Más adelante, la norma ISO 45002 y los
proyectos de norma ISO/DIS 45004 e ISO/DIS 45006 serán revisados en el Grupo de
Traducción al Español – STTF, con el cual, con la participación de los países
hispanoparlantes se prevé realizar la traducción oficial al español de estos
documentos. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">El INEN junto a sus partes interesadas
trabajan en conjunto en el análisis y emisión de las posiciones país, y la
adopción de normas técnicas sobre seguridad y salud en el trabajo para el
beneficio y bienestar de los trabajadores de todos los tipos de organización.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">Bibliografía</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">International
Organization for Standards, ISO/TC 283, Occupational health and safety
management (s/n) Disponible en: </span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/committee/4857129.html"><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">https://www.iso.org/committee/4857129.html</span></a></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 59.5pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">International
Organization for Standards, Online Browsing Platform (OBP) (s/n) </span><span lang="ES-MX" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/obp/ui/#home"><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">https://www.iso.org/obp/ui/#home</span></a></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;"> </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-MX;
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:blue;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-85028865943514572892023-04-06T11:21:00.000-05:002023-04-06T11:21:02.655-05:00Economía verde<p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; text-align: right;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Elaborado
por: Ing. Lorena Maldonado</span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjf1tqu5-CYrTQUmSQRz-ufx2OZBkqcWhYWUPvF8queHa4aSnGVt5xyuFQwOd1ijCNa_KEIKTL3f8M09siFa1zK4fmFBcm1VQagnP7QtLBydlldQWrKQRrNKOJ8bLl8BFlQwKohtbjw7Tca2j8A29YRgoFvVEYwKMxGixld5xZeJsGx3QhpB2-MXsN0/s446/Captura%20de%20pantalla%202023-04-06%20a%20las%2011.13.54.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="261" data-original-width="446" height="234" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjf1tqu5-CYrTQUmSQRz-ufx2OZBkqcWhYWUPvF8queHa4aSnGVt5xyuFQwOd1ijCNa_KEIKTL3f8M09siFa1zK4fmFBcm1VQagnP7QtLBydlldQWrKQRrNKOJ8bLl8BFlQwKohtbjw7Tca2j8A29YRgoFvVEYwKMxGixld5xZeJsGx3QhpB2-MXsN0/w400-h234/Captura%20de%20pantalla%202023-04-06%20a%20las%2011.13.54.png" width="400" /></a></div><p></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Fuente:
<a href="https://www.ambientum.com/ambientum/construccion-sostenible/oportunidad-inversion-economia-verde.asp">https://www.ambientum.com/ambientum/construccion-sostenible/oportunidad-inversion-economia-verde.asp</a><span class="MsoHyperlink"></span></span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjw-xRnNyO1EhD4DlKJWUCuRjwRImE1yccLd8KaoMemyNYJKks4A9soaOvejo8u7AJWL4eKhvhMwB8gI_bLx8TODnH8r4WVxA88YbAAoiUT0G6RV4_782CNej9Y9s-AURVCZJuRYqbQ9qSlGaJlWI5_8lTDS9mmSm3ZAFcfd-fqDWp3kUclTvtiftZF/s161/Captura%20de%20pantalla%202023-04-06%20a%20las%2011.14.18.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="161" data-original-width="160" height="161" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjw-xRnNyO1EhD4DlKJWUCuRjwRImE1yccLd8KaoMemyNYJKks4A9soaOvejo8u7AJWL4eKhvhMwB8gI_bLx8TODnH8r4WVxA88YbAAoiUT0G6RV4_782CNej9Y9s-AURVCZJuRYqbQ9qSlGaJlWI5_8lTDS9mmSm3ZAFcfd-fqDWp3kUclTvtiftZF/s1600/Captura%20de%20pantalla%202023-04-06%20a%20las%2011.14.18.png" width="160" /></a></div> <p></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">El <a href="https://www.un.org/sustainabledevelopment/es/economic-growth/">Objetivo 8
de Desarrollo Sostenible</a>, establecido por la Organización de las Naciones
Unidas (ONU) en el 2015, está relacionado con “promover el crecimiento económico
inclusivo y sostenible, el empleo y el trabajo decente para todos”, mediante la
implementación de políticas económicas y sociales destinadas a fomentar la
productividad económica, el consumo eficiente de los recursos y la creación de empleos
dignos en igualdad de condiciones; con el fin de alcanzar un progreso económico
equitativo y erradicar la pobreza.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">El
crecimiento económico de un país se determina por el incremento en el valor de
los bienes y servicios producidos durante un determinado periodo de tiempo y
por su avance tecnológico, lo que repercute en el desarrollo de una sociedad. El
desarrollo de un país se centra en la medición de las mejoras en la calidad de
vida de las personas, mediante su capacidad productiva, desarrollo humano y sostenibilidad.
</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Las
Naciones Unidas define a la <a href="https://www.un.org/es/impacto-acad%C3%A9mico/sostenibilidad#:~:text=En%201987%2C%20la%20Comisi%C3%B3n%20Brundtland,mundo%20que%20buscan%20formas%20de">sostenibilidad</a>
como “lo que permite satisfacer las necesidades del presente sin comprometer la
habilidad de las futuras generaciones de satisfacer sus necesidades propias”
(Naciones Unidas).</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Una de
las herramientas que contribuye con el crecimiento económico de manera sostenible
es la <b>Economía Verde</b>. El Programa de la ONU para el Medio Ambiente
(PNUMA) define a la <a href="https://www.unep.org/es/regiones/america-latina-y-el-caribe/iniciativas-regionales/promoviendo-la-eficiencia-de-recursos-1">Economía
Verde</a> como “aquella economía que resulta en un mejor bienestar humano y
equidad social, reduciendo significativamente los riesgos ambientales y la
escasez ecológica”. Una Economía Verde puede ser considerada como una que es
baja en carbono, eficiente en recursos y socialmente inclusiva (ONU. Programa
para el Medio Ambiente).<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">La
implementación de una Economía Verde permite: </span></p>
<ul style="text-align: left;"><li><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Mejorar el bienestar del ser humano
priorizando el acceso a la educación y utilizando procesos de producción
amigables con el medioambiente y prácticas de consumo responsable.</span>
</li></ul><ul style="text-align: left;"><li><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Erradicar la pobreza mediante
la creación de empleos en igualdad de condiciones.</span>
</li></ul><ul style="text-align: left;"><li><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">El uso eficiente de recursos, empleando
técnicas de producción más limpia y de circularidad.</span>
</li></ul>
<ul style="text-align: left;"><li><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Disminuir las emisiones de gases
de efecto invernadero a través del uso de energías renovables, como la energía
solar, eólica y geotérmica.</span></li></ul>
<ul style="text-align: left;"><li><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">La conservación de recursos
naturales y biodiversidad. </span>
</li></ul><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt; text-align: justify;"><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">En lo que respecta al trabajo decente en Ecuador
para el 2022, se tiene una tasa de empleo adecuado del 34,4 % a nivel nacional.
Para el caso de los hombres, la tasa de empleo adecuado corresponde al 40,1 % y
para las mujeres del 27,0 % (Instituto Nacional de Estadística y Censos. 2022).</span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt; text-align: justify;"><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><span style="text-decoration: none;"> </span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt; text-align: justify;"><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">En lo que respecta al crecimiento económico en
Ecuador para finales del 2022, se tiene una tasa total del PIB del 1,7 %, con una
mayor participación de los sectores: explotación de minas y canteras; y de la
administración pública (Banco Central del Ecuador. 2022).<span style="background: yellow; mso-highlight: yellow;"></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">En
este sentido, el Servicio Ecuatoriano de Normalización (INEN) tiene adoptadas algunas
normas que contribuyen con esta herramienta de Economía Verde, por ejemplo:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 200%; margin-bottom: 10.0pt; margin-left: 7.1pt; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; tab-stops: 7.1pt; text-align: justify; text-indent: -7.1pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/Pya9YKS4wGm4LbJ">NTE
INEN-ISO 26000</a>, <i>Guía de responsabilidad social </i>(ISO 26000:2010, IDT<i>)</i>
proporciona orientación relacionada con la responsabilidad social para
contribuir al desarrollo sostenible.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-bottom: 10.0pt; margin-left: 7.1pt; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; tab-stops: 7.1pt; text-align: justify; text-indent: -7.1pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/JPWfEqHzir7NYQC">NTE
INEN-ISO 20400</a>, </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">Compras sostenibles — Directrices</span></i><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"> (ISO 20400:2017, IDT) proporciona orientación relacionado con la
sostenibilidad dentro de las compras. </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 7.1pt; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo3; tab-stops: 7.1pt; text-align: justify; text-indent: -7.1pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/L4zJTBQn59FiKNR">NTE
INEN-AFNOR XP X30-901</a>, <i>Economía circular </i></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">— Sistemas de gestión de proyectos de economía
circular — Requisitos y directrices </span></i><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-style: italic; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">(AFNOR XP X30-901:2018, IDT) proporciona </span><span lang="ES-EC" style="background: white; color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">requisitos para un sistema de gestión de un
proyecto de economía circular de una organización, para mejorar su desempeño
ambiental, económico y social.</span><span lang="ES-EC" style="color: red; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 200%; margin-bottom: 10.0pt; margin-left: 7.1pt; margin-right: -28.4pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; tab-stops: 7.1pt; text-align: justify; text-indent: -7.1pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/JDdF5bEqK8wJj6q">NTE
INEN-ISO 37101</a>, <i>Desarrollo sostenible en las comunidades </i></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">— Sistema de gestión para el desarrollo
sostenible — Requisitos con orientación para su uso </span></i><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-style: italic; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;">(ISO 37101:2016, IDT) </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-left: -28.4pt; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Los documentos mencionados, adoptados por el INEN, ponen a
disposición de los usuarios alternativas para la implementación de una Economía
Verde. Esto motiva a las empresas a buscar estrategias competitivas para su
desarrollo sostenible a nivel económico, social y ambiental; con el propósito
de aumentar la productividad, reduciendo los costos de producción y optimizando
los recursos, en consonancia con los Objetivos de Desarrollo Sostenible. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt; text-align: justify;"><b><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Bibliografía</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES; mso-fareast-language: ES;"> </span></p>
<p class="MsoBibliography" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Ambientum.
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">La oportunidad de inversión de la
economía verde</i>. Disponible en <a href="https://www.ambientum.com/ambientum/construccion-sostenible/oportunidad-inversion-economia-verde.asp">https://www.ambientum.com/ambientum/construccion-sostenible/oportunidad-inversion-economia-verde.asp</a><span class="MsoHyperlink"></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Naciones Unidas. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Objetivos de Desarrollo Sostenible</i>.
Disponible en <a href="https://www.un.org/sustainabledevelopment/es/objetivos-de-desarrollo-sostenible/">https://www.un.org/sustainabledevelopment/es/objetivos-de-desarrollo-sostenible/#</a><span class="MsoHyperlink"></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span lang="ES-EC" style="color: red; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span lang="ES-EC" style="background: white; color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-color-alt: windowtext;">Universidad Nacional de Mar del Plata. Labrunée María
Eugenia. (2018). <i>El crecimiento y el desarrollo</i>. Disponible en </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="http://nulan.mdp.edu.ar/id/eprint/2883/1/labrunee-2018.pdf"><span style="background: white;">http://nulan.mdp.edu.ar/id/eprint/2883/1/labrunee-2018.pdf</span></a><span class="MsoHyperlink"><span style="background: white;"></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span lang="ES-EC" style="background: white; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span lang="ES-EC" style="background: white; color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-color-alt: windowtext;">Naciones Unidas. <i>Sostenibilidad</i>. Disponible en </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.un.org/es/impacto-acad%C3%A9mico/sostenibilidad#:~:text=En%201987%2C%20la%20Comisi%C3%B3n%20Brundtland,mundo%20que%20buscan%20formas%20de"><span style="background: white;">https://www.un.org/es/impacto-acad%C3%A9mico/sostenibilidad#:~:text=En%201987%2C%20la%20Comisi%C3%B3n%20Brundtland,mundo%20que%20buscan%20formas%20de</span></a><span class="MsoHyperlink"><span style="background: white;"></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span lang="ES-EC" style="background: white; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span lang="ES-EC" style="background: white; color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-color-alt: windowtext;">Programa para el Medio Ambiente. ONU. <i>Economía Verde</i>.
Disponible en </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.unep.org/es/regiones/america-latina-y-el-caribe/iniciativas-regionales/promoviendo-la-eficiencia-de-recursos-1"><span style="background: white;">https://www.unep.org/es/regiones/america-latina-y-el-caribe/iniciativas-regionales/promoviendo-la-eficiencia-de-recursos-1</span></a><span class="MsoHyperlink"><span style="background: white;"></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="background: white; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><span style="text-decoration: none;"> </span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="background: white; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Proyecto Energía y Clima de la Fundación Friedrich Ebert–FES.
<i>El camino hacia una economía verde</i>. Disponible en </span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.flacsoandes.edu.ec/web/imagesFTP/1340319587.documento_fes_09156.pdf"><span style="background: white;">https://www.flacsoandes.edu.ec/web/imagesFTP/1340319587.documento_fes_09156.pdf</span></a><span class="MsoHyperlink"><span style="background: white;"></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="background: white; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><span style="text-decoration: none;"> </span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Instituto
Nacional de Estadística y Censos (INEC). (2022). <i>Principales resultados de
la encuesta nacional de empleo, desempleo y subempleo – Anual</i>. Disponible
en </span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.ecuadorencifras.gob.ec/documentos/web-inec/EMPLEO/2022/Anual/Principales%20resultados%20de%20Mercado%20Laboral%20y%20Pobreza_Anual%20-%202022.pdf">https://www.ecuadorencifras.gob.ec/documentos/web-inec/EMPLEO/2022/Anual/Principales%20resultados%20de%20Mercado%20Laboral%20y%20Pobreza_Anual%20-%202022.pdf</a><span class="MsoHyperlink"></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><span style="text-decoration: none;"> </span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0cm -28.4pt;"><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Banco
Central del Ecuador. (diciembre 2022). <i>Cifras económicas del Ecuador</i>.
Disponible en </span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://contenido.bce.fin.ec/documentos/Estadisticas/SectorReal/Previsiones/IndCoyuntura/CifrasEconomicas/cie202212.pdf">https://contenido.bce.fin.ec/documentos/Estadisticas/SectorReal/Previsiones/IndCoyuntura/CifrasEconomicas/cie202212.pdf</a><span class="MsoHyperlink"></span></span></p>
<h1 style="line-height: 200%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt -28.4pt; text-align: justify;"><span style="color: windowtext; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></h1>
<p><style>@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:77;
mso-generic-font-family:decorative;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 -2147483647 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}@font-face
{font-family:"Calibri Light";
panose-1:2 15 3 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-469750017 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}h1
{mso-style-priority:9;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-link:"Título 1 Car";
mso-style-next:Normal;
margin-top:24.0pt;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan lines-together;
page-break-after:avoid;
mso-outline-level:1;
font-size:14.0pt;
font-family:"Calibri Light",sans-serif;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
color:#2F5496;
mso-font-kerning:0pt;
mso-fareast-language:ES;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:#0563C1;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoBibliography, li.MsoBibliography, div.MsoBibliography
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:37;
mso-style-next:Normal;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}span.Ttulo1Car
{mso-style-name:"Título 1 Car";
mso-style-priority:9;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:"Título 1";
mso-ansi-font-size:14.0pt;
mso-bidi-font-size:14.0pt;
font-family:"Calibri Light",sans-serif;
mso-ascii-font-family:"Calibri Light";
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-hansi-font-family:"Calibri Light";
color:#2F5496;
mso-fareast-language:ES;
font-weight:bold;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-34834995399465929762023-03-14T12:38:00.000-05:002023-03-14T12:38:22.072-05:00La vigilancia del mercado y sus actividades relacionadas<p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: right;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: Arial;">Por Cristina Acosta</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">La
vigilancia de mercado constituye el conjunto de actividades y medidas definidas
por las entidades de regulación y, adoptadas por las autoridades para velar
porque los bienes y servicios cumplan los requisitos establecidos en la
reglamentación vigente y garantizar la protección del interés público. De acuerdo
con la Ley de Orgánica de Defensa del Consumidor, los derechos del consumidor
incluyen la protección de la vida, la salud y la seguridad en el consumo de
bienes y servicios. La vigilancia de mercado tiene por objeto principal la
protección de los derechos del consumidor, además de otros beneficios tales
como, el impulso del control en la producción de bienes, servicios y la persuasión
al cumplimiento de documentos normativos de carácter obligatorio, teniendo en
cuenta que cualquier bien o servicio en el alcance de estos podría ser
susceptible de vigilancia.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">De
acuerdo con los principios y prácticas en la reglamentación de productos y la
vigilancia de mercado señalados por la Organización Internacional de
Normalización – ISO (2012), cuando se hace referencia a una “vigilancia del
mercado” se incluyen las actividades de vigilancia, previas y posteriores a la
comercialización. Sin embargo, dentro de distintos territorios se ha observado
que la vigilancia de mercado se realiza, solamente, una vez que los bienes o
servicios se encuentran en el mercado.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">Las
actividades de vigilancia y control de mercado se desarrollan según la plantificación
de las entidades responsables, aunque también se pueden realizar a partir de
algún suceso irregular o por una denuncia que se presente formalmente. Los
procedimientos que se aplican para la comprobación de las características de
los bienes y servicios pueden incluir comprobaciones documentales, ensayo de
muestras, entre otros. En la vigilancia de mercado, cuando se detecta que algún
bien o servicio no cumple con la reglamentación vigente, las autoridades de
vigilancia podrán tomar las acciones pertinentes de acuerdo con el marco legal
correspondiente y en función de la gravedad del caso.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">Entidades
de vigilancia y control en el Ecuador</span></i></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">En
el Ecuador contamos con diversas entidades que realizan la vigilancia y control
de mercado de acuerdo con su ámbito de competencia. Por ejemplo, la
Subsecretaría de Calidad del Ministerio de Producción Comercio Exterior,
Inversiones y Pesca, en coordinación con distintas entidades del Estado, es
responsable de la vigilancia y control del cumplimiento de los requisitos
establecidos en la reglamentación técnica vigente.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">En
el ámbito de la seguridad sanitaria, la Agencia Nacional de Regulación, Control
y Vigilancia Sanitaria (ARCSA) es el organismo técnico encargado de la
regulación, control técnico y vigilancia sanitaria para los alimentos
procesados, medicamentos, entre otros productos y servicios de su competencia, relacionados
con la salud humana.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">¿Cómo
apoya la normativa internacional en la vigilancia del mercado?</span></i></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">Con
el fin de propender a un solo mercado internacional, convendría que las
entidades de regulación y las autoridades de vigilancia y control del mercado a
nivel mundial tomen en consideración los principios y buenas prácticas
definidas por ISO para la reglamentación de productos y la vigilancia de mercado,
procurando la armonización de los procedimientos que se aplican.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"> </span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">El
Comité ISO responsable de la evaluación de la conformidad – CASCO– ha
desarrollado la “</span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif;"><a href="https://casco.iso.org/toolbox.html"><span style="mso-fareast-font-family: Arial;">caja de herramientas</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">” que consta de 27 documentos
normativos que cubren aspectos generales y las funciones técnicas en el ámbito
de la evaluación de la conformidad. En la Figura 1 se presentan las relaciones
entre los 27 documentos que conforman la caja de herramientas de CASCO. La
normativa sobre términos y definiciones constituye un elemento fundamental para
una comprensión común de la terminología en el contexto de la evaluación de
conformidad a nivel internacional. A continuación, tenemos la normativa que se
aplica a los organismos de acreditación de forma que se facilite y promueva el
reconocimiento mutuo de los organismos de certificación a nivel internacional.
Finalmente, se contempla la normativa que establece los criterios para los
organismos de evaluación de conformidad (laboratorios de ensayo y calibración,
organismos de inspección, certificación, validación y verificación).</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">Figura
1 – </span></i></b><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">La caja de
herramientas de CASCO (CASCO Toolbox)</span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"> </span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjXYDG6CChDiuIStte-vhCHI_LdkD2P1SwGA8KH6G3suN55lMaq7T-S2sEtx-KrWk4kSR5rspRNgD4lZYpfkGHBPZEDVhOshLIuwBHRQ9ws8OI7idgvjnBNGaJ6LoqYxgqI78nmWxuyNPtOmi_n5s5ELMK1XKsLnTLu95dV3YHP0cECAFU9UGCysJ0B/s714/Captura%20de%20pantalla%202023-03-14%20a%20las%2012.35.36.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="485" data-original-width="714" height="434" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjXYDG6CChDiuIStte-vhCHI_LdkD2P1SwGA8KH6G3suN55lMaq7T-S2sEtx-KrWk4kSR5rspRNgD4lZYpfkGHBPZEDVhOshLIuwBHRQ9ws8OI7idgvjnBNGaJ6LoqYxgqI78nmWxuyNPtOmi_n5s5ELMK1XKsLnTLu95dV3YHP0cECAFU9UGCysJ0B/w640-h434/Captura%20de%20pantalla%202023-03-14%20a%20las%2012.35.36.png" width="640" /></a></div><p></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: Arial;">Nota. Adaptación de CASCO
– Conformity Assessment tools to support public policy.</span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: Arial;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">La
protección de los derechos del consumidor representa un asunto de interés
público en todas las sociedades y la vigilancia de mercado constituye un
elemento básico para ello. Las entidades de regulación deben definir las bases
para la vigilancia del mercado que se tendrían que aplicar a los productos
introducidos al territorio ecuatoriano, independientemente de su origen, por lo
que se recomienda el uso de documentos normativos internacionales, en los que
se establecen y describen sistemas de evaluación de la conformidad, criterios
de conformidad, esquemas de certificación, entre otras herramientas útiles para
las comprobaciones requeridas.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">REFERENCIAS</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="border: none; line-height: 200%; margin-left: 18.0pt; mso-add-space: auto; mso-border-shadow: yes; mso-padding-alt: 31.0pt 31.0pt 31.0pt 31.0pt; text-align: justify;"><a name="_heading=h.gjdgxs"></a><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="border: none; line-height: 200%; margin-left: 18.0pt; mso-add-space: auto; mso-border-shadow: yes; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-padding-alt: 31.0pt 31.0pt 31.0pt 31.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Noto Sans Symbols"; font-size: 8.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: "Noto Sans Symbols"; mso-fareast-font-family: "Noto Sans Symbols";"><span style="mso-list: Ignore;">◻<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">Junta de Castilla y León (s.f.). <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vigilancia de mercado</i>. Recuperado el 03
de marzo de 2023 de </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif;"><a href="https://economia.jcyl.es/web/es/industria/vigilancia-mercado.html#:~:text=La%20vigilancia%20de%20mercado%20tiene,a%20disposici%C3%B3n%20de%20los%20usuarios"><span style="color: windowtext; mso-fareast-font-family: Arial;">https://economia.jcyl.es/web/es/industria/vigilancia-mercado.html#:~:text=La%20vigilancia%20de%20mercado%20tiene,a%20disposici%C3%B3n%20de%20los%20usuarios</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">.
</span></p>
<p class="MsoNormal" style="border: none; line-height: 200%; margin-left: 18.0pt; mso-add-space: auto; mso-border-shadow: yes; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-padding-alt: 31.0pt 31.0pt 31.0pt 31.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Noto Sans Symbols"; font-size: 8.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: "Noto Sans Symbols"; mso-fareast-font-family: "Noto Sans Symbols";"><span style="mso-list: Ignore;">◻<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: Arial;">International
Organization for Standardization (s.f.). <i style="mso-bidi-font-style: normal;">CASCO
– Conformity Assessment tools to support public policy. </i></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">Recuperado
el 12 de enero de 2023 de </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif;"><a href="https://casco.iso.org/toolbox.html"><span style="color: windowtext; mso-fareast-font-family: Arial;">https://casco.iso.org/toolbox.html</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;"></span></p>
<p class="MsoListParagraph" style="line-height: 200%; margin-left: 18.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Noto Sans Symbols"; font-size: 8.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: "Noto Sans Symbols"; mso-fareast-font-family: "Noto Sans Symbols";"><span style="mso-list: Ignore;">◻<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">Ministerio de Producción Comercio Exterior,
Inversiones y Pesca (s.f.). <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vigilancia de
mercado</i>. Recuperado el 12 de enero de 2023 de </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif;"><a href="https://www.produccion.gob.ec/vigilancia-de-mercado/"><span style="color: windowtext; mso-fareast-font-family: Arial;">https://www.produccion.gob.ec/vigilancia-de-mercado/</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">
</span></p>
<p class="MsoNormal" style="border: none; line-height: 200%; margin-left: 18.0pt; mso-add-space: auto; mso-border-shadow: yes; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-padding-alt: 31.0pt 31.0pt 31.0pt 31.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Noto Sans Symbols"; font-size: 8.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: "Noto Sans Symbols"; mso-fareast-font-family: "Noto Sans Symbols";"><span style="mso-list: Ignore;">◻<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">Estatuto orgánico de gestión organizacional por
procesos de la Agencia Nacional de Regulación, Control y Vigilancia Sanitaria
ARCSA. (Última Reforma 03 de junio de 2014). Registro Oficial 259</span></p>
<p class="MsoNormal" style="border: none; line-height: 200%; margin-left: 18.0pt; mso-add-space: auto; mso-border-shadow: yes; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-padding-alt: 31.0pt 31.0pt 31.0pt 31.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Noto Sans Symbols"; font-size: 8.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: "Noto Sans Symbols"; mso-fareast-font-family: "Noto Sans Symbols";"><span style="mso-list: Ignore;">◻<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: Arial;">ISO Central Secretariat
(2012). <i style="mso-bidi-font-style: normal;">A guide to good practice –
Principles and practices in product regulation and market surveillance.</i> </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">ISO
</span></p>
<p class="MsoNormal" style="border: none; line-height: 200%; margin-left: 18.0pt; mso-add-space: auto; mso-border-shadow: yes; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-padding-alt: 31.0pt 31.0pt 31.0pt 31.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Noto Sans Symbols"; font-size: 8.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: "Noto Sans Symbols"; mso-fareast-font-family: "Noto Sans Symbols";"><span style="mso-list: Ignore;">◻<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: Arial;">Ley de Orgánica de Defensa del Consumidor.
(Última Reforma 09 de marzo de 2009). Suplemento del Registro Oficial 144</span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}@font-face
{font-family:"Noto Sans Symbols";
panose-1:2 11 6 4 2 2 2 2 2 4;
mso-font-alt:Calibri;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:auto;
mso-font-signature:0 0 0 0 0 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:ES-EC;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:blue;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:ES-EC;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:ES-EC;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:ES-EC;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:ES-EC;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-81980214326298619092023-03-14T12:26:00.000-05:002023-03-14T12:26:49.050-05:00ISO 53800, Primera norma sobre igualdad de género y su implicación en las organizaciones<p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: right;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Por Carla Gordón</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">En la mayoría de los países del
mundo y, en especial en América Latina, es evidente la desigualdad de género y
la discriminación contra las mujeres y las niñas en todos los momentos de la
vida. Para ejemplificar, es necesario recordar que “1 de cada 2 mujeres no
participa en el mercado laboral, mientras que en el caso de los hombres esta
cifra desciende a 1 de cada 4” </span><span lang="ES-EC" style="font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.cepal.org/es/noticias/alcanzar-la-igualdad-genero-la-sociedad-cuidado-requiere-transformar-datos-informacion"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">(CEPAL, 2022).</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">
Esta es una realidad que, a pesar<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>de
algunos avances, se agrava con las crisis económicas, sociales, sanitarias o
guerras y retrasan los avances logrados en reducir la brecha de género.</span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiyRGgajbcE3knS1O1pUNfIn-o3wXvcThoUqaTZoJ5ZeCc41zqGdaA92r4G9PrPQKNfjS_i2gsZR46an_b3mRfvbH28Oawx3fmayfC_gp_pnzzan_MJhqETuyJ6wncbGlvjOTh14MSRaNguHLVBqw9a-Vwt44CKON6VJwLzGjvNzrq5BbY7GjLQWsqc/s300/Captura%20de%20pantalla%202023-03-14%20a%20las%2012.18.16.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="300" data-original-width="300" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiyRGgajbcE3knS1O1pUNfIn-o3wXvcThoUqaTZoJ5ZeCc41zqGdaA92r4G9PrPQKNfjS_i2gsZR46an_b3mRfvbH28Oawx3fmayfC_gp_pnzzan_MJhqETuyJ6wncbGlvjOTh14MSRaNguHLVBqw9a-Vwt44CKON6VJwLzGjvNzrq5BbY7GjLQWsqc/s1600/Captura%20de%20pantalla%202023-03-14%20a%20las%2012.18.16.png" width="300" /></a></div><p></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: center;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">Fuente:
Agata Sobiepanna. (2021) What does gender equality look like </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Con la finalidad de promover la
igualdad y equidad de género, la Organización Internacional de Normalización
(ISO) está elaborando la Norma Internacional ISO 53800, <i>Directrices para la
promoción e implementación de la igualdad de género y el empoderamiento de las
mujeres, </i>en conjunto con 51 países (</span><span lang="ES-EC" style="font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/committee/8760315.html"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">37 participantes y 24 observadores</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">),
incluyendo al Ecuador, a través del<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Servicio Ecuatoriano de Normalización (INN) como miembro P.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Este documento tiene como
objeto brindar orientación a todo tipo de organizaciones, públicas o privadas sobre
cómo promover e implementar la igualdad de género y el empoderamiento de las
mujeres a través del desarrollo de un marco de referencia, recursos, políticas,
herramientas y buenas prácticas que permitan contextualizar, promover e
implementar la igualdad de género </span><span lang="ES-EC" style="font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/committee/8760315.html"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">(ISO, 2023).</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Este proyecto de Norma Internacional
recoge términos y definiciones de organismos internacionales y establece etapas
estratégicas a considerar por las organizaciones. Plantea una toma de
conciencia interna a través de análisis cuantitativos y cualitativos de la
situación de cada organización y la identificación de partes interesadas que
puedan potenciar los objetivos de equidad de género. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-bottom: 8.0pt; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Estas etapas estratégicas se describen como:</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">1.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Comprender
el documento y su terminología. </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">2.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Analizar
la situación actual en materia de igualdad de género. </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">3.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Identificar
a las partes interesadas. </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">4.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Identificar
y priorizar las cuestiones relativas a la igualdad de género. </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">5.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Involucrar
a las partes interesadas al trabajo de equidad de género de la organización.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">6.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Aplicar
un enfoque de mejora continua (ciclo PHVA).</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Numerosos estudios demuestran que la promoción de la
igualdad de género tiene beneficios para la organización: menor rotación de
personal, reclutamiento eficiente, un entorno de trabajo más sólido, productivo
e innovador entre las personas que trabajan en la organización, colaboración
eficaz y, en última instancia, un mayor rendimiento y resultados más eficientes.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Un liderazgo que busque la
igualdad de género mejora la toma de decisiones y las organizaciones con fines de
lucro pueden aumentar su rentabilidad.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">El INEN, alineado con el
Objetivo de Desarrollo Sostenible </span><span lang="ES-EC" style="font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.un.org/sustainabledevelopment/es/gender-equality/"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">ODS 5</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> sobre
Igualdad de género, ha publicado la </span><span lang="ES-EC" style="font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/xL4TYfm7HRdGseJ"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">ATE INEN-IWA 34: 2022, <i>Emprendimiento
femenino - Definiciones clave y criterios generales</i> (IWA 34:2021, IDT).</span></a></span><span class="MsoHyperlink"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Si desea conocer información
adicional sobre el trabajo del INEN, sobre este tema, por favor, comunicarse al
siguiente contacto: Carla Gordón, correo electrónico: <a href="mailto:cgordon@normalizacion,gob.ec">cgordon@normalizacion,gob.ec</a> , teléfono
382 5960 Ext. 1815.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">Bibliografía</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 35.45pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; text-align: justify; text-indent: -35.45pt;"><span lang="EN-GB" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-GB;">Agata Sobiepanna.
(2021) What does gender equality look like.
https://www.talenthouse.com/i/convocatoria-de-creativos-de-onu-mujeres-artivismo-por-la-igualdad-de-genero/submissions?preview=true</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 35.45pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; text-align: justify; text-indent: -35.45pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Cepal. (2022). <i>Alcanzar la igualdad de
género y la sociedad del cuidado requiere transformar datos en información,
información en conocimiento y conocimiento en decisión política</i>. </span><span lang="ES-EC" style="font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.cepal.org/es/noticias/alcanzar-la-igualdad-genero-la-sociedad-cuidado-requiere-transformar-datos-informacion"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">https://www.cepal.org/es/noticias/alcanzar-la-igualdad-genero-la-sociedad-cuidado-requiere-transformar-datos-informacion</span></a></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 35.45pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; text-align: justify; text-indent: -35.45pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">ISO. (2023). <i>ISO/DIS
53800 Guidelines for promotion and implementation of gender equality and
women’s empowerment. </i>https://www.iso.org/standard/84591.html</span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:105%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:#0563C1;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:105%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:105%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:105%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:105%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-58323011917328359482023-02-10T08:44:00.005-05:002023-02-10T08:44:42.048-05:00Sistemas de Gestión de la Energía<p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: right;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">Por Jennyffer Cisneros</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">La energía como motor de todas las actividades diarias
que desarrollamos, en la actualidad enfrenta grandes desafíos, tales como: la
competitividad (desacoplar el aumento del consumo energético del desarrollo
económico), el cambio climático, salud pública y la seguridad energética. Para hacer
frente a estos desafíos, constantemente las organizaciones y usuarios de la
energía buscan mejorar su gestión general en la cadena energética. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">Los Sistemas de Gestión de la Energía (SGE) se
desarrollaron por esta necesidad de las organizaciones para gestionar
eficazmente la energía y los recursos energéticos empleados. En el 2007, esta
necesidad fue presentada desde la </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.unido.org/"><span lang="ES-TRAD" style="mso-ansi-language: ES;"><span lang="ES-TRAD">ONU<span lang="ES-TRAD">DI</span></span></span></a></span><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"> (Organización de la Naciones Unidas para el Desarrollo
Industrial) a </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/home.html"><span lang="ES-TRAD" style="mso-ansi-language: ES;"><span lang="ES-TRAD">ISO</span></span></a></span><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"> para que se desarrolle una norma internacional de
gestión de la energía. Desde entonces, ISO ha trabajo de forma efectiva para
atender esta necesidad y actualmente, el Comité </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/committee/6077221.html"><span lang="ES-TRAD" style="mso-ansi-language: ES;"><span lang="ES-TRAD">ISO/TC 301</span></span></a></span><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Gestión de la
Energía y Ahorro energético</i>, es el encargado de desarrollar las normas
internacionales relacionadas con este tema. </span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjMpdlJH6NzlSJQ16Pa5fw3pXK_S0kOcN9Eh1ChxEiPUB5I5AJ3-qXfR86my3ddkWLsCe9LoYtxK2WFTXwSzM-sMk0K5gDIruADCVJmDYkkfrvXJBDQxUa92zSP-ajiPhg_OZDXOD0QEuEAIdftdUQkQxIdn3WI8HPctSUkbl-8bX-yLSU69SN7crWJ/s310/Captura%20de%20pantalla%202023-02-10%20a%20las%208.39.39.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="292" data-original-width="310" height="292" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjMpdlJH6NzlSJQ16Pa5fw3pXK_S0kOcN9Eh1ChxEiPUB5I5AJ3-qXfR86my3ddkWLsCe9LoYtxK2WFTXwSzM-sMk0K5gDIruADCVJmDYkkfrvXJBDQxUa92zSP-ajiPhg_OZDXOD0QEuEAIdftdUQkQxIdn3WI8HPctSUkbl-8bX-yLSU69SN7crWJ/s1600/Captura%20de%20pantalla%202023-02-10%20a%20las%208.39.39.png" width="310" /></a></div><p></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">ISO 50001 es una de las publicaciones del </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/committee/6077221.html"><span lang="ES-TRAD" style="mso-ansi-language: ES;"><span lang="ES-TRAD">ISOTC 301</span></span></a></span><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">, en su segunda edición del 2018 se amplía su alcance,
buscando la compatibilidad con otros sistemas de gestión. Esta norma especifica
los requisitos para establecer, implementar, mantener y mejorar un sistema de
gestión de la energía (SGE). Esta norma proporciona los requisitos para un
proceso sistemático focalizado en la mejora continua del desempeño energético y
se basa en el marco de mejora continua de alto nivel, es decir, en el ciclo
PHVA (planificar-hacer-verificar-actuar). El SGE propuesto en esta norma
permite integrarlo fácilmente a cualquier sistema de gestión ya existente en
una organización. La Figura 1 ilustra los requisitos más generales de ISO
50001:2018 y su interacción dentro del ciclo PHVA. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">Fuente:</span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.unibarcelona.com/sites/default/files/styles/imagen_relacionada_actualidad/public/imagen_relacionada_actualidad/energ.png?itok=8PLx7q4s"><span lang="ES-TRAD" style="mso-ansi-language: ES;"><span lang="ES-TRAD">https://www.unibarcelona.com/site<span lang="ES-TRAD">s/default/files/styles/imagen_relacionada_actualidad/public/imagen_relacionada_actualidad/energ.png?itok=8PLx7q4s</span></span></span></a></span><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">Además, la importancia de la gestión energética ha
motivado la publicación de otras normas adicionales relacionadas con ISO 50001
disponibles en: </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/committee/6077221/x/catalogue/p/1/u/0/w/0/d/0"><span lang="ES-TRAD" style="mso-ansi-language: ES;"><span lang="ES-TRAD">https://www.iso.org/committee/6077221/x/catalogue/p/1/u/0/w/0/d/0</span></span></a></span><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"> </span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEif_FGSUS2h_pOETm_tfDgFA1lfCgam1Od1DnZRPtQRaA583I_H_AGTUsbU9734IDaCg86FMXPk-PXx2HGFYqI8wacu28FbPDPSnyZiZpyByjU-fej0ZOX_Y5rZfejnXz_x2KYK2vcakm89AYnzViwNynUeNjqqFow4OiMDOetKDv3MPfSMPiOe-XHh/s829/Captura%20de%20pantalla%202023-02-10%20a%20las%208.41.06.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="449" data-original-width="829" height="346" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEif_FGSUS2h_pOETm_tfDgFA1lfCgam1Od1DnZRPtQRaA583I_H_AGTUsbU9734IDaCg86FMXPk-PXx2HGFYqI8wacu28FbPDPSnyZiZpyByjU-fej0ZOX_Y5rZfejnXz_x2KYK2vcakm89AYnzViwNynUeNjqqFow4OiMDOetKDv3MPfSMPiOe-XHh/w640-h346/Captura%20de%20pantalla%202023-02-10%20a%20las%208.41.06.png" width="640" /></a></div><p></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">Fuente: Adaptado de ISO 50001:2018.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"> </span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">Figura 1 – Modelo del SGE</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Por su parte, el INEN como organismo de normalización tiene
adoptadas algunas normas del <a href="https://www.iso.org/committee/6077221.html">ISO/TC 301</a>, las cuales se
pueden consultar en el enlace: <a href="https://apps.normalizacion.gob.ec/descarga/index.php/buscar">https://apps.normalizacion.gob.ec/descarga/index.php/buscar</a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">Además, el INEN es miembro participante en el Comité </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/committee/6077221.html"><span lang="ES-TRAD" style="mso-ansi-language: ES;"><span lang="ES-TRAD">ISO/TC 301</span></span></a></span><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"> y en el grupo de traducción al español ISO/TC 301/STTF1,
por lo cual tiene activo el Comité Nacional Espejo del </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/committee/6077221.html"><span lang="ES-TRAD" style="mso-ansi-language: ES;"><span lang="ES-TRAD">ISO/TC 301</span></span></a></span><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">. En este comité se estudian y aprueban los documentos
internacionales de ISO referentes a este comité. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">En la actualidad, las normas más utilizadas por las organizaciones
en este ámbito son ISO 50001 e ISO 50002. En varios proyectos sobre Eficiencia
Energética en la Industria, liderados por el Ministerio de Energía y Minas, las
empresas participantes en el proyecto han logrado ahorros energéticos, mejorando
solamente el control operacional con la implementación del modelo de gestión de
ISO 50001, es decir, sin costo.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;">Más allá del diagnóstico y las oportunidades energéticas
que se pudieran identificar con la implementación de un SGE, el compromiso de
todas las partes interesadas es fundamental para el éxito de un SGE. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: ES;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Bibliografía</span></b></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 18.0pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;"> </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 18.0pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Wingdings; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">§<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">NTE
INEN-ISO 50001, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Sistemas de gestión de la
energía – Requisitos con orientación para su uso</i> (ISO 50001:2018, IDT)</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 18.0pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Wingdings; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">§<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">CIVITA Edificios Verdes
(2020). Mónica Chávez. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Sistemas de Gestión
de la Energía, una herramienta para todos</i>. Disponible en: <a href="https://civita.com.mx/sistemas-de-gestion-de-la-energia-una-herramienta-para-todos/">https://civita.com.mx/sistemas-de-gestion-de-la-energia-una-herramienta-para-todos/</a>.
Visto el<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>[Visto el 2023-01-31]</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Wingdings; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">§<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Secretaría de Energía &
Comisión Nacional para Uso Eficiente de la Energía. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Manual para la implementación de un Sistema de Gestión de la energía</i>.
Disponible en: <a href="https://www.gob.mx/conuee/documentos/guias-y-manuales">https://www.gob.mx/conuee/documentos/guias-y-manuales</a>.
Visto el<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>[Visto el 2023-01-31]</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 200%;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Wingdings; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">§<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">NQA. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Guía implementación ISO 50001</i>. Disponible en: <a href="https://www.nqa.com/es-co/certification/standards/iso-50001/implementation">https://www.nqa.com/es-co/certification/standards/iso-50001/implementation</a>.
Visto el<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>[Visto el 2023-01-31]</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:77;
mso-generic-font-family:decorative;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 -2147483647 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:#0563C1;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-47740388654696658582023-02-10T08:38:00.001-05:002023-02-10T08:38:21.772-05:00¿Qué es ISO 55001? Sistema de Gestión de Activos<p> </p>
<p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: right;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Elaborado
por: </span></b><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Andrea C. Santana Pérez</span></p>
<p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: right;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">En una organización, la gestión de activos tiene el
objetivo principal de coordinar el ciclo de vida de los activos, extrayendo su valor,
evaluando las oportunidades, los riesgos y el desempeño deseado de cada uno de
ellos, a fin de establecer prioridades. El objetivo de la gestión de activos es
el maximizar la eficacia de los activos a lo largo de su ciclo de vida,
minimizar los fallos, reducir las pérdidas y maximizar las ganancias. </span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_srGy7gvp8WMp6jQHaaOkPz7iG9aVw6xzW4HQ4Vgc6M0hpH_eblN0Omfrn1V_VTt0e78w6Yowc54zDrP-CZSyO0o7ALMl_PV6T_mwRFjmwdMQJodM0foKR2JTqRVjbaXjWbaX0EM6M4mCRl_H7W6KFOeJ2CVcm15Dszw9yUAJVtukQicJs4q9KElc/s517/Captura%20de%20pantalla%202023-02-10%20a%20las%208.31.58.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="413" data-original-width="517" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_srGy7gvp8WMp6jQHaaOkPz7iG9aVw6xzW4HQ4Vgc6M0hpH_eblN0Omfrn1V_VTt0e78w6Yowc54zDrP-CZSyO0o7ALMl_PV6T_mwRFjmwdMQJodM0foKR2JTqRVjbaXjWbaX0EM6M4mCRl_H7W6KFOeJ2CVcm15Dszw9yUAJVtukQicJs4q9KElc/w400-h320/Captura%20de%20pantalla%202023-02-10%20a%20las%208.31.58.png" width="400" /></a></div><p></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Por este motivo, el <a href="https://www.iso.org/home.html">Organismo
Internacional de normalización – ISO</a> ha desarrollado un documento que describe
un sistema de gestión de ciclo de vida de activos de una organización, <a href="https://www.iso.org/standard/55089.html">ISO 55001</a>. Este documento permite
establecer la optimización de los activos y reduce el costo total de propiedad
mientras ayuda a cumplir con los requisitos de seguridad y de desempeño
necesarios. La gestión eficiente de activos en una organización contribuye a
mejorar los resultados operativos, el desempeño y finalmente mejorar sus
resultados.<span style="mso-no-proof: yes;"> (Universidad PECB, s.f.)</span></span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">ISO 55001, Gestión de Activos, es una de las normas más
populares de sistemas de gestión, acompañada de <a href="https://www.iso.org/standard/55088.html">ISO 55000</a>, "Visión
general, principios y terminología" e <a href="https://www.iso.org/standard/70402.html">ISO 55002</a>, "Directrices
para la aplicación de ISO 55001" permite a las organizaciones a obtener el
mejor rendimiento neto posible de los activos, reduciendo al mismo tiempo el
costo de propiedad. ISO 55001 considera activos financieros, organizativos y
físicos.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.iso.org/news/2014/01/Ref1813.html">ISO
55001 es un sistema de gestión de activos</a> que proporciona un enfoque
estructurado y de mejores prácticas para gestionar el ciclo de vida de los
activos. Los beneficios del uso de la una sistema de gestión de activos son:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoListParagraph" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Reducción de los riesgos
asociados a la propiedad de los activos, desde costos innecesarios de
mantenimiento e ineficiencia hasta prevención de accidentes (por ejemplo,
explosiones en plantas de gas).</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoListParagraph" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Mejora de la garantía de
calidad para los clientes/reguladores donde los activos juegan un papel clave
en la provisión y calidad de productos y servicios.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoListParagraph" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Adquisición de nuevos negocios,
debido a que las partes interesadas ganan confianza al saber que existe una
estrategia para asegurar que los activos cumplan con los requerimientos de
seguridad y desempeño necesarios.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoListParagraph" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Apoya el crecimiento del
negocio internacional, pues se demuestra que se están cumpliendo los requisitos
de un sistema de gestión de activos reconocido internacionalmente <span style="mso-no-proof: yes;">(The British Standards Institution, BSI, 2023)</span>.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Finalmente, por estas razones y analizando la importancia
de un sistema de activos en una organización, el Servicio Ecuatoriano de
Normalización (INEN) en el año 2016 adoptó la norma <a href="https://inencloud.normalizacion.gob.ec/index.php/s/diQeaoiZa2Y7ojT">ISO
55001 como norma nacional</a>. Adicional, tiene abierto el Comité Nacional Espejo
ISO/TC 251, Sistema de Gestión de Activos, en el cual se revisan las normas
internacionales de esta familia y se emite la posición país.</span></p>
<h1 style="line-height: 200%;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="color: windowtext; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">Bibliografía</span></b></h1>
<p class="MsoBibliography" style="line-height: 200%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-indent: -36.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-no-proof: yes;">The British Standards Institution, BSI. </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-no-proof: yes;">(2023). <i>ISO 55001:2014 Gestión de activos</i>. Retrieved
from Optimice sus activos y mejore el desempeño:
https://www.bsigroup.com/es-ES/iso-55001-Gestion-de-activos/</span></p>
<p class="MsoBibliography" style="line-height: 200%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-indent: -36.0pt;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-no-proof: yes;">Universidad
PECB. (n.d.). <i>Capacitaciones en Gestión de Activos ISO 55001</i>. </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-no-proof: yes;">Retrieved from
https://pecb.com/es/education-and-certification-for-individuals/iso-55001</span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:77;
mso-generic-font-family:decorative;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 -2147483647 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}@font-face
{font-family:"Calibri Light";
panose-1:2 15 3 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}h1
{mso-style-priority:9;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-link:"Título 1 Car";
mso-style-next:Normal;
margin-top:12.0pt;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan lines-together;
page-break-after:avoid;
mso-outline-level:1;
font-size:16.0pt;
font-family:"Calibri Light",sans-serif;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
color:#2E74B5;
mso-font-kerning:0pt;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:ES-EC;
font-weight:normal;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:#0563C1;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoBibliography, li.MsoBibliography, div.MsoBibliography
{mso-style-priority:37;
mso-style-next:Normal;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}span.Ttulo1Car
{mso-style-name:"Título 1 Car";
mso-style-priority:9;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:"Título 1";
mso-ansi-font-size:16.0pt;
mso-bidi-font-size:16.0pt;
font-family:"Calibri Light",sans-serif;
mso-ascii-font-family:"Calibri Light";
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-hansi-font-family:"Calibri Light";
color:#2E74B5;
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:ES-EC;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2998698063545420435.post-38072329288628977302022-12-07T12:57:00.004-05:002022-12-07T12:57:46.539-05:00Complementos o suplementos nutricionales/alimenticios<p>
</p><p align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: right;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Por Margoth Casco</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">“Los complementos o suplementos nutricionales/alimenticios
tienen como propósito ser un complemento de la dieta diaria de personas sanas y
ser fuente concentrada denutrientes o de otras sustancias que tengan un efecto
nutricional o fisiológico, solos o combinados y pueden comercializarse en
formas sólidas, semisólidas o líquidas (por ejemplo: comprimidos, cápsulas,
granulados, polvos, gotas, soluciones u otras) para ser ingeridos por vía oral
en cantidades recomendadas y no como alimentos convencionales” (<a href="../../../../../../Downloads/PC.pdf">PNTE INEN 2983</a>, 3.1 p.2).<br /><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgZNy5BB_k9ZmvlmkXxHNMqV2zVY521dBiUJGUzur9SX99Uosxf-QWGb2Fdf8jxdr2qUtPy4iOvy4Ux60TFKpkYLL9txo22bRjN9RDlWq5P65WNbzM6HyRROUjiamevqcFIysUXS9KeMOp-M8kXF4qvya4Eyeus9PktZNjtpBxPak_Ca20wXDlSNUW/s338/Captura%20de%20pantalla%202022-12-07%20a%20las%2012.51.56.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="159" data-original-width="338" height="151" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgZNy5BB_k9ZmvlmkXxHNMqV2zVY521dBiUJGUzur9SX99Uosxf-QWGb2Fdf8jxdr2qUtPy4iOvy4Ux60TFKpkYLL9txo22bRjN9RDlWq5P65WNbzM6HyRROUjiamevqcFIysUXS9KeMOp-M8kXF4qvya4Eyeus9PktZNjtpBxPak_Ca20wXDlSNUW/s320/Captura%20de%20pantalla%202022-12-07%20a%20las%2012.51.56.png" width="320" /></a></div><p></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Existen varias clases de nutrientes y otros elementos que
pueden estar presentes en los complementos alimenticios como: a) las vitaminas
y minerales que ayudan a corregir las deficiencias nutricionales y a mantener
un nivel de ingesta adecuado de los demás nutrientes; b) los aminoácidos, ácidos
grasos esenciales, fibras, diversas plantas y extractos de hierbas, enzimas, probióticos
entre otros, los cuales tienen por objeto apoyar a funciones fisiológicas
específicas (EFSA, párrafos 1, 2). Por ejemplo, el profesional de la salud
recomienda ingerir hierro (Fe) en pacientes con bajos niveles de este mineral.
Las personas también pueden tomar la decisión de incorporar complementos
alimenticios en su dieta diaria sin consultar a su médico. Sin embargo, muchas
veces estos productos no son necesarios y pueden producir efectos negativos en
la salud de las personas, como es el caso de los complementos de vitamina A, que
al ingerir en altas dosis puede causar daños hepáticos o combinados con
fármacos podría aumentar el riesgo de padecer una enfermedad hepática (MAYO
CLINIC, 2020, párrafos 17, 22).</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">“La Dietary Supplement Health and Education Act (DSHEA) de 1994
coloca a los complementos alimenticios en una categoría especial bajo el paraguas
general de "alimentos"” (FDA, 2022, párrafo 1),<sup> </sup>por ende,
los complementos alimenticios no son medicamentos y no tienen una acción
farmacológica, por lo tanto, su ingesta no está destinada para tratar, curar,
prevenir o aliviar síntomas de enfermedades en las personas.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">En Estados Unidos “según la <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Encuesta Nacional de Entrevistas de Salud de 2012,</i> incluyó
preguntas sobre el uso de complementos alimenticios distintos a las vitaminas y
los minerales por parte de los estadounidenses, concluyó que casi el 18 % de
los adultos y alrededor del 5 % de los niños usaron estos complementos en 2012”
(NIH, 2019, párrafo 22).</span></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="color: #212529; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"> </span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrDPIikhVmkdD5sxpPb5fQz0PloxKNVBuvHmqNA0GVgvSP0GPwh1nBVXF3pRqV_uF8AgTO0xxS__nfbrKItcJCMvXuLk2EFgRD-kbV-yNZ8CPjpjpVljcLI0kbBdHbaez9Hm8XdumKyQ6w79jTwp0SsK2MDsNk3lEQUe3lRlnDmH-fEpXHqU59VyKD/s382/Captura%20de%20pantalla%202022-12-07%20a%20las%2012.52.36.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="287" data-original-width="382" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrDPIikhVmkdD5sxpPb5fQz0PloxKNVBuvHmqNA0GVgvSP0GPwh1nBVXF3pRqV_uF8AgTO0xxS__nfbrKItcJCMvXuLk2EFgRD-kbV-yNZ8CPjpjpVljcLI0kbBdHbaez9Hm8XdumKyQ6w79jTwp0SsK2MDsNk3lEQUe3lRlnDmH-fEpXHqU59VyKD/w400-h300/Captura%20de%20pantalla%202022-12-07%20a%20las%2012.52.36.png" width="400" /></a></div><p></p>
<p align="center" class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span lang="EN-US" style="color: #212529; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span><span lang="ES-EC" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-color-alt: windowtext;"><a href="https://www.nccih.nih.gov/health/using-dietary-supplements-wisely"><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span></a></span><span lang="EN-US" style="color: #212529; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES-EC;"></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Imagen 3. Using Dietary Supplements Wisely. NIH. (2019)</span></p><p align="center" class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span><br /><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-margin-bottom-alt: 8.0pt; mso-margin-top-alt: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">A nivel internacional la
tendencia hacia el consumo de diferentes complementos o suplementos nutricionales/alimenticios
ha permito desarrollar tecnologías que tienen la capacidad de brindar a los
consumidores productos inocuos y saludables. Por lo que, el INEN como organismo
de normalización nacional se encuentra en el proceso de estudio del proyecto de
norma técnica <a href="../../../../../../Downloads/PC.pdf">NTE INEN 2983</a>
(primera revisión) <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Complementos/suplementos
nutricionales. Requisitos</i>, la cual contempla las cantidades mínimas de
vitaminas y minerales que deben contener los complementos nutricionales, además
los requisitos microbiológicos y metales pesados que deben cumplir para
garantizar la inocuidad de los mismos.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">En conclusión, siempre será importante considerar si es
necesario o no la suplementación, por lo que los profesionales de la salud sugieren
realizar primero un diagnóstico individual con respecto a las deficiencias de
nutrientes o necesidades de sustancias que apoyen a ciertas funciones
fisiológicas para así tomar la decisión de consumir o no estos productos.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">BIBLIOGRAFÍA</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1.0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify; text-indent: -1.0cm;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Proyecto NTE INEN 2983, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Complementos/suplementos
nutricionales. </i></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">Requisitos</span></i><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">European Food Safety Authority
(EFSA). </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Complementos
alimenticios. </span></i><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.efsa.europa.eu/es/topics/topic/food-supplements">https://www.efsa.europa.eu/es/topics/topic/food-supplements</a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;">Mayo Clinic. (2020). <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vitamina
A. </i><a href="https://www.mayoclinic.org/es-es/drugs-supplements-vitamin-a/art-20365945#:~:text=Tomar%20altas%20dosis%20de%20suplementos,de%20padecer%20una%20enfermedad%20hep%C3%A1tica">https://www.mayoclinic.org/es-es/drugs-supplements-vitamin-a/art-20365945#:~:text=Tomar%20altas%20dosis%20de%20suplementos,de%20padecer%20una%20enfermedad%20hep%C3%A1tica</a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">U.S. Food & Drug Administration
(FDA). (2022). <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Questions and Answers on
Dietary Supplements</i>. </span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.fda.gov/food/information-consumers-using-dietary-supplements/questions-and-answers-dietary-supplements">https://www.fda.gov/food/information-consumers-using-dietary-supplements/questions-and-answers-dietary-supplements</a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;">National Center for Complementary
and Integrative Health (NIH). (2019). <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Using
Dietary Supplements Wisely</i>. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="ES-EC" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%;"><a href="https://www.nccih.nih.gov/health/using-dietary-supplements-wisely"><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">https://www.nccih.nih.gov/health/using-dietary-supplements-wisely</span></a></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 200%; mso-ansi-language: EN-US;"></span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:8.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:ES-EC;
mso-fareast-language:EN-US;}a:link, span.MsoHyperlink
{mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
color:#0563C1;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
color:#954F72;
mso-themecolor:followedhyperlink;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-hansi-font-family:Calibri;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>Validación y Certificación INEhttp://www.blogger.com/profile/04811998487809251991noreply@blogger.com0